Üniversite bittikten sonra yapılan yüksek lisans ve doktora çalışmalarının en önemli kısmı ‘tez’ aşamasıdır şüphesiz. Akademik çalışmalar neticesinde ortaya çıkan veriler bu tezler sayesinde açıklanır. 100’ü aşkın üniversitede yapılan binlerce akademik çalışma ise Yükseköğretim Kurulu (YÖK)’na bağlı bir kurum olarak faaliyet gösteren Ulusal Tez Merkezi (UTM)’nde toplanıyor ve bu merkez sayesinde ilgililerine ulaştırılıyor.

Yine herhangi bir alanda akademik çalışma yapacak olanlar da daha evvelden yapılan tezleri görmek istediklerinde UTM’ye başvuruyorlardı. Tez bulunduğu ve görülmesinde bir engel olmadığı takdirde de fotokopi ücreti ödenerek çoğaltılıyordu. Bu sistem yakın bir döneme kadar böyleydi! Ancak UTM’nin yeni hizmeti sayesinde akademik tezlere internet üzerinden ulaşılabiliyor ve bundan böyle başvurular yalnızca http://tez2.yok.gov.tr internet adresi üzerinden kabul ediliyor. Bunun için belirtilen adrese girip kaydolmanız yeterli. Birkaç soruluk bir kayıt formu doldurduktan sonra, adınıza kayıtlı bir e-posta yoluyla size ait bir şifre geliyor. Daha sonra bu sisteme girip, ‘tez adı’, ‘tez danışmanı’, ‘yazar’, ‘konu’, ‘dizin terimleri’ ve ‘özet’ine göre yapılmış tüm tezleri görebiliyorsunuz. Ancak, tez numarası 180.000’den büyük olanlar tam metin olarak, ‘pdf formatında’, görülebiliyor. Geri kalan tezler ise, sahiplerinden izin alınarak erişime açılabiliyor. Üstelik tez indirmek için de hiçbir ücret ödenmiyor. Yalnızca günlük tez indirme limiti getirilmiş ve bu da 10 tezle sınırlandırılmış durumda. Ayrıca sitede yabancı dilde master ve doktora tezlerinin bulunduğu siteye ait adresler de mevcut. Bunların yanında birkaç site adı da biz verelim istedik.

Australasian Digital Theses Project: Avustralya Dijital Tez Projesi. Avustralya ve Yeni Zelanda’daki üniversitelere ait doktora tezlerinin dijital platformuna bu siteden ulaşılabiliyor. http://adt.caul.edu.au

The British Library: Theses/Dissertations: İngiltere’de ve Amerikan üniversitelerinde 1970’lerden bu yana verilen tezlerin bulunduğu bir site. Çoğu doktora tezi olmak üzere birçok akademik çalışmadan alıntıyı burada bulmak mümkün. İstenildiği takdirde ücret karşılığında içeriğin tamamı da temin edilebiliyor. http://www.bl.uk

Center for Research Libraries: ABD ve Kanada dışından 20.000’in üzerinde doktora tezinin araştırılmasına imkan sağlayan bir site. Tezlerin tam metinleri değil bir kısmı var. Ancak istenildiği takdirde büyük bir kısmının tam metni temin edilebiliyor. www.crl.edu

Digital Library and Archives: Binlerce teze ait giriş ve iktibasa ulaşılabilen bir site. Tezlerin büyük bir kısmının da tam metinlerine ücretsiz olarak ulaşılabiliyor. http://scholar.lib.vt.edu

ABES (Agence Bibliographique de l’Enseignement Superieur) Fransızca yazılmış tez ve makalelerin bulunabileceği bir site. Bu adresten ulaşmak mümkün. www.abes.fr

Dissertation.com:Özellikle yayınlanması arzu edilen tezler için oluşturulmuş bir site. Tezlerin ilk 20 sayfalarına ulaşılabiliyor. Yayıncılar ve tezlerinin yayınlanmasını isteyenler için tasarlanmış. www.dissertation.com

NDLTD (Networked Digital Library of Theses and Dissertations):PDF formatında binlerce tezin bulunduğu bir site. Kayda değer sayıda tezin tam metnine de ulaşmak mümkün. ww.ndltd.org

PhdData - The Universal Index of Dissertations in Progress:Dünyanın farklı yerlerinde halen yapılmakta olan doktora tezlerine ulaşılabilecek bir veri tabanı oluşturulmuş. Sitenin amacı aynı tezin farklı yerlerde yapılmasının veya kopya/ intihal edilmesinin önüne geçmek. Benzer konularda çalışanları bir araya getirmek ve fikir alışverişine yardımcı olmak. Ücretsiz üye olunabiliyor. www.phddata.org

ProQuest: 125 milyar sayfanın üzerinde, sanattan edebiyata, sosyal bilimlerden fen bilimlerine kadar farklı akademik dallara ait metinlere ulaşılabilen bir site. Proquest, dünyanın en geniş dijital gazete arşivine, 9.000’in üzerinde farklı başlıkta periyodik yayını araştırmacıların hizmetine sunuyor. Sitede tezler, bilimsel makaleler, süreli yayınlar ve araştırmacıların ihtiyacı olabilecek birçok dokümana ulaşmak mümkün. www.proquest.com 

M.RIFAT YEĞEN / Zaman Gençlik

Sayı: 73
Bölüm: Gündem