Kararlılığın gücü

Kararlılık ilginç bir şekilde inanmayı ve odaklanmayı da içeriyor. Konsantrasyon güçlüğü çeken insanların, konsantre olamamalarının başlıca nedenlerinden biri, inanmadıkları ya da sevmedikleri bir şeyle uğraşıyor olmalarıdır. Bir amaç insanı algıda seçici kılıyor. Ulaşmak istediği hedefe yardımı olabilecek bilgi ve nesneleri toplamaya odaklanıyor. Dağcı olmayı hedefleyen biri şehirde dağcılık kurslarını, dağcılık faaliyetlerini ya da internette dağcılıkla ilgili siteleri fark eder. Böyle birisinin kafası özellikle dağcılıkla ilgili konuları incelerken dağılmaz.

Yaptığı işe konsantre olamayan birinin inanmadığı ya da sevmediği bir şeyle uğraştığını bilsek bile, bu kişinin başka bir büyük amacı ve bu amaca olan bir inancı olduğunu göstermez. Farkında olmasalar da birçok insanın temel problemlerinden biri, yaşamlarında bir amaca sahip olmamalarıdır. Bir amaca sahip olmayan insanın yaşamındaki gelişmeler de aslında kafası gibi dağınık olur. Nereye gidecekleriyle ilgili üç yol çıksa hangisini tercih edeceklerini bilemezler. Üniversiteyi bitirdikten sonra yüksek lisans yapmak isteyen bir genç düşünelim. Yine bu gencin gidebileceği bazı kurslar olsun: Fotoğrafçılık kursu, diksiyon ve güzel konuşma kursu, psiko-drama kursu ve yazarlık kursu. Söz konusu genç dört kursla da ilgileniyor olabilir; ama hangi kursa gideceğine karar veremiyor. Eğer söz konusu genç yüksek lisans programı olarak nereye gitmek istediğine de karar vermemişse hangi kursa gittiği fark etmez. Söz konusu kurs herhangi bir amaca hizmet etmeyen bir şekilde yaşamına girecektir. Ama söz konusu genç psikoloji alanında yüksek lisans yapmak istiyorsa bu alana hizmet edecek olan psiko-drama kursunu hiç düşünmeden seçebilir.

Kararlılığın başlangıç noktası, bir amaca sahip olmaktır. Amacı olmayan insanların kararlı olabilmeleri teknik olarak mümkün değil. Elbette her amacı olan kişi, amacına ulaşma yönünde kararlılık göstermiyor. Başarılı olan insanları incelediğimizde bu insanların hem amaçları olduğunu, hem de kararlı olduğunu görüyoruz.

Kararlılık önemli ölçüde hedefe kilitlenmeyi, yol planını (stratejiyi) değiştirebilmeyi ama hedeften şaşmamayı içeriyor. Elbette en önemlisi de yılmamayı. Birçoğumuz çok çabuk kırılıyoruz. Aklımızda çok iyi bir proje var. Bir-iki kişiye teklif ediyoruz. Ya çok değersiz buluyorlar ya da bizi reddediyorlar. Biz de "bu iş olmuyor" deyip bırakıyoruz. Aslında reddedildiğimiz zaman reddedilmiş olmayız. Sadece o kişilerle o sırada ve o şartlarla iş yapmayacağımızı öğrenmiş oluruz. Diğer bir ifadeyle karşılaştığımız durum aslında sadece bir bilgidir. Bir bilgi almış oluruz. Başka bir zamanda başka şartlarla iş yapabiliriz.

Danışmanlığı yaptığım kurumlardan biri dünya çapında bir şirkete mal tedarik ederken, dünya çapındaki kurumun satın alma müdürüyle bir çatışmaya giriyorlar ve mal satışı sona eriyor. Aradan yıllar geçiyor; ama o kuruluşa bir daha teklif vermiyorlar. Ben danışmanlık yapmaya başladığım sırada bu öyküyü öğrendim ve hemen bu kuruluşa teklif vermelerini istedim. Eski satın alma müdürü çoktan ayrılmıştı ve yeni satın alma müdürü verilen teklifi çok beğenerek kabul etti ve yeniden çalışmaya başladı.

Dyson süpürgelerinin mucidi John Dyson, icat ettiği yeni süpürgeye 1978 yılından 1991 yılına kadar kitlesel üretime geçebilmek için yıllarca para aradı. Yüzüne kapatılan kapıların sayısını hatırlamıyordu bile. Ama sonunda bir yatırımcı buldu. Şimdi Dyson süpürgeleri dünyanın en büyük süpürge üreticilerinden biri. Bisiklet sporcusu Lance Armstrong kararlılıkla iyileşmez kabul edilen kanseri bile yendi ve Tour De France'ı kazandı.

Zaman Gazetesi