Prof. Dr. Medaim Yanık

Prof. Dr. Medaim Yanık

Kurban Bayramının üç psikolojik boyutu

Kurban Bayramının üç psikolojik boyutu

Kurban Bayramı esas olarak dini ve manevi bir zaman dilimi. Eğer Kurban Bayramı’nı psikoloji açısından analiz edecek olursak en az üç farklı psikolojik boyutu olduğunu söyleyebiliriz.  Kurban Bayramı’nın ilk boyutu maneviyat ve kutsallık içermesi. Manevi alan artık açıkça psikolojinin ilgi alanlarından biri. Kurban Bayramı’nın diğer boyutu sosyal bağları güçlendirmesi. Psikolojinin mutluluk çalışmalarından sosyal bağların önemini biliyoruz.   Üçüncü boyut ise yardımlaşma ve dayanışma içermesi. Yardım etme ve almanın psikolojik iyi oluşumuzla ilgili olduğunu da rahatlıkla söyleyebiliriz. 

Kurban bayramının manevi boyutu

Kurban Bayramı öncelikle maneviyat kutsallık içeriyor. Maneviyatın ruh sağlığına olumlu etkisi olduğuna dair sosyal psikoloji alanında bir uzlaşma var. Kutsallık insan yaşamına anlam ve derinlik verir. Anlamlandıramadığımız bir yaşamda varoluşsal endişeler yaşarız. Kutsal olan varoluşsal kaygılarımızı giderir, bizi anlamlı bir hayata bağlar. Ayrıca ölüm sonrasını da anlamlandırarak bizi ölüm anksiyetesine karşı da korur. 

Sosyal ilişkiler boyutu

Dini bayramlar bizim toplumumuzda gündelik hayatın rutin akışını durdurarak, insanları bir araya getiren yegâne sosyal olaydır. Hiçbir zaman dilimi dini bayramlar kadar ani insan hareketi sağlamaz.  Bu kültürde insanlar en fazla dini bayramlar sürecinde bir araya gelir. Büyük ailenin bayramlaşma ile bir araya gelmesi sağlanır. Bayram ziyaretleri ile akrabalar, komşular ve arkadaşlar da bir araya gelir. Bu anlamda bayramlar tatiller gibi kişileri aileler şeklinde dağıtmaz aksine küçük aileden başlayarak toplar bir araya getirir. Bu anlamda bayramlar tatillerin tersi bir rol üstlenir. Tatiller insanları dağıtırken, bayramlar insanları toplar. Ailenin bayramlaşması ve bayramlaşma ziyaretleri güçlü ritüellerdir. Ritüeller ise hem aile bağlarını hem de toplumsal bağları güçlendirir. 

Yardımlaşma boyutu

Kurban bayramının diğer bir boyutu da kurban kesme ve dağıtımı üzerinden yardımlaşma ve dayanışmadır. Kurban kesme ve dağıtma süreci meşakkatlidir. Bu sürecin parçası olmak kişiyi yardım etme sürecinin aktif bir öznesi haline getirir. Yardım eden de yardım alan da psikolojik açıdan gelişir. Yardım etme kişide olumlu duygular geliştirir. Yardım alan da dikkate alındığının, yalnız kalmadığını, ihtiyaçlarının karşılandığı hissi yaşayarak toplumun diğer kesimleri ile bağ kurar. Bu anlamda kurban eti dağıtma ve alma süreci toplumsal bağların güçlendirme sürecine hizmet eder. 

Sonuç olarak, Kurban Bayramı Müslüman toplulukların iyi oluşuna bireysel ve toplumsal düzeyde hizmet eder. Kurban Bayramının bayramlık giyinme, bayram namazı, bayramlaşma, bayram ziyaretleri, kurban kesme ve dağıtma gibi ritüelleri oldukça fonksiyonel ritüellerdir. Bu sebeple bayram ritüelleri gözümüz gibi korunmalıdır. 

Bu yazı toplam 3875 defa okunmuştur
Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Prof. Dr. Medaim Yanık Arşivi