Tüketim Alışkanlıkları Filmle Sorgulanıyor!

 NAZ EMEL KOÇ / SİNEPAZAR / Yeni Şafak

Varlıklı insanların yaşadığı bir banliyöye Jones ailesinin taşınmasıyla birlikte ahalinin dikkati bir anda bu aile üzerinde yoğunlaşır. Zira her şeyiyle kusursuz görünen bu aile tıpkı reklâmlardakine benzer, herkesin yaşamak isteyeceği tarzda bir hayata sahiptir. Joneslar'a göre mutluluğun sırrı kullandıkları markalarda saklıdır. Bu yalana inanan bütün komşuları onların kullandığı markaları tüketmeye başlar. Komşuların bilmedikleri şey, onların aslında gerçek bir aile değil, bir pazarlama şirketi çalışanları olduklarıdır.

REKLÂMLAR NEYİ PAZARLAR?

Reklâmlarda bizlere neleri pazarlıyorlar, hiç düşündünüz mü? Yemeklerinizi pişireceğiniz bir fırını mı, yoksa o fırın sayesinde iyi bir ev hanımı olma umudunu mu? Hoş kokmanızı sağlayacak bir parfümü mü, yoksa onun size katacağı cazibeyi mi? Sizi istediğiniz yere götürecek bir otomobili mi, yoksa o otomobilin size kazandıracağı prestiji mi? Biraz dikkatli bakacak olursanız, reklâmların bize hayatımızı kolaylaştıracak olan ürünleri değil, o ürünlerin vaat ettiği yaşam tarzını pazarladığını eminim göreceksinizdir. Çoğumuz bir ürünü satın alırken farkında olmadan o ürünün reklâmında gördüğümüz dünyayı da satın almayı umuyoruz. Düşük kalorili bisküvi satın alıp, bisküvi reklâmındaki manken gibi olacağımıza; emiş gücü yüksek bir elektrikli süpürge alıp, ev işini yarım saatte bitireceğimize inanıyoruz farkında olmadan. Bu yanılgıların peşine takılıp biz farkına dahi varmadan yavaşça alışkanlıklarımız değişiyor. Ardından yaşam tarzımız ve daha da trajiği doğrularımız, inandıklarımız...

Joneslar tipik bir Amerikan ailesi. Lüks yaşantıları, karı koca arasındaki büyük aşk ve kendilerini kolaylıkla sevdiren liseli çocuklarıyla herkesin olmak isteyeceği türden bir aile onlar. Tabi onların görünen yüzleri. Toplumun hoş karşılamayacağı davranışlardan uzak durmaları ürünleri satabilmeleri açısından son derece önemli. Burada reklâm malzemesi olarak bir ailenin tercih edilmesine dikkat etmek lazım. Zira reklâmda kullanılan malzeme ne kadar tipik görünürse insanların benimsemesi o denli kolay olur. Ancak sunulan model herkesin bir tık üzerinde olmalıdır ki, müşterilerin onlar gibi olmak için bir şeyler satın almak zorunda kalmaları gerekmelidir.

REKLÂM SADECE ÜRÜN SATMAK İÇİN YAPILMAZ

Film konuyu sadece pazarlama ve maddi boyutuyla ele alıyor. Ancak yeri gelmişken hatırlatmakta fayda var ki, örnek aileler sadece bir ürünü pazarlama amacıyla kullanılmıyor. Dünyaya hâkim güçlerin, üçüncü dünya ülkelerini kendi çıkarları doğrultusunda değiştirme projeleri de emin olun aynı yöntemlerle işliyor. Medyada sunulan model yaşam tarzları ve düşüncelere dikkat ettiğinizde toplumsal dönüşüme nasıl ön ayak olduklarını anlamak güç olmayacaktır. Özellikle sinema ve dizi filmlerin dönüştürücü etkisinin altını çizmek istiyorum. Sempatik karakterler ve akıl almaz olaylar yoluyla bazı alışkanlık, yaşayış ve değer yargılarımızın nasıl değiştiğini biraz düşünürsek görebiliriz. Bir zamanlar seyretmekten hayâ ettiğimiz görüntülerin bugün sokaklarda karşımıza çıkışı buna iyi bir örnek olsa gerek. Örnek Aile konuya fazla incelikle ve sinema estetiğiyle yaklaşamıyor belki ancak hassas bir meseleyi seyircilere hatırlatma noktasında kendince bir önem arz ediyor. Filmi seyretmek isteyen okuyucularımıza hatırlatmakta yarar var, Örnek Aile bazı müstehcen sahneler içeriyor.