Klinik Psikologlar Ruhsatı Nasıl Alacak? Yeni Yönetmelikte Neler Var?

Bilindiği üzere, 29 Mart 2025 tarihli ve 32856 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Sağlık Meslek Mensuplarının Serbest Meslek İcrası Hakkında Yönetmelik", sağlık alanında çalışan birçok meslek grubunu yakından ilgilendiren önemli düzenlemeler içeriyor. Yönetmeliğin yayımlanmasıyla birlikte özellikle klinik psikologların ruhsat alarak yer açma süreci Ruh Sağlığı Uzmanları arasında en çok merak edilen başlıklardan biri haline geldi. Yeni düzenleme, klinik psikologların bireysel veya grup halinde sağlık hizmet birimi kurarak faaliyet göstermelerini belirli şartlara bağlarken; bu alanda çalışma yürüten uzmanlar için de belirsizlikleri beraberinde getirdi.

Klinik Psikologlar Ruhsatı Nasıl Alacak?

İşte Yeni Yönetmeliğe Göre Adım Adım Süreç

Yayımlanan yeni yönetmelikle birlikte, klinik psikologların serbest çalışabilecekleri kendi ofislerini açabilmeleri veya birden fazla uzmanla birlikte sağlık hizmet birimi kurabilmeleri artık resmi usullere bağlandı. Klinik psikologlar arasında en çok merak edilen konuların başında “nasıl ruhsat alınacağı” geliyor.

Yönetmeliğin ikinci bölümünde, bu sürecin ayrıntıları açıkça tanımlanmış durumda. İşte adım adım izlenecek yol haritası:

1. Adım: Kimler Ofis Açabilir?

• Sağlık hizmet birimi, yalnızca Türk vatandaşı olan ve mesleğini serbest olarak yürütme hakkına sahip klinik psikologlar tarafından açılabilir.

• Tüzel kişilikler (örneğin şirketler) bu birimi kuramaz.

• En fazla üç klinik psikolog bir araya gelerek ortak bir sağlık hizmet birimi kurabilir.

• Her uzman için ayrı ruhsat düzenlenir ve her birinin ayrı uygulama odası bulunması gerekir.

2. Adım: Ruhsat Başvurusu Nasıl Yapılır?

• Klinik psikologlar, kendi ofislerinde serbest çalışma izni alabilmek için il yada ilçe sağlık müdürlüklerine başvuru yapmak zorundadır.

• Başvuru, yönetmelikte belirtilen belgelerle birlikte gerçekleştirilir. (EK-1)

• Eksik belge olması halinde, 10 iş günü içinde bildirim yapılır ve eksiklerin tamamlanması için 30 iş günü süre tanınır.

3. Adım: Yerinde Denetim Süreci

• Belgeler tamamsa, il müdürlüğü tarafından oluşturulan komisyon, ortalama 30 iş günü içinde yerinde inceleme yapar.

• Komisyonda tercihen aynı meslek grubundan en az bir üye bulunur.

• Eksiklik tespit edilirse tekrar 30 iş günü süre verilir, eksikler giderildikten sonra yeniden denetim yapılır.

4. Adım: Ruhsat Belgesi Düzenlenmesi

• Denetim başarıyla geçilirse, klinik psikoloğa EK-2’de tanımlı ruhsat belgesi düzenlenir.

• Bu belge ile uzman, kendi ofisinde serbest meslek faaliyetini resmî olarak yürütebilir hale gelir.

5. Adım: Devir ve Taşınma Kuralları

• Ruhsat başka bir kişiye devredilemez.

• Adres değişikliği durumunda, tüm başvuru işlemleri yeniden yapılmalıdır.

6. Adım: Ruhsatın İptali ve Faaliyet Durdurma

• Ruhsat alındıktan sonra 6 ay içinde faaliyete geçilmezse ruhsat iptal edilir.

• Faaliyet geçici olarak durdurulacaksa en fazla 6 ay izin verilir. Mücbir sebeplerle bu süre 2 yıla kadar uzatılabilir.

• Ortaklı bir birimde bir psikoloğun ayrılması halinde, sadece o kişiye ait ruhsat iptal edilir.

Yeni Yönetmelikte Psikologlar Neden Yok Sayıldı?

FİZİKİ ŞARTLAR

1. Adım: Ofisin Kurulacağı Bina Nasıl Olmalı?

• Klinik psikologlar ofislerini müstakil bir binada veya bir binanın bağımsız bir bölümünde, hizmet sunumuna uygun şekilde açabilir.

• Ofisin içinde danışanların ve çalışanların kullanacağı tüm alanlar iyi havalandırılmış ve yeterince aydınlatılmış olmalıdır.

• Isıtma ve soğutma sistemleriyle uygun iklimlendirme sağlanması da zorunludur.

2. Adım: Zorunlu Alanlar ve Oda Boyutları

• Mesleki uygulamaların yapılacağı en az 10 m² büyüklüğünde bir uygulama odası bulunmalıdır.

• Bu odada mutlaka lavabo yer almalıdır.

• Odyologlar için ayrıca ses yalıtımlı özel kabin şartı vardır, fakat bu klinik psikologları kapsamamaktadır.

3. Adım: Bekleme Alanı ve Tuvalet Düzeni

• Ofiste en az 8 m² büyüklüğünde bir bekleme salonu bulunmalıdır.

• Bu alan gerekiyorsa sekreterlik hizmeti için de kullanılabilir.

• Fazladan her uygulama odası için bu salona +5 m² ilave edilmesi gerekir.

• Bekleme alanına bağlı olarak, engelli kullanımına uygun, hijyen standartlarına sahip bir tuvalet bulunmalıdır.

• Tuvalet kapısı dışa doğru açılmalı veya sürgülü olmalıdır.

4. Adım: Diğer Zorunluluklar

• Her klinik psikolog için en fazla iki uygulama odası açılabilir.

• Ofiste kullanılacak cihazlar (EK-4 listesinde belirtilen) Sağlık Bakanlığı Ürün Takip Sistemi'ne kayıtlı olmalıdır.

• Diploma, ruhsat ve çalışma belgeleri görünür bir yerde asılmalıdır.

• Tüm bu fiziki standartlar için verilen ölçülerde %10’a kadar sapmaya izin verilebilir.

Bu maddelere ek olarak, il müdürlükleri ruhsat başvurusunun yerinde incelemesini bu fiziki şartlara göre yapacak. Klinik psikologların ofis hazırlık sürecinde bu kriterleri dikkate alması, ruhsat sürecinin sorunsuz ilerlemesi açısından büyük önem taşıyor.

Klinik Psikolog Psikolog Çalıştırabilir mi?

Yeni yönetmeliğe göre, sağlık meslek mensuplarının kendi ofislerinde belirli koşullarda yardımcı personel çalıştırabilmesine izin veriliyor. Yönetmeliğin 13. maddesine göre, klinik psikologlar da faaliyet alanlarıyla sınırlı olmak üzere bir adet psikolog çalıştırabilir.

Yani diğer sağlık meslek mensupları için “tekniker veya teknisyen” olarak tanımlanan yardımcı personel hakkı, klinik psikologlar açısından "psikolog" istihdamı şeklinde uygulanacaktır. Ancak bu sayı bir kişiyle sınırlı olup, çalıştırılan psikolog için EK-3 formuna uygun şekilde çalışma belgesi düzenlenmesi zorunludur.

Bu düzenleme, klinik psikologların özellikle yoğunluk durumlarında danışan takibi, test uygulamaları veya psikoeğitim süreçlerinde destek alabilmelerine yasal bir zemin sunuyor.

Sekreter ve Temizlik Personeli Çalıştırılabilir mi?

Evet. Sağlık meslek hizmet birimlerinde, klinik psikologların ofis işleyişini kolaylaştırmak amacıyla sekreter veya temizlik personeli gibi destek personeli çalıştırılabilir. Ancak bu kişiler doğrudan sağlık hizmeti sunumunda görev alamaz, yani danışanla birebir temas gerektiren psikolojik süreçlere katılamazlar.

Destek personeli tamamen ofisin düzeni, temizlik, randevu takibi, telefon trafiği gibi hizmetleri yürütmek üzere görevlendirilir.

Ayrıca yönetmeliğe göre, destek personelin herhangi bir sebeple işten ayrılması durumunda, bu durumun en geç 10 iş günü içinde müdürlüğe bildirilmesi ve çalışma belgesinin iptal ettirilmesi zorunludur.

Belediyeler Ruhsat Başvurularında Yeni Yönetmeliği Esas Alacak

İl ve ilçe sağlık müdürlükleri, Türkiye genelinde birçok belediyeye resmi yazı göndererek, psikologların ruhsat başvurularında 29 Mart 2025 tarihli “Sağlık Meslek Mensuplarının Serbest Meslek İcrası Hakkında Yönetmelik” hükümlerinin esas alınması gerektiğini bildirdi.

Bu yazılarla birlikte, artık klinik psikologların belediyelere yaptığı ruhsat başvurularında, mevcut yönetmeliğin açık hükümlerine göre işlem yapılması gerektiği ifade edildi.

Ruhsat Başvuruları Başladı mı?

Yönetmelik Resmî Gazete’de yayımlanmış olsa da, il ve ilçe sağlık müdürlüklerine yapılacak ruhsat başvuruları için uygulamada bazı belirsizlikler devam ediyor. Bu nedenle birçok ilde henüz aktif başvuru süreci başlatılamadı.

Resmî bir açıklama bulunmamakla birlikte, il ve ilçe sağlık müdürlükleriyle görüşen birçok klinik psikoloğa, başvuruların alınması için önce 3 aylık bir hazırlık sürecinin öngörüldüğü, bu sürenin ise gerekirse 6 aya kadar uzayabileceği yönünde bilgi verildi. Bu nedenle, psikologların süreci takip etmeleri ve başvuru koşulları tam olarak netleşmeden işlem yapmamaları öneriliyor.

Yönetmelik Değişebilir mi?

29 Mart 2025 tarihli “Sağlık Meslek Mensuplarının Serbest Meslek İcrası Hakkında Yönetmelik”, yayımlandığı günden bu yana başta Türk Psikologlar Derneği (TPD) olmak üzere çok sayıda meslek örgütü ve sivil toplum kuruluşu tarafından sert şekilde eleştirildi.

Yönetmeliğin mevcut haliyle psikologları yok saydığı, mevcut çalışma düzenini sekteye uğrattığı ve sağlık hizmeti sunumunda mağduriyetlere yol açabileceği yönünde ciddi itirazlar gündeme geldi. Eleştiriler, yönetmeliğin psikoloji alanındaki uzmanlıkları ve farklı meslek tanımlarını yeterince dikkate almadığı yönünde yoğunlaştı.

Ayrıca bazı meslek örgütleri ve sivil toplum kuruluşları tarafından, yönetmeliğin yürütmesinin durdurulması ve iptali için yargı yoluna başvurulduğu da kamuoyuyla paylaşıldı. Bu nedenle önümüzdeki süreçte yönetmeliğin bazı maddelerinde değişiklik yapılması ya da uygulamanın şekillenmesi adına yeni düzenlemeler getirilmesi ihtimali bulunuyor.

Psikologların, bu süreçte hem meslek birliklerinin duyurularını hem de yargıdan çıkacak kararları yakından takip etmelerinde fayda var.