Adolesan grubu psiko-sosyal, fiziksel, ruhsal gelişim dönemlerinde en karmaşık ve zor süreçler geçiren grup olmakla birlikte birçok ergen anne ve babanın çocuklarına yönelik tutum ve davranışlarını doğru yönde sergilemede kararsızlık yaşadığı dönemdir.

Ergenlik Dönemi, insanın en hızlı değişim ve gelişim süreci olmakla birlikte bu değişimlerin getirdiği birçok faktör hayatımızda sorun olarak karşımıza çıkmaktadır

Ergenlik Döneminde; ergen ailesinden ayrı biri olarak kendisini ve kimlik arayışını dış dünyada bulmaya çalışır. Akranlarıyla olan yakın ilişkileri, otorite figüründen uzaklaşmış olması, eşitlikçi sosyal teması kuvvetli olan akranlar birden onun bütün dünyası olmuştur. Bu dünyada yaşamını sürdüren ergen, eğer katı-otoriter aile yapısına sahip bir birey olarak keşfe çıkmışsa geri dönüşü zor olan veya kişiliğinin gelişiminde etkiler yaratabilecek hatalar yapabilmektedir. Örneğin; birden kendi yaşam tarzına uygun gelen akran, ergen grubuna girdiğinde ailenin o dayanılmaz kurallar ile donatılmış çerçevesini kırarak çıkmış, özgüveni normalin üstünde seyir eden gruptan partnerini seçip, kimliğinin oluşmadığı döneminde evleneceği kişiyi seçmiş olduğunu zannedebilir.

Ailenin ergenlik döneminin özelliklerini bilmediği ve yaklaşım tarzını iyi yönde geliştirebileceği bir ortam yaratmadığı durumlarda ergen seçtiği partnerine yönelerek özgürlüğüne kavuştuğunu zannetmektedir. Bu durumda anne ve baba eş rollerini çocuk üzerinde bütünleyici yaklaşımla oluşturarak ebeveyn rollerinin ne düzeyde olduğu konusunda birbirleri ile iletişim halinde olmaları gerekmektedir. Ergenlik sivilceleri çıkmış olan biyolojik değişiminde kaygılarını taşıyan çocukları ile onun sevgi-saygınlık kazanma, koşulsuz kabul görme ihtiyaçlarını ne düzeyde doyurdukları ve karşıladıkları konusunda kendilerine öz eleştiri yapmalı ve çocukları ile etkili iletişim kurabilme, etkili dinleme yöntemlerini geliştirmelidirler.

Çocuğuma Ne Oluyor!

Anne ve babanın yanlış tutumlarından biri de çocuğu ile farklı yaş dönemlerinde hep aynı tarzda konuşma yapmalarıdır. Fakat çocukları büyüme ve gelişme dönemindedir ve bunların sonucu olarak da değişim gösterecektir. Çocuk değişir ancak anne ve baba aynı iletişim tarzını, ebeveyn tutum ve davranışını sürdürür. Ergen ile iyi düzeyde iletişim kurmak isteyen ebeveyn, onunla nasıl konuşması gerektiğini, onu nasıl dinlemesi gerektiğini bilmeli; ev içerisinde koyduğu kuralların çocuk üzerinde yarattığı engellenmelerinin farkına varması gerekmektedir.

Anne ve Baba Olarak Ne Yapmalıyım…

Ergenin güdü ve davranışlarının temelinde yatan Psikolojik ihtiyaçlarını dikkate almalı ve ergenlik dönemi ile ilgili ebeveynler kendilerini geliştirmelidirler.

Gencin davranışlarında yaratacağı engelleyici ebeveyn tutum ve davranışı, ergenin saldırgan kişilik örüntüleri geliştirmesine sebep olabileceğini aile unutmamalı ve etkili iletişim kurmanın yollarını aramalılardır.

Ergenin, yaşamında yanlış rollerde olan partnerini seçmesi, ailenin çocuğuna karşı geliştirdiği iletişimin ve ebeveyn modelinin ne yönde olduğu konusunda aile içgörü ve farkındalık kazanmalı, çocuğu ile yaşadığı çatışmaları çözemediği noktada uzmandan yardım almalıdır.

Aileler çocuklarına tutarlı davranışlar sergilemeli ve aşırı olan her davranıştan kaçınmalıdırlar. Ödül ve ceza yöntemlerini bilinçli olarak uygulamalı, verilen ödülden veya cezadan sonra kararlı davranılan arak davranışı arttırma, davranışı yok etme sonuçları doğru yönde pekiştirilmelidir.

Yapılan araştırmalara göre; demokratik anne-babaların çocuklarının da akademik olarak en üst düzeyde güdülenmiş oldukları görülmüştür. Elder, ergenlerin demokratik ana-babalarla genellikle ayni cinsle özdeşleşme ihtimallerinin yüksek olduğunu bulmuş; demokratik veya hoşgörülü ailelerden gelen ergenlerin fikir ve görüşlerinde daha güvenli; ana babaları kuralları sadece uygulama yerine açıklama yoluna gittikleri takdirde karar vermede daha bağımsız olacaklarını saptamıştır.