Çocuğum hiperaktif mi?

Dr. Serdar ALPARSLAN
Psk. Yasemin KALKAVAN / BUGÜN

Hiperaktivite ve dikkat eksikliği nedir?

Dikkat eksikliği bozukluğu (DEB) dikkatin çabuk dağılması, aşırı hareketlilik ve dürtüsel davranışlar ile seyreden, sosyal yaşamı, toplumsal iletişimi etkileyen, çoğunlukla aile içi ilişkilerde ve okul eğitiminde sorunlar yaratan bir olgudur. Yerlerinde duramaz, devamlı kımıldanır, kıpırdanırlar. Dikkatsiz, sabırsız, dağınık ve atılgandırlar. Başlıklara ayırmak gerekirse neler söylenebilir?

Toplumdaki en yaygın hatalardan biri çok hareketli olduğu gözlenen birçok çocuğa hiperaktif damgasının vurulmasıdır. Unutulmamalıdır ki hiperaktivite bir rahatsızlıktır ve kimi zaman eğitim, kimi zaman ise ilaç ile tedavi gerektirir.

Diğer çocuklardan farkları nelerdir?

Diğer çocukların ancak heyecanlanabildikleri bir durum karşısında bu çocuklar aşırı derecede heyecanlı olurlar. Onlar anlatılanları dinlemek ve öğretilenleri görmek için açıklamaları veya sıralarını bekleyemezler. Kendilerini ve diğerlerini tehlikeye atma pahasına da olsa hiçbir amaçları olmadığı halde koştururlar. Öfke nöbetleri sık gözlenir.

Dürtüsellik nedir?

Dürtüsellik çocuğun belirsiz durumla karşılaştığında ya da dikkatli davranması gerektiğinde tepki ve yanıtlarını kontrol etmekte güçlük çekmesi anlamına gelir. Dürtüsel çocuklar sıklıkla düşünmeden hareket eder, bir etkinlikten diğerine kolayca geçerler. Ani hareket ve duyguları kontrol edememe, düşüncesizce hareket etme, kendini kontrol edememe şeklinde kendini gösteren dürtüsel (impülsif) tutarsız davranışlar nedeniyle sosyal açıdan uyumsuzluk gösterdiklerinden sıklıkla yaşıtlarıyla ve çevresiyle sorunları olur.

ÜÇ TEMEL ÖZELLiĞi

Aşırı hareketlilik:Hiperaktif çocuklar çok fazla hareketli olurlar. Uzun süre bir yerde sabit oturamazlar her zaman mutlaka bir şeylerle ilgilenirler veya elleri ve ayakları sürekli oynar. Ancak her hareketli çocuk hiperaktif değildir.

Dikkat eksikliği:Hiperaktif çocukların dikkat süreleri ve dikkat yoğunlukları yaşlarından beklenenin altındadır. Herhangi bir noktaya odaklanmakta zorluk çekerler. Hiperaktif çocukları saatlerce ders masasına bağlamaya çalışmak, çocuk için çok ciddi bir sıkıntıdır.

Dürtüsellik:Hiperaktif çocuklar kendilerini kontrol etmekte güçlük yaşarlar. Her akıllarına geleni sonunu düşünmeksizin yapmak isterler, ani tepkileri vardır.