Psikolojik akrabalık yeni bir kavramdır tıpkı sosyal sermaye gibi… Bilinen anlamda bir akrabalık değildir. Fakat kimi zaman bilinenlerden çok daha etkilidir. Çoğunlukla iyi komşuluk ilişkilerinin bir sonucu olan psikolojik akrabalık; sosyal doku içinde beraber yaşama kültürünün, hem hal olma duygusunun doğal bir kazanımıdır. Bu kazanım için tek şart karşıda bulunan için iyi duygular beslemektir…

Psikolojik akrabalık; çok kültürlülüğün, aynı iklimi, aynı coğrafyayı, aynı acı ve sevinçleri paylaşmanın bir tezahürüdür. Aynı iş ortamını paylaşanlar, aynı apartmanda oturanlar, aynı mahalle sakinleri, aynı yerde askerlik ya da mecburi hizmet yapanlar, aynı Aile Hekimine kayıtlı kişiler, aynı zamanda ve aynı hastanede ameliyat olanlar yani aynı kaderi paylaşanlar birer psikolojik akrabadırlar…

Psikolojik akrabalık Anadolu'nun kadim geçmişinden günümüze var olagelmiştir. Bu akrabalık tüm ayrılmaları, ihtilafları ve değişiklikleri bir zenginlik olarak kabul eder. Geçmişte Osmanlı İmparatorluğu psikolojik akrabalığın yaşanmasına vesile olarak muhteşem bir yönetim anlayışı ortaya koymuştur. Bugün geldiğimiz noktada bazı sıkıntılar yaşansa da gelecek adına her şeyin çok daha iyi olacağı son derece açıktır…

 Psikolojik akrabalık kimi zaman orijinal bir perspektif ortaya koyar.  Bunun için kan bağı, aynı yerde yaşamak, komşuluk yapmak, aynı memleketli olmak bile gerekmez. Tanım olarak en kısa ve net ifadeyle aynı duygu ve düşünceleri paylaşanların psikolojik akraba olduğu söylenebilir. Aynı milletin mensubu olmaya gerek yoktur. Tüm dünya insanları Adem Peygamber ve Havva annemizin genetik soyundan gelmelerinin yanında psikolojik akrabadırlar...

Aynı takımı tutanlar, aynı dernek ve vakıf bünyesinde çalışma yapanlar, aynı rengi sevenler, binlerce yıldır aynı topraklarda yaşamış Türkler ve Kürtler, kötümserliğe pirim vermeyen ve hayata olumlu bakanlar ile insanlığın ilk yaratıldığı andan beri iyiliğin galip olması kötülüğün yenilmesi için mücadele edenler aslında çok köklü bir psikolojik akrabalığa sahiplerdir…

 Dünyayı yönetenlerin en önemli görevi bireysel ve toplumsal sosyal sermayeyi geliştirirken psikolojik akrabalık ilişkilerini genişletmektir. Bu yüzden "komşuluk ilişkileri" (Armakomşuder, 2012) hayati öneme sahiptir. Psikolojik akrabalık sosyal sermayeyi güçlendirecek en önemli sosyal ve kamusal zenginliktir. "Sosyal sermaye; ilişkiler, ağlar, normlar, değerler ve enformel yaptırımlardan oluşur ki, bunlar toplumun sosyal ilişkiler ve işlemlerinin niteliğini ve niceliğini biçimlendirir" (Kenar, 2004).

"Tanımdan sosyal sermayenin üç bileşeni ortaya çıkmaktadır. 1-Sosyal ağlar (networks); kim kimi tanır, 2- Sosyal normlar; ağ üyelerinin birbirlerine nasıl davranacağını belirleyen kurallar, 3-Yaptırımlar; üyelerin kurallara uymasını sağlayacak süreçler" (Kenar, 2004). Tüm tanış olanların bir birlerlerine nasıl davranacaklarının belirlenmesi ve bunun geleneklerden faydalanılarak düzenlenmesi yöneticilerin görevidir.

"Sosyal sermayenin en iyi ölçüm aracı "güven"dir. Eğer bir network içinde, (bu bir aile, mahalle, işletme, sektör, piyasa, ülke olabilir) üyeler birbirlerine ne kadar çok güveniyorlarsa sosyal sermaye o kadar güçlüdür" (Kenar, 2004). Bu gücü sağlamak adına yöneticilerin, kanun ve kural koyucuların ilk yapmaları gereken şey tüm yapılanların şeffaf ve iyi niyetli olduğuna geniş kitleleri inandırmaktır…

Yöneticiler; psikolojik akrabalık halkalarını olabildiğinde genişletip sosyal sermaye ile bütünleştirerek geleceğin dünyasında her şeyin çok daha sağlıklı ve huzur içinde yaşanmasına katkı sağlayabilirler. Önce kendi evimizden başlamalı ve güven unsurunu tüm ilişkilerimizde en güçlü belirleyicimiz yaparak bireysel, kurumsal ve kitlesel olarak emin olmayı başarmalıyız. Kim olursa olsun emin olunan herkes zaten psikolojik akrabalığı hak eder…

Kaynaklar:

1-Armakomşuder; T.C. Arnavutköy Kaymakamlığı Projesi, Arnavutköy Mahalle ve Komşuluk Kültürünü Yaşatma Ve Geliştirme Derneği, http://www.armakomsuder.com/

2- Dr. Necdet Kenar, MEV Genel Müdürü,

http://www.messegitim.com.tr/ti/679/0/Sosyal-Sermaye-Nedir?