Ruh sağlığı alanında kapsamlı bir yasanın eksikliği, bu alanda çalışan uzmanların ve hizmet alan kişilerin karşılaştığı pek çok sorunun kaynağını oluşturuyor. Yasal düzenlemelerin net bir çerçeve sunmaması, klinik psikologların ve danışmanların faaliyetlerini nasıl yürütecekleri konusunda belirsizlikler yaratıyor. Bu belirsizlik, yetki sınırlarının çizilememesine, ruhsatlandırma süreçlerinin karmaşık ve yorucu olmasına neden olurken, hem hizmet sunanları hem de danışanları etkileyen bir dizi problemi de beraberinde getiriyor. Tüm bu düzensizlikler, ruh sağlığı alanındaki temel yapı taşlarının yerli yerine oturmadığı bir ortamın varlığını sürdürüyor.

Bugün sizlerle, klinik psikologların çalışma alanlarını ve 86.90.14 NACE kodunun bu alandaki önemini kapsayan bilgileri paylaşmak istedim. Klinik psikologların yasal çerçevede nasıl hizmet sunabileceği, hangi alanlarda faaliyet gösterebileceği ve bu süreçte karşılaştıkları düzenlemeler konusunu detaylı bir şekilde ele aldım. Amacım, bu konuda merak edilenleri açıklığa kavuşturmak ve sektördeki belirsizliklere dair bir rehber sunmak.

86.90.14 NACE kodu Nedir? Bu kod ne işe yarar?

Nace Kodunun Önemi?

86.90.14 NACE kodu, "Danışmanlık ve psikolojik destek hizmetleri" alanında faaliyet gösteren işletmeler için tanımlanmıştır. Klinik psikologların bu kodu kullanması, faaliyetlerini psikolojik danışmanlık ve destek çerçevesinde tanımlamalarını sağlar. Bu kod, doğrudan sağlık hizmeti sunmadığı için, bağımsız olarak ofis açmak isteyen klinik psikologlara bir tür yasal zemin sunar. Belediye ruhsatı ve vergi kaydı gibi prosedürler bu kod üzerinden yapılabilir, bu da klinik psikologlara bağımsız olarak hizmet sunma imkanı verir.

Ticaret Odalarının kayıtlarında "86.90.14 - Tıp doktorları dışında yetkili kişilerce sağlanan akıl sağlığı hizmetleri (psikoanalistler, psikologlar, psikoterapistler ve psikolojik danışmanlar tarafından sağlanan hizmetler) (hastane dışı)" olarak tanımlanmaktadır.

NACE Kodunun Sınırlılıkları

Ancak, 86.90.14 NACE kodu, klinik psikologların doğrudan terapi veya tıbbi tedavi sunmalarını kapsamamaktadır. Bu, NACE kodunun sağladığı yasal zeminle sınırlı kalınması gerektiği anlamına gelir. Klinik psikologlar, danışmanlık ve rehberlik kapsamında bu kodu kullanarak hizmet sunabilirler, ancak psikoterapi gibi doğrudan sağlık hizmeti sunumu bu kodun yetki alanına girmez ve bu durumda Sağlık Bakanlığı'nın düzenlemeleri devreye girer. Yani, bu kodu kullanmak, klinik psikologların faaliyetlerini danışmanlık çerçevesinde tutmaları halinde faydalıdır, ancak tıbbi hizmet sunmak isteyenler için yeterli yasal koruma sağlamaz.

NACE Kodunun Rolü

86.90.14 NACE kodu, klinik psikologların ofis açma sürecinde önemli bir araç olsa da, sınırlı bir alan sunar. Klinik psikologlar, bu kodu kullanarak bağımsız danışmanlık ofisleri açabilir, ancak doğrudan sağlık hizmeti sunmak istediklerinde daha katı düzenlemeler ve Bakanlık ruhsatları devreye girer. Dolayısıyla, bu kod, psikolojik danışmanlık hizmetleri açısından bir kolaylık sağlasa da, terapötik uygulamalar için yeterli yasal dayanak oluşturmaz.

NACE Kodu ve Faaliyet İzni

• NACE Kodu Nedir?: NACE kodu, Avrupa Birliği'nde ve Türkiye'de işletmelerin faaliyet alanlarını sınıflandırmak için kullanılan bir sistemdir. İşletmenin sunduğu hizmet türünü belirlemek için bu kod kullanılır. Örneğin, 86.90.14 NACE kodu, "danışmanlık ve psikolojik destek hizmetleri" için kullanılır.
• Faaliyet İzni Nedir?: Bir işletmenin yasal olarak faaliyet gösterebilmesi için vergi dairesine kaydolması ve belediyeden işyeri açma izni alması gerekir. Bu, işletmenin tanımladığı hizmet türüne uygun bir NACE kodu kullanarak faaliyet göstermesi anlamına gelir. Örneğin, bir klinik psikolog bu kodu kullanarak danışmanlık hizmetleri sunabilir.

Sağlık Bakanlığı Ruhsatı Nedir?

• Sağlık Bakanlığı Ruhsatı: Sağlık hizmeti sunan kuruluşların, yani muayenehane, tıp merkezi veya hastane gibi yerlerin, Sağlık Bakanlığı’ndan ruhsat alması gerekir. Bu ruhsat, sağlık hizmeti sunma yetkisini tanımlar ve Bakanlık tarafından belirlenen standartlara uygunluğu içerir. Ruhsat, özellikle tıbbi tanı koyma, tedavi uygulama ve ilaç kullanımı gibi sağlık hizmetlerini içerir.

NACE Kodu ile Faaliyet İzni Arasındaki Fark

• Danışmanlık Faaliyetleri ve Sağlık Hizmeti: NACE kodu kullanılarak alınan faaliyet izni, daha çok danışmanlık ve rehberlik gibi sağlık hizmeti kapsamında değerlendirilmeyen, tıbbi müdahale gerektirmeyen hizmetler için geçerlidir. Örneğin, stres yönetimi, kişisel gelişim veya aile danışmanlığı gibi konularda psikolojik destek sunmak.
• Sağlık Hizmeti Olmaması: Bu faaliyet izni, Sağlık Bakanlığı'nın yetki alanına giren tıbbi bir hizmet sunma izni vermez. Yani, bir klinik psikolog danışmanlık ofisi açmak için 86.90.14 NACE kodu kullanarak yasal olarak faaliyet izni alabilir, ancak bu izin Sağlık Bakanlığı'ndan bir ruhsat almış oldukları anlamına gelmez.
• Yasal Çerçeve ve Sınırları: NACE kodu ile alınan faaliyet izni, belirli yasal sınırlar içinde çalışmayı gerektirir. Eğer danışmanlık hizmeti sunan bir klinik psikolog, bu sınırları aşıp doğrudan tıbbi tedavi veya psikoterapi hizmeti sunmaya başlarsa, bu durum Sağlık Bakanlığı'nın iznine tabi olur ve ruhsat gerektirir. Aksi takdirde, ruhsatsız sağlık hizmeti sunma suçlaması ile karşılaşabilir.

Bu nedenle, NACE kodu ile faaliyet izni almak, işletmenin yasal olarak belirli bir alanda çalışabileceği anlamına gelir, ancak doğrudan sağlık hizmeti sunma yetkisi tanımaz. Sağlık Bakanlığı ruhsatı ise, sağlık hizmeti sunumuna ilişkin özel bir yetkilendirme ve düzenleme anlamına gelir.

Özetle, NACE kodu, işletmenizin faaliyet alanını tanımlamak ve vergi dairesine kayıt yaptırmak için gereklidir. Bu kod, şirketinizi kurarken yasal bir kimlik kazandırsa da, Sağlık Bakanlığı’ndan alınması gereken ruhsatın yerine geçmez. Dolayısıyla, NACE kodunu almak, danışmanlık veya belirli hizmetler sunma yetkisi sağlarken, bu kodun bir ruhsat anlamına gelmediğini bilmek önemlidir. NACE kodu almak için bir muhasebeci ile görüşmeniz yeterlidir. Muhasebeciniz, sürecin doğru şekilde ilerlemesi için gerekli başvuruları yaparak işlemleri sizin adınıza yönetir.

Not: Önümüzdeki hafta "Klinik Psikologlar Kendi Ofisinde Başka Psikolog Çalıştırabilir mi?" konusu hakkında yazacağım. Twitter ve İnstagram adresim @marufbecene