İlköğretimde not sistemi değişiyor

Daha önce yazılı ve uygulamalı sınavlar ile sözlü, ödev veya projelerden alınan notlar esas alınarak tespit edilen öğrencilerin başarısı, bundan sonda sınavlar, varsa proje ve öğrencilerin performanslarını belirlemeye yönelik çalışmalardan alınan puanlara göre belirlenecek.

Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Resmi Gazete'de yayımlandı. Yönetmelik, 2007-2008 öğretim yılından itibaren yürürlüğe girecek.

Yönetmelikle 27 Ağustos 2003'te yayımlanan İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin ''tanımlar'' başlıklı maddesinde, ''Performans görevi'' tanımı eklendi. Buna göre, performans görevi; programda öngörülen eleştirel düşünme, problem çözme, okuduğunu anlama, yaratıcılığını kullanma, araştırma yapma gibi öğrencinin bilişsel, duyuşsal, psikomotor, alandaki becerilerini kullanmasını, geliştirmesini ve bir ürün ortaya koymasını gerektiren çalışmaları kapsayan ve öğretmen rehberliğinde yaptırılan görevleri ifade ediyor.

Yönetmelikle, ilköğretim okullarının birinci sınıflarına kayıt-kabul işlemlerine ilişkin esasların belirlendiği 17. maddeye, ''Durumlarını belgelendirmeleri şartıyla şehit ve muharip gazi çocuklarının yeni kayıt ve naklen kayıtları, ikamet adreslerine bakılmaksızın istedikleri ilköğretim okuluna yapılır'' ibaresi eklendi.

OKULU BİTİREMEYENLER

Yönetmelikle, zorunlu öğrenim çağını bitirdiği öğretim yılı sonuna kadar ilköğretim okulunu bitiremeyen öğrenciler, ilköğrenimlerini tamamlamak üzere en çok iki öğretim yılı daha okula devam edebilecek. Bu iki yıllık uzatma sonunda da okulu bitiremeyen öğrencilere öğrenim durumunu gösterir Öğrenim Belgesi verilecek. Ancak zorunlu öğrenim çağı dışına çıkan ve iki yıl daha öğrenim görmesine imkan verilen 8. sınıftaki öğrencilerin o öğretim yılı sonuna kadar okula devamları sağlanacak. Ders yılı sonunda başarılı olanlara ilköğretim diploması düzenlenecek.

Başarısız olan 8. sınıf öğrencileri ile ara sınıflarda öğrenim çağı dışına çıkan ve iki yıl uzatma hakkını kullanan öğrencilerin, ders yılı sonunda öğrenim belgesi düzenlenerek okulla ilişkileri kesilecek. Bu durumdaki öğrenciler Açık İlköğretim Okuluna yönlendirilecek.

ÖĞRENCİLERİN PERFORMANSI ÖLÇÜLECEK

Yönetmeliğin ''Ölçme ve Değerlendirmenin Genel Esaslarına'' ilişkin maddesindeki, öğrencilerin başarısı ve performansına ilişkin hükümlerde de değişiklik yapıldı.

Buna göre, daha önce yazılı ve uygulamalı sınavlar ile sözlü, ödev veya projelerden alınan notlar esas alınarak tespit edilen öğrencilerin başarısı, bundan sonda sınavlar, varsa proje ve öğrencilerin performanslarını belirlemeye yönelik çalışmalardan alınan puanlara göre tespit edilecek.

Yönetmelikle, ''öğrencilerin ders, ödev, işlik, uygulama, laboratuvar çalışmalarına ve sınavlara katılmaları zorunluluğu'' hükmü yerine, ''öğrencilerin performansını belirlemeye yönelik çalışmaların; ders ve etkinliklere katılım ile performans görevlerinden oluşacağı'' hükmü getirildi.

Yönetmeliğin, aynı maddesindeki, öğrencileri değerlendirirken ölçme sonuçları ile birlikte, ''öğrencilerin sınıf içi etkinliklere katılımı, bilimsel tutum ve davranışları, gözlem yapma, araştırma-inceleme, bilimsel düşünme, sahip oldukları ve sergiledikleri fikir zenginlikleri, sorumluluk alma, ekip çalışmalarına yatkınlıkları, edindiği bilgi ve bulguları paylaşabilme ve benzeri birçok gözleme dayalı öğrenci etkinliğine de değerlendirmede yer verilmesi'' hükmü yürürlükten kaldırıldı.

PUAN, NOTLA DEĞERLENDİRME

Yönetmelikle, ''Not Verme ve Değerlendirme'' başlıklı madde ''Puan, notla değerlendirme'' olarak değiştirildi.

Buna göre, öğretmenler, ölçme ve değerlendirmenin genel esaslarını, derslerin öğretim programlarında yer alan genel amaçlar ile kazanımları dikkate alarak öğrencilere sınav uygular, proje ve performansını belirlemeye yönelik çalışmaları yaptıracak.

Özel eğitim kapsamındaki öğrencilerin başarıları, sınav ve performansını belirlemeye yönelik çalışmalar, bireyselleştirilmiş eğitim programları dikkate alınarak değerlendirilecek.

Sınav ve öğrencinin performansına yönelik çalışmalar 100 tam puan üzerinden değerlendirilecek. Değerlendirme sonuçları, öğretmen not çizelgelerine puan olarak yazılacak ve beşlik sisteme göre nota çevrilerek karneye işlenecek.

Puanların not değeri ve derecesi şöyle olacak:

PUAN NOT DERECE

85-100 5 Pekiyi
70-84 4 İyi
55-69 3 Orta
45-54 2 Geçer
0-44 1 Başarısız

Dönem puanı, yıl sonu puanı, yıl sonu başarı puanı ve diploma puanı 100 tam puan üzerinden; dönem notu ile yıl sonu notu ise beşlik not sistemine göre yönetmelik hükümlerince belirlenecek. Beşlik not sisteminde başarı dört, başarısızlık bir notla değerlendirilecek.

SINAV SAYISI

Yönetmelikle, ''4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflarda bir yarıyılda bir dersten yapılacak yazılı sınav sayısı, 2'den az olmamak üzere, ders yılı başında zümre öğretmenleri tarafından tespit edilir. 1, 2 ve 3 üncü sınıflarda sınav yapılmaz'' hükmü ise şöyle değiştirildi:

''1, 2 ve 3 üncü sınıflarda öğrencilerin gelişimi, ilerleme ve çabaları, öğretmen rehberliğinde gerçekleştirilecek olan projeler ve performanslarını belirlemeye yönelik çalışmaları, öğretmen gözlemlerine göre belirlenir.

4, 5, 6, 7 ve 8 inci sınıflarda haftalık ders saati üç ve üçten az olan derslerde en az iki, üçten fazla olan derslerde ise en az üç sınav yapılır.

Öğrenciler, bir ders yılında istedikleri ders veya derslerden bireysel ya da grup çalışması şeklinde öğretmen rehberliğinde en az bir proje hazırlar. Öğrencilerin başarılarının belirlenmesinde ders ve etkinliklere katılımı ve performans görevleri de dikkate alınır.

Projeler ve performans görevleri, önceden belirlenen ölçütlere göre hazırlanan değerlendirme ölçeği veya dereceli puanlama anahtarına göre değerlendirilir. Öğrenciler, çalışmalarında yararlandıkları kaynak veya kişileri de belirterek öğretmenin belirleyeceği süre içinde çalışmalarını verirler. Projeler verildikleri dönemde değerlendirilir.Öğrencilere bütün derslerden her dönemde en az bir ders ve etkinliklere katılım puanı verilir.''

YAZILI VE UYGULAMALI SINAVLAR

Yönetmeliğin yazılı ve uygulamalı sınavlar başlıklı maddesinde de değişiklik yapıldı.

Değişiklikle, derslerin özelliğine göre; klasik (Essay) sınav türünde soru sayısının üçten az olmaması, çoktan seçmeli, eşleştirmeli, kısa cevaplı, açık uçlu, doğru/yanlış, tamamlamalı ve benzeri sınav türlerinde soru sayısının çok ve soruların kısa cevaplı olması, soruların konulara göre dağılımı yapılırken ağırlık bir önceki sınavdan sonra işlenen konulardan olmak kaydıyla geriye doğru azalan bir oranda ve dönem başından beri işlenen konulardan seçilmesi esas olacak.

Sınavlardan önce sorularla birlikte cevap anahtarı da hazırlanacak ve sınav kağıtları ile birlikte saklanacak. Cevap anahtarında her soruya verilecek puan, ayrıntılı olarak belirtilecek. Sınav soruları, imkanlar ölçüsünde çoğaltılarak öğrencilere dağıtılacak.

ORTAK SINAV

Görsel sanatlar, müzik, beden eğitimi, teknoloji ve tasarım dersleri dışındaki derslerden, öğretmenlerin iş birliği ve ortak değerlendirme yapabilmelerine imkan vermek üzere her dönemde en az bir sınav birlikte düzenlenecek. Bu ortak sınavların sorularıyla birlikte cevap anahtarları da okul zümre öğretmenlerince hazırlanır ve cevap anahtarlarında her soru için verilecek puan belirtilecek.

Görsel sanatlar, müzik, beden eğitimi, teknoloji ve tasarım derslerinde öğrencilerin başarıları, öğretim programında yer alan ölçme ve değerlendirme etkinlikleri esas alınarak belirlenecek. Seçmeli yabancı dil dersi dışındaki seçmeli derslerle rehberlik/sosyal etkinlikler ve ilgili öğretim programında belirtilmeyen seçmeli dersler notla değerlendirilmeyecek.

Kopya çeken öğrencinin sınavı geçersiz sayılacak ve notla değerlendirilmeyecek. Ancak, dönem notunun hesaplanmasında aritmetik ortalama alınırken sınav sayısına dahil edilecek. Ayrıca bu durum, ders öğretmenince okul yönetimine bildirilecek.

Sağlık durumları veya beden bozuklukları nedeniyle uygulamalı derslere giremeyecek durumda olan öğrenciler, bu durumlarını sağlık kurum ve kuruluşlarından alacakları raporla belgelendirmek zorunda olacak.

SINAV SONUÇLARI

Öğretmenler; sınavların yapıldığı, proje ve performans görevlerinin ise teslim edildiği tarihten başlayarak en geç on gün içinde sonuçlarını öğrencilere bildirecek.

Ölçme ve değerlendirme araçları, incelenmek üzere öğrencilere dağıtılacak ve inceleme sonrasında geri alınarak bir öğretim yılı saklanacak. Projeler, öğrencileri bu çalışmalara özendirmek amacıyla sınıfın veya okulun bir yerinde sergilenecek.

Yönetmelikle, ''yarıyıl notu'' başlığı ''Bir dersin dönem puanı ve notu'' olarak değiştirildi.

Daha önceki uygulamalarda, bir dersin yarıyıl notu, o yarıyıla ait yazılı ve uygulamalı sınavlarla, sözlü, ödev veya projelere verilen notların aritmetik ortalaması sayılıyordu. Ancak, bilimsel, sanatsal, sosyal, kültürel ve sportif etkinliklere katılan öğrencilere yarıyıl notunun bir not fazlası öğretmen tarafından takdir edilebiliyordu.Değişiklikle, bir dersin dönem puanı; 1, 2 ve 3 üncü sınıflarda öğrencilerin proje, ders içi başarılarını belirlemeye yönelik çalışmalarını temel alan öğretmen gözlemlerine dayalı olarak belirlenen puanların aritmetik ortalaması,4, 5, 6, 7 ve 8'nci sınıflarda, öğrencilerin performanslarını belirlemeye yönelik yaptıkları çalışmalar ve varsa projeden aldıkları puanların ayrı ayrı ortalamaları ile sınavlardan alınan puanların toplamının aritmetik ortalaması ile belirlenecek.

Aritmetik ortalama hesaplanırken bölme işlemi virgülden sonra iki basamak yürütülecek. Dönem puanının nota çevrilmesiyle de dönem notu tespit edilecek. Dönem puanı, dönem notuna çevrilirken yarım ve yarımdan büyük kesirler, bir üst tam puan olarak değerlendirilecek. Dönem puanında bir değişiklik yapılmayacak.

Dersteki gelişimlerini yansıtmak amacıyla öğrenciler ürün dosyası hazırlayacak. Bu dosyalar, öğrencinin gelişim düzeyini belirlemek, öğretim sürecinde gerekli önlemleri almak ve öğrencinin başarısına ilişkin öğrenciye, öğretmene, veliye ve okul yönetimine geri bildirimde bulunmak amacıyla kullanılacak.

Birinci ve ikinci döneme ait not cetvelleri, dönem sona ermeden beş gün önce okul yönetimine verilecek.

KARNE

Yönetmelikle, öğrencilere, her dönem sonunda verilen karnede, öğrencinin derslerdeki başarısı ile kişisel ve sosyal becerilerine ilişkin değerlendirme sonuçları, sosyal etkinlik çalışmaları ve okula devam durumu gösterilecek.

Velileri bilgilendirmek ve öğrenci gelişimlerini takip etmek amacıyla ilköğretim 1, 2 ve 3. sınıf öğrencilerine, Kasım ve Nisan aylarının ikinci haftasının son iş gününde ''Öğrenci Gelişim Raporu'' verilecek.Bir dersin daha önce yıl sonu notu belirlenirken, değişiklikle bir dersin hem yıl sonu puanı ve hem yıl sonu notu saptanacak. Yıl sonu notu birinci ve ikinci dönem notlarının, yıl sonu puanı birinci ve ikinci dönemi puanlarının aritmetik ortalaması olacak.

DERS YILI SONUNDA BAŞARI

4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflarda bir dersin ağırlığı, o dersin haftalık ders saati sayısına eşit sayılacak. Dersin yıl sonu puanı ile o dersin haftalık ders saati sayısının çarpımından elde edilen puan o dersin ağırlıklı puanı olacak. Dersin yıl sonu notu ile o dersin haftalık ders saati sayısının çarpımından elde edilen not ise o dersin ağırlıklı notu sayılacak.

Yıl sonu başarı puanı, dersin ağırlıklı puanları toplamının haftalık ders saati toplamına bölümü ile elde edilen puan olacak. Bu puanlar; öğrenci karnesi, sınıf geçme, diploma ve öğrenci kayıt defterine işlenecek. Yıl sonu başarı puanı, diploma puanının hesaplanmasında esas alınacak.

Yaptırım gerektiren davranışların sıralandığı maddede de değişiklik yapılan yönetmeliğe göre, daha önce okul değiştirme yaptırımını gerektiren davranışlar arasında sayılan ''alkol veya bağımlı maddeleri kullanmak veya bulundurmak, başkalarını kullandırmaya teşvik etmek'' hükmü, ''Başkalarını, alkol veya bağımlılık yapan maddeleri kullanmaya teşvik etmek'' olarak değiştirildi.

Öğrencilere yaptırım uygularken 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu hükümleri de dikkate alınacak.

Değişiklikle, daha önceki yönetmelikte yer alan ''yarıyıl'' ibareleri ''dönem'', öğrencilere verilen ''ödev'' ibaresi ''görev'', öğretmen durumu belgesinde yer alan ''Resim-İş'' ibaresi ''Görsel Sanatlar'', ''Fen Bilgisi'' ibaresi ''Fen ve Teknoloji'', ''İş Eğitimi'' ibaresi ''Teknoloji ve Tasarım'' olarak değiştirildi.

2007-2008 Öğretim Yılından önce beşlik not sistemine göre belirlenen ağırlıklı not ortalamaları, 100'lük sisteme çevrilirken ağırlıklı not ortalamasına 1.00 eklenecek ve çıkan sayı elli bölü üç (50/3) ile çarpılacak. Bölme işlemi virgülden sonra iki basamak yürütülecek.

(AA)