Utangaç İnsanların Zihinleri Daha Hassas

Utangaç insanlar sessiz olabilirler ama bu onların zihinlerinde de aynı sessizliğin hüküm sürdüğü anlamına gelmez. Korkutucu ya da tanıdık olmayan bir durumla karşılaştıklarında ya da yeni biriyle tanıştıklarında beyinlerinin olumsuz emosyonlarla ilişkili kısmı aşırı bir aktivite göstermektedir. Fakat yakın zamanda yapılan bir çalışma utangaç insanların sadece korkutan uyaranlara değil, her türden uyarana karşı daha hassas olduklarını göstermektedir.

Çok utangaç olan 13 ergen ve 19 erişkinin beyin görüntülemeleri çalışma sonuçlarına ışık tutmaktadır. Bethesda Ulusal Sağlık Enstitüsü’nde görevli gelişimsel psikolog Amanda Guyer çocuklardan işlevsel manyetik rezonans görüntülemesi sırasında hem kaybetme hem de kazanma olasılıklarının olduğu bir oyun oynamalarını istemişlerdir. Utangaç ve dışa dönük olarak iki gruba ayrılan katılımcıların bir sinyal görür görmez bir düğmeye basmaları gerekmektedir. Zamanında basarlarsa kazanacaklar ya da en azından kaybetmemiş olacaklardır.

Journal of Neuroscience dergisinin 2006 Haziran sayısında yayımlanan makaleye göre, her iki grubun da benzer sonuçlar elde ettiği ve beynin korku ile ilgili bölgesi olduğu düşünülen amigdala aktivasyonlarının da benzer olduğu gösterilmiştir. Bununla birlikte utangaç çocuklarda beynin ödülle ilgili kısımlarından biri olduğu düşünülen striatumda dışa dönük çocuklara göre üç kat fazla aktivite artışı izlenmiştir. Araştırmanın yazarlarından çocuk psikiyatrı Monique Ernst, şimdiye kadar utangaçlığın en çok sosyal durumlardan kaçınma ile ilişkilendirildiğini ancak bu çalışmayla birlikte bu insanların ödül sistemlerinde de aşırı bir aktivite olduğunun gösterildiğini söylemektedir.

BAŞARI İÇİN GÜÇLÜ TEPKİLER

Rutgers Üniversitesi’nden psikolog Mauricio Delgado, striatumdaki aktivite artışının her ne kadar utangaçlıklarını yenmelerine yetmese de,  utangaç çocuklarda stresli durumların yarattığı kaygı ile başa çıkmada yardımcı olabileceğini öne dürmektedir.

Stanford Üniversitesi’nden psikolog Brian Knutson, çalışma sonuçlarının utangaç çocukların büyüdüklerinden neden daha fazla psikiyatrik sorun yaşadıklarına dair de bir açıklama getirdiğini söylemektedir. Utangaç çocuklar kazanma ve kaybetmeye karşı başkalarından daha duyarlı görünmekte ve kaygı bozukluğu ya da depresyon gibi hastalıklar yaşamalarına sebep olacak şekilde daha güçlü emosyonel tepkiler göstermektedir. Diğer taraftansa utangaç çocukların olumlu duyguları da daha yoğun yaşadıkları, örneğin başarıya karşı çok güçlü yanıt verdikleri ve bunun daha başarılı birer insan haline gelmelerine yardımcı olacağı da düşünülebilir.

Halkın Gazetesi Birgün