Otizmle nasıl baş edilir, ebeveynler nelere dikkat etmeli?

Özel Eğitim Öğretmeni ve Psikolog Mine Ağır, otizm ile mücadele hakkında önemli açıklamalarda bulundu.

Otizm tedavi sürecinde ailelerin tutumu oldukça önemlidir. Öncelikle anne ve babalar çocuğun otizm olduğunu kabul etmelidirler. En büyük sıkıntı anne ve babanın bu durumu kabul etmemesi ile başlıyor. Kabul ettikten sonra süreç daha hızlı ve olumlu ilerliyor. Ebeveynler çocuklarını çok iyi tanımalıdırlar.

Çocuklarının uygun ya da uygun olmayan davranışlarını hangi durum ya da uyaranların yardımcı olduğunu gözlemlemeleri gerekir. Çocuğun hangi durumları stresli, hangi durumları sakinleştirici buluyor, gözlemlemek ve bu gibi durumları bilmek bazı davranışları önlemek açısından önemlidir.

ÇOCUĞUNUZUN BAŞARILARINI DESTEKLEYİN

Otizm teşhisi almış çocukları, diğer çocuklarla kıyaslamak, eksiklerine odaklanmak uygun olmayan davranışlar arasındadır. Ebeveynler çocuklarını var olan bireysel özellikleri ile olduğu gibi kabul etmelidirler.

Aileler çocuklarının farklılıklarını bilmeli ve çocuklarının başarılarını desteklemelidir. Otistik çocukların tedavisinde koşulsuz sevgi ve kabul sürecin daha sorunsuz ilerlemesini kolaylaştıracaktır.

EBEVEYNLER NELERE DİKKAT ETMELİ?

Otistik çocukların tedavi süreçlerinde, ailelerin “otizmi” yakından tanımaları çok önemlidir. Bunun yanı sıra ebeveynlerin dikkat etmesi gereken birtakım kurallar vardır. Otizm tedavisinde göz önünde bulundurulması gereken kuralları sizler için derledim.

Ebeveynler için tavsiyeler

• Eğitim tedavinin ana öğesidir. Eğitimden kasıt, anne baba ve çocuğun eğitimidir. Eğitimle çocuğun olumlu davranışları artırılmalı, uygun olmayan davranışları azaltılmaya çalışılmalıdır.
• Çocuğa tutarlı davranmak önemlidir. Annenin izin vermediği bir davranışa baba da izin vermemelidir. Ortak kurallar belirlenmelidir. Çocuğa söz veriliyorsa mutlaka tutulmalıdır.
• Çocuğun güveni sağlanmalıdır. Anne-baba-öğretmen işbirliği halinde çalışılmalıdır. Tutarlı bir tutum sergilenmeli ve çocuğun öğretmeninin uyguladığı kural ve teknikleri evde de doğru bir biçimde uygulamak önemlidir.
• Uygun davranışlarını ödüllendirmek, olumlu pekiştirmeyi kullanmak etkili uygulamalardan biridir. Dolayısıyla iyi bir gözlemci olmak ve ödül sunmak için fırsatları değerlendirmek çok önemlidir. Çocuk hangi davranışından dolayı ödüllendirildiğini bilmelidir.
• Çocuğun özgüvenini desteklemek gerekir. Çocuktan yapamayacağı bir davranış ve beceriyi istemek özgüvenini zedeler. Onu zorlamanız, aşırı yükleme yapmanız, kendine güvenini sarsar ya da içine kapanmasına neden olur. Başarı hazzını yaşayabileceği ortamlar yaratın. Tek başına yapabileceği işleri destekleyin.

  ---

  

  ---

Aşırı korumacı yaklaşım çocuğun bağımsız hareket etmesini engeller. Çocuğun kendi başına bir şeyler yapmasına fırsat vermek gerekir.

Gerekli olandan fazla TV ve bilgisayar kullanımına izin vermemek doğru bir davranış olacaktır. Bu çocuğun sosyalleşmesini engeller. Tek başına oyun oynamasından çok birileriyle beraber faaliyetler yapması sağlanmalıdır.

Çocuğun çevresi düzenlenmeli bakıcı, anneanne, babaanne vs. gibi kişilerin doğru seçilmesi ve bilgilendirilmesi otizmli çocukların hayatında önemli rol oynar.

Çocuğun ilgilerini belirlemeli ve ilgisini çekecek durumlar yaratmaya çalışmalıdır. En çok sevdiği şeylerden hareketle aktivitelere katılmasını sağlamak gerekir.

Çocuğa her istediğinde istediği tepkiyi vermeyin. Çocuğunuzu şaşırtın.

Çocuğu sosyal-fiziksel ortamlardan kısıtlamamak, onu eve kapatmamak gerekir. Çevredeki insanların bakışları, soruları anne-babayı etkilememeli. Çocukların çevre ile olan bağı artırılmalıdır. Parka, ev gezilerine götürmek, birlikte sokağa çıkıp yürümek, alışverişe gitmek, çevreyi tanıtmak ve anlatmak, sorularına cevap vermek çocuğu desteklemek açısından önemlidir.

Tüm bunları yerine getirmeye çalışırken anne-baba zorlanabilir. Otizmli bir çocuğun anne-babası olmak enerji ve zaman gerektirir. Otizmle baş etmek bol bol sabır gerektirir.

Anne-baba kendini tükenmiş, çaresiz, yorgun hissedebilir. Bu noktaya gelmeden anne-babanın hemen o anda yardım ve destek alması gerekir. Çünkü bu yolculukta en önemli şey anne ve babanın ruhsal ve psikolojik olarak iyi durumda olmasıdır.

"Farkında Ol, Elini Uzat…"

Mine Ağır
Özel Eğitim Öğretmeni ve Psikolog

Kaynak