Çocuklukta öğrendiğimiz her şey, bir gün gelir erişkin dünyasındaki yeni değerlerle karşılaşır. İşte o günün geldiği dönem, ergenlik dönemidir. Eski değerlerle yeni değerlerin karşılaştırıldığı; mesleki, cinsel ve sosyal kimliğin tanınarak oturtulmaya çalışıldığı sırada yoğun çaba harcanır. Bu yoğun çabanın adı, kimlik bocalamasıdır. Kendi kimlik duygumuzu kazanabilmek için, ergenlik döneminde verdiğimiz bu savaş normaldir. Kimi genç, bu savaşı sessiz sedasız verir; kimi gençse fırtınalı bir dönem geçirir ama yine de bu savaşı verir. Bu savaş sırasında anne babalarla, toplumla çatışmalara girilir. Çünkü genç, anne babadan kopmaya, bağımsızlaşmaya, kendi toplumsal beklentilerini yapılandırmaya çalışmaktadır. Eğer bunu yapmazsa, sağlıklı bir şekilde erişkinler dünyasına katılamayacaktır. Bağımsızlık istemek kolay ama bunu elde etmek zordur. Daha zor olanı, elde edilen bağımsızlığın doğru biçimde, nasıl kullanılacağını bilmektir.

GENÇLERİN UYUM SORUNU

Özdeşim döneminde, babasına ve annesine benzemeye çalışan çocuk, özdeşim yoluyla kimlik oluşturur. Ergenlikte, artık varlık göstermenin şekli, onlarla övünmek değil, onlardan daha iyi olabilmektir. Kimi gençler, ailelerinin tüm olanaklarını kullanarak kendini kanıtlar. Kimileri ise kendini kanıtlamanın yolunun, ailelerinin verebileceklerini tümüyle reddedip, farklı şeyler yapmak olduğunu düşünür. Bu seçim, zor ve acı verici olabilir. Ailenin gence karşı tutumu, bu bunalımın şiddetini etkiler. Onun bu arayışına izin vermeyen ya da anlamayan ailenin engellemeleriyle, küçümsemeleriyle, "Her şeyi biz biliriz!" tavırlarıyla bu normal gelişimsel dönem, fırtınalı geçebilir. Hiç engellemeyen ama destek ve yol göstermeyen aileler ise fırtınaya tutulmaz belki ama genç çocuklarının içindeki fırtınadan haberleri de olmaz. Bazı gençlerde, kimlik bunalımı ağırlaşır; uyum, yavaşça bozulur. Artık söz konusu olan kimlik karmaşasıdır. Bir türlü atlatılamayan bir belirsizlik ve çalkantı sürer gider. Gerçek hiçbir karar veremez, seçim yapamaz. Bu karar verememe ve seçim yapamama durumu, meslekten cinsel kimliğe dek uzanır. Anne babasının, toplumun hatta kendisinin bile beklentilerine ters gelen davranışlar içine girer. Başkaları gibi olmaktan nefret eden genç, onlara benzemek istemez; ama ne olmak, kim olmak istediği sorusunun yanıtını da bulamaz. Bu kimlik karmaşası, değişik ruhsal sorunlara neden olur. Kuşkucu, alıngan, anlaşılmadığını ve haksızlığa uğradığını düşünen genç, yaşamın tadını çıkaramaz olur. Sağlıklı çözüm, karmaşa yaşayan gencin, uygun danışman ve tedaviyle iyileşmesi, kimliğini tamamlamasıdır. Ama bu her zaman mümkün olmaz. "Gençlik döneminde olur böyle şeyler," diyerek hekime ulaşamayan ya da aileleri tarafından fark edilip ele alınamayan kimlik karmaşaları, farklı şekillerde sonlanır. Bir sonlanış, olumsuz kimlik oluşturmaktır.

Yazının Devamı