"Yoksul mahallelerde, ölü evlerindeki yemek bolluğunu gören çocuklar, yaşlı nenelerinin ölümünü keşkelerle beklerlerdi."  Bir yumruk gibi suratında patlıyor insanın, ardı ardına dizilmiş bu kelimeler. Yoksulluğun bu derece koyu olması, sert olması, çaresiz bırakması hırpalıyor tüm iyi kalpli ruhları. Ve bundan gocunmuyor Murat Uyurkulak, hırpaladıkça hırpalıyor  gerçekleri getirip tam önümüze hatta zihnimize koyuyor. Tol bunu ustalıkla ve acımasızlıkla beceriyor.

Peki nedir bu ‘’Tol’’ ? Radikal Kitap 53 yazar ve eleştirmene sorarak yaptığı anketin sonucunda son 10 yılın en iyi kitabı ödülüne layık gördüğü eserdir. Yazarının yani Murat Uyurkulak’ın  bu etkileyici kitabı yazarken henüz otuz yaşında olduğunu bilmekte onun edebiyat dünyasına ne derece hakim olduğunu gösteriyor bizlere. Tol 2002 yılında buluştu okurlarıyla. Reklam panolarında, alışveriş merkezlerindeki kitapçıların camlarında ve sadece best-sellers okuyan okurların ellerinde pek görülmedi. Korsanı basılmadı, belki de basıldı ama benim terbiyesizlikleri görmemek gibi bir huyum vardır, görmemişimdir. Beyoğlu’nda, Kadıköy’de, Kurtuluş’un arka sokaklarında kendi başlarına sahaf olabilme çabasındaki dükkanların içinde hep bulundu Tol. Sessiz sedasız sahibini bekledi. Sanki el altından satıldı o kadar kitap, çünkü intikam sessiz alınırdı.

Tol Kürtçe intikam demekmiş, demekmiş diyorum çünkü bende Murat Uyurkulak gibi manasını sonra öğrendim bu kelimenin. Kitabın ismi ilk olarak ‘Barbarlık Kokusu’ imiş, fakat daha sonra ismini değiştirmiş Uyurkulak. Kitap 80’li yılların acı bir panoramasıdır. Yaşanılan acıları insanı altüst edecek şekilde vahim bir çıplaklıkla anlatılıyor. Ana karakterler alkol bağımlısı, eski siyasi suçlu şair ve hayatı zorluklarla geçen bir müsahhih. Tren vasıtasıyla Diyarbakır’a giden bu iki kişi aslında tarihin içine yolculuk ediyorlardır. Yaşadığımız acı tarihin tam dibine. Konuyu derinlemesine anlatmanın pek bir manası yoktur derinlemesine anlatım itici gelir okuyucuya, önyargılar oluşturur. Ve kitabı eline alan o okuyucunun önyargılarını kırmak atomu parçalamaktan daha zordur.

Son olarak Türkçe’nin bu derece başarılı olarak kullanıldığı eserler azdır, Tol bunlardan biridir. Dil konusunda yeri, bende çok çok başkadır. Çünkü ilk kez fakirliğin, ezilmişliğin psikolojisini bu kadar derinlemesine ve alışılagelmişin dışında anlatılmasına şahit oldum.  İnsanlar artık sıkılıyor tek düze yazılar, şiirler, romanlar okumaktan. Farklılık istiyor, yenilik arıyor ve okuyucu biliyor ki Türkçe bu yeniliklere açık zengin bir dildir. Umarım her yazacağı eserde biraz daha üzerine koyar Uyurkulak. Her seferinde daha da heyecanlandırır okurları. Ve yeni yazmaya başlayan adaylara da güzel bir örnek olur.

Kitapla ve sevgiyle kalın.

Sizler için seçtiğim bir pasaj ;

‘’Dünyada varoluşumun bu kadar sorunlu olacağını hiç tahmin etmezdim. Yirmi yaşında, kalıbı, rotası, adı gayet belli bir hayata yazılıydım. Otuz yaşına geldiğimdeyse, bin kapıdan kışlanmış bir tavuk kadar şaşkındım. Ne bir rotam, ne kalıbım, ne de adım kalmıştı artık. Bildiğim, öğrendiğim hiçbir şeyden emin değildim. Ağzımı araladığımda, dudaklarım yuvarlaklaşıp bir balık misali ağır ağır açılıp kapanıyor, beynimde cümle fikrimi felç eden sıcak, koyu sıvılar dolaşıyordu. Oysa yaşlandıkça, en azından birkaç şeyden emin olması gerekmez miydi insanın? ‘’

Arka Kapak

"Çözüldün ve utancından ölecek haldesin. Adın, ancak dünyanın yarısı havaya uçarsa temizlenir diye düşünüyorsun. Zaten durmadan bunu planlıyorsun. Birbirinden nafile intikam planlarıyla oyalanıyorsun. Kafana kurşunu sıkana kadar da bundan başka bir şey yapacağın yok. Geçen sene aldığın o allahlık Kırıkkale tutukluk yapmazsa tabii."
 
Yazar: Murat Uyurkulak
Sayfa Sayısı: 262
Baskı Yılı: 2002
Dili: Türkçe
Yayınevi: Metis Yayıncılık