Evlenmek hayatta verilen önemli kararlardan biri. Hatta kimilerine göre eş seçimi ve iş seçimi hayatta verilen en önemli iki karar. Hangi kararın daha önemli olduğu tartışılır.

Ancak bu yazıda bu iki kararın hangisinin önemli olduğunu tartışmaktan çok evlilik kararı için neler gerekli konusunu detaylandıracağız. Evlilik ve ilişkiyi aynı başlık içinde ele almayı uygun gördüm, çünkü kişilerin ilişki yürütmekte sorun yaşanmıyorlarsa evlilikte de sorun yaşanmayacağı düşüncesindeyim. Yani her zaman olmasa da uzun süreli bir ilişkiyi sürdüren kişi evlilik ilişkisini de sürdürebilir.

Hayatınızdaki bu önemli karar arifesinde kendi sürecinizi gözden geçirmek yararlı olacak ve daha emin adımlarla kararınıza sahip çıkabilmeniz mümkün olacaktır. Evlilik  kararı vermeden önce nelerin önemli olduğu konusunda pek çok soruya yanıt olur düşüncesi, bu yazının çıkış noktası olmuştur.

Her zaman karşı karşıya kaldığım bazı soruları sizinle paylaşmak isterim.

Bu noktada bizlere gelen sorular:

·         Evlenmek için ne yapmalıyım?

·         Evlenmesem olmaz mı?

·         Bekârlık sultanlık mı?

·         Evlilik hangi yaşta yapılırsa daha doğrudur?

·         Evlenme kararı vermekle doğru karar mı verdim?

·         Çevre ya da toplumsal baskı kararımı etkilemiş olabilir mi?

·          Çevrenin onaylamadığı bir evlilikte mutlu olabilecek miyim?

·         Evliliğin getirdiği diğer roller(gelin, damat vs. olmak) beni nasıl etkiler?

·         Sevgi evlilik için yeter mi? Âşık olmadan evlenilir mi?

·         Evlilik ilişkiyi olumsuz etkiler mi?

·         Evlenmeden yaşamak daha mı doğru?

·         Evlenmek toplumsal olarak statü sağlar mı?

Kaygılar,korkular bu sorulara eşlik eder . Çoğu zaman bunlar; evlendiğimde gücümü başkasına verirsem, ben artık kendim olamazsam ve mutsuz olursam ya da etrafımdaki evlilerin hepsi mutsuz ben de evlenip mutsuz olursam, evlendiğinde değişirse, gibi… Kaygıların da eşlik ettiği yüzlerce soruya rağmen insanların en temel ihtiyaçlarına cevap verdiğinden olmalı evlilik kurumu hala toplumun en önemli yapı taşlarındandır…

Genel olarak evlilik, toplumsal yapıda bir kurum olarak adlandırılsa da özel olarak çok kişisel bir seçimi ve kararı içerir. Evlenmek ya da biriyle birlikte olmak için öncelikle bu konuda bir kararınızın olması gerekiyor. Yani “ben evlenmek ya da bir ilişki içinde olmaya karar verdim” şeklinde… Bundan sonra da en önemli kişisel özelliğin hem eş bulmak, hem de bulduğunuz bu eşle ilişkiyi sürdürebilmek açısından UYUM yeteneği olduğunu düşünüyorum. Bu özelliği destekleyen GÜVEN ve SADAKAT gibi değişkenler önemli olsa da kişisel görüşüm uyum yeteneğinin en önemli değişken olduğu yönündedir.

Güven ve sadakat uyumdan farklıdır. Hatta bu konuda da uyum gerekir. Yani kişilerin evliliğe güven ve sadakat konusuna bakış açılarındaki uyum da evliliğin kurulması aşamasında gözden geçirilmelidir. Güven konusunda bazı kişilerin söylemi ben kendime güvenirim ve bu konuda eşimin ne yaptığından çok kendime güvenim nedeniyle eşimi bu konuda sorgulamam. Ya da tam tersi kimseye güvenmem, eşim bana her konuda hesap vermeli ve benim sözümü dinlemeli, ben onun cep telefonunu, bilgisayarını, nereye gittiğini tabi ki sorgularım denmesi ise başka bir bakış açısını içermektedir.  Bu konuda eşlerin konuşarak ortak bir karara varmaya çalışması, eğer bu konuda her iki taraf farklı açılardan bakıyorlarsa evlilik konusu yeniden değerlendirilmelidir.

İlişkide ya da evlilikte seçimleri etkiyen durumları açıklayan birkaç bakış açısından söz ettiğimde ilişkinizi ve kararınızı hangi kategori içinde değerlendirdiğinize daha iyi bakabilirsiniz…

Bu görüşler aslında halk arasında ya da sohbetler esnasında sıkça konuşulan ve Psikolog Jülide Sevim’in Boşan/Boşanma kitabının bir bölümünde söz ettiği gibi “Zıt olanlar uyumlu çift olurlar” Tamamı ile birbirine zıt olan iki kişi için örneğin: dışa dönük biri için içedönük biri ilgilenmeye değer bulmak  ya da tam tersi içedönük biri için dışa dönük biri eğlenceli olabilir. Ancak uzun vade de bu farklılıkların sıkıntı yaratması olasılığı gözden kaçırılmamalıdır. Çünkü evlilikte paylaşılan sürenin fazla olması ilk önce cazip gözüken bu özelliğin zaman içinde sorunlar yaratmasına neden olabilir.

Ortak noktada olanlar birbirini çekerler ve uyumlu çiftler olurlar- Kendi ailenize, çevrenize yani kendi sosyo-kültürel yapınıza, yaşınıza, kişilik özelliklerinize uygun birini seçmek evlilikte mutlu olma ihtimalini artırır görüşü görece uygun olsa da kadın erkek ilişkileri daha karmaşık bir süreçtir. Yani sevgi, aşk, beğeni tek başına ortak noktaların bulunması ile gerçekleşmez.

Eksiklerini tamamlayan kişiler birbirini çekerler ve uyumlu çiftler olurlar: Az konuşan birini çok konuşan biri destekler, yetenekleri belli konuda az olan diğerinin yeteneği ile boşlukları doldurabilir. Ancak insan sürekli değişir ve gelişir. Değişimin hangi yönde ve hangi hızda olacağı da önceden kestirilemez. Bu nedenle yalnızca boşluklarımı ve zayıf taraflarımı destekliyor diyerek bir seçim yapmak zaman içinde yanıltıcı olabilir.

Beklentilerinin uygun olması kişileri birbirine çeker ve beklentileri karşılayanlar uyumlu çiftler olurlar: Önceden tanımladığımız bazı beklentileri bazı kişilerde görmek ve seçimi bu yönde yapmak yani sadık, zeki, eğitimli, akıllı birisi ile evleneceğimizi önceden tanımlarken, bu özellikteki biri ile karşılaşarak evlenme kararı vermek başka bir bakış açısıdır. Ancak bu noktada da beklentilerinizin zaman içinde değişme ihtimalinin olduğunun gözden kaçırılmaması gerekir. Hayat da yaşanan olaylar da sabit değildir, sürekli değişir. Değişen durumlar ya da roller karşısında kişilerin nasıl bir tutum sergileyebileceği önceden kestirilemez.

Her maddede değişme olasılığının olabilme ihtimalinden söz ettim, çünkü evlilik gibi uzun süreli yaşam olayları içinde kişinin değişimi kaçınılmazdır. Özellikle erken yapılan evliliklerde bu değişim sonradan kazanılan rollerin de artması ile daha da iletişimi etkiler, zorlar düzeyde olması olasılığı yüksektir.

Hangi bakış açısı ile eş seçmiş olursanız olun önemli olan değişen ihtiyaçlar, değişen, olgunlaşan, gelişen çevre, kendiniz ya da eşinize ne kadar uyumlanabiliyorsanız o kadar ilişkide şanslısınız demektir. Aslında bunun sağlamasını diğer ilişkilerinizde de yapabilirsiniz. Yani arkadaş ilişkileriniz, ailenizle ilişkileriniz nasıldır? Kişilik özellikleriniz için neler söylerler? Genellikle ilişki kurma biçiminiz benzerdir. Çevrenizdeki diğer insanlarla kurduğunuz iletişime bakarak neleri düzeltmeniz gerektiği konusunda ipuçlarını yakalayabilirsiniz.

Uyumlu olmak, uyumlu değilseniz dahi uyum göstermek için çaba harcamak, harcayabilmek ruh sağlığı açısından da önemli bir göstergedir. Öncelikle iyi bir seçim yapmak için kendi ruh sağlığınızla ilgili bir iç görü sahibi olmak ve hangi noktalarda sıkıntı yaşadığınızın farkında olmanız sağlıklı seçim yapmanızı sağlar. Yaşadığınız yoğun problemler varken bu aşamada yapılan seçimler sağlıklı olmayacaktır. Önce kendi sorunları için bireysel destek alarak özellikle anne babası ile iletişim sorunlarını çözenler kendi ailelerini kurarken de sağlıklı karar verebilecektir.  Sağlıklı bir eşi seçmenin ve bu eş ile ilişkinizi sürdürmenizin yolu kendinizin de sağlıklı olmanızdan geçer.

Bu nedenledir ki yetişkinliğe erişmiş bireylerin evlenmesi daha doğrudur. İki yetişkinin evlenmesi ve kişilerin yetişkin tutumu içinde hareket ediyor olması takvim yaşından bağımsızdır. Yetişkin olmanın göstergesi ise bağımsız olarak kendi kararlarını veren, verdiği kararların arkasında durarak sorumluluk alabilen bir kişi olabilmektir. Kişilik oluşumunu tamamlamış, ruh sağlığı yerinde olan bir bireyin yapacağı seçim de kendini yansıyacaktır…