1992 yılında Hacettepe Üniversitesi sosyal hizmet yüksek okulunda son sınıf öğrencisiyken Devlet Bakanı Türkan Akyol döneminde gündeme gelen kadın bakanlığı ilgili  “Kadın ve Aile Dergisi”nde “kadın bakanlığı ama nasıl?” başlığı ile yazı yazarak okurla düşüncelerimi paylaşmıştım.

Yıllar geçmesine rağmen çocuk, kadın ve aile ile ilgili icracı bir bakanlık kurulamamış, surunlar devlet bakanlığına bağlı kuruluşlar üzerinden çözümlenmeye çalışılmıştır. İcracı olan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı 3 Haziran 2011 tarihinde kanun hükmünde kararname ile kurulmuştur.

Bireyi, çocuğu ve kadını aile sistemi içersinde birbirinden ayırmadan bütünlük içersinde ele alarak bakanlığa “aile” isminin verilmesinin uygun bir karar olmuştur.

Bakanlığın hızla artış eğilimi içersinde olan kadına yönelik şiddetin sorununu kadını, aile ve yaşam içersinde destekleyerek çocuğun, ailenin ve toplumsal düzeyde birçok sosyal sorunu çözümlenmesine önemli hizmetler sunacağı inancındayım.

Ayrıca bakanlığın kurulmasıyla, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’nun (SHÇEK) kapatılması değerlendirilmesi gereken bir husustur. Shçek yıllar içersinde bürokratik bir kuruma dönüşmüş verimli hizmet üretmek yerine yapısı, işleyişi ve yönetimiyle toplumsal talepleri karşılayamamış, gelişimin gerisinde kalmıştır.

Yeni oluşumda sosyal hizmet kurumuyla sunulan çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, rehabilitasyon merkezi, sığınma evi gibi sosyal hizmet kuruluşlarının il özel idarelerine devredilmesiyle ne düzeyde toplumsal talepleri karşılayacağı ile ilgili belirsizlik devam etmektedir.

Kuruluşların, İçişleri Bakanlığına bağlı il özel idareleri tarafından yönetilmesiyle kurulan bakanlıkla nasıl işbirliği ve eşgüdüm içersinde olacağı kurumlarda çalışan idareci, meslek elemanları ve personelin durumuyla ilgili belirsizliğini korurken nasıl verimli hizmet ortaya koyulabileceği? Tartışılmalıdır.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının görevleri, kadın, çocuk, özürlü ve yaşlılar, şehit yakınları ve gaziler, yoksullara yapılacak sosyal yardımlar dâhil, toplumun çeşitli kesimlerine sunulacak her türlü sosyal yardım ve sosyal hizmetlerin planlanması, koordine edilmesi ve uygulanması olarak sıralanmaktadır (Madde 2).

Özellikle çocuk, kadın, aile, özürlü ve sosyal sorunlarının çözümünde hızlı, esnek, yerinden çözümüne yönelik politikalar üretilmesi verimli çözümler ortaya koyarken, merkezi planlama yapmak ve uygulamak ne düzeyde gerçekçi hizmetler yürütülmesine katkı sağlayabilecektir?

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı örgütlenmesini merkeziyetçi ve bürokrasiyi arttırmak yerine yerel dinamikleri dikkate alarak değişime açık, esnek bir örgütlenme modeli ortaya koymalı sivil toplum, yerel kaynaklar ile sürekli iletişim ve eşgüdüm içersinde hizmet üretmelidir.

Bürokrasinin güçlendiği, hiyerarşi ve dikey ilişkilerin egemen olduğu toplumsal gelişimin ve değişimin dışında kalan bir örgütlenme modeli Shçek düştüğü durumdan farklı olmayacaktır.

Uzun yıllar alan tecrübelerimle ifade ediyorum insanı merkeze alan sağlık, eğitim ve sosyal hizmetin en temel amacı ailenin yaşama kalitesini yükseltmek olmalıdır.

Ailenin gelişimini destekleyecek hizmetler kurum temelli bir yapıdan toplum temelli organizasyona dönüşmek zorundadır. Çünkü ailede ortaya çıkan psiko-sosyal ve ekonomik sorunları ancak ailenin bulunduğu yerden başlayarak, çözüm sürecine ailenin katılımını sağlayarak sosyo-kültürel özelliklerini dikkate alan hizmetlerle kalıcı çözümler üretebiliriz.

Ailenin yaşam kalitesini yükseltebilmek için bakanlık “aile yaşam merkezlerini” kurumsallaştırmalı aile, yaşam döngüsünün her evresinde profesyonel meslek mensuplarının rehberliği, danışmalığı ve eğitimi ile güçlendirmelidir.

Sayın Bakanın açıklamaları ile gündeme gelen "sosyal destek uzmanları" formasyon eğitimi ruh sağlığı hizmetlerinde rol ve sorumluluk alabilecek özelliklere mensup meslek elemanlarından oluşturulmasına özen gösterilmelidir. Yoksa uygulamada bir çok sorunu beraberinde getirecektir.

Kurulan yeni bakanlığın ülkemize, toplumumuza ve insanımıza güzel, yararlı ve gelişimine katkı hizmetler sunması dilerim.

Fatih Kılıçarslan/ Sosyal Hizmet Uzmanı