Taciz Hangi Memur Sınıfında Daha Fazla

Hacer Boyacıoğlu / REFERANS GAZETESİ

320 kamu çalışanının katıldığı 'Psikolojik Taciz' araştırmasının sonuçlarına göre PTT çalışanları, birçok anlamda Milli Eğitim ve sağlık çalışanlarından daha çok psikolojik tacize maruz kalıyor. En çok kullanılan yöntem ise çalışanların sözünü kesme.
 
Kamuda bugüne kadar tartışması yapılmayan psikolojik taciz, ilk kez bilimsel bir araştırmanın konusu oldu. Akademisyen Yrd. Doç. Dr. Yavuz Demirel, toplam 320 kamu çalışanının katıldığı araştırmada kamuda posta, sağlık ve eğitim çalışanlarının psikolojik tacize uğrama durumlarını karşılaştırmalı olarak analiz etti. Demirel'in araştırmasının sonuçlarına göre PTT çalışanları, birçok anlamda Milli Eğitim ve sağlık çalışanlarından daha çok psikolojik tacize maruz kalıyor.

Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) tarafından düzenli olarak yayımlanan "TİSK Akademi" dergisinin yeni sayısında ilginç bir araştırma yer aldı. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Demirel, psikolojik taciz davranışını kamu kurumları arasında karşılaştırmalı olarak inceledi. Demirel'in araştırmasına göre haksız suçlamalar, küçük düşürmeler, genel tacizler, duygusal eziyetler yoluyla bir kişiyi işyerinden dışlamayı amaçlayan eylemler "psikolojik taciz" olarak kabul ediliyor. Bu kapsamda, işyerinde söz kesme, azarlanma, yüzüne bağrılma, çalışma arkadaşları ile konuşmaların engellenmesi, bireyin basit bir açığıyla alay edilmesi, kendi işiyle ilgili olmayan görevlerin verilmesi gibi davranışlar da işyerinde psikolojik tacize giriyor.
 
PTT, sağlık ve eğitim çalışanları araştırıldı

Kamu kurumlarında psikolojik tacizi araştıran Demirel, bunun için Milli Eğitim, sağlık ve PTT çalışanlarını belirledi. Bunun için de 150 sağlık çalışanı, 106 öğretmen ve 64 PTT çalışanına psikolojik tacizle ilgili sorular içeren bir anket yapıldı. Ankete katılanlardan "Üstümüz kendimi gösterme olanaklarımı kısıtlar" cümlesine sağlık çalışanlardan ankete katılan sadece 1 kişi "her zaman" yanıtını verirken Milli Eğitim çalışanlarından 3 kişi PTT çalışanlarından ise 9 kişi "her zaman" şıkkını işaretledi. Ankete katılanlar "Yazılı tehditler gönderilir" sorusuna da değişik yanıtlar verdiler. Sağlık çalışanlarından 3 kişi "ara sıra", 3 kişi "bazen"; Milli Eğitim çalışanlarından 2 kişi "ara sıra", 2 kişi "bazen"; PTT çalışanlarından 10 kişi "ara sıra", 2 kişi "bazen", 2 kişi de "oldukça sık" böyle tehditler aldığını söyledi.
 
'Sözüm sürekli kesilerek tacize uğruyorum'

Araştırmaya göre kamuda yaygın olarak kullanılan psikolojik taciz yöntemlerinden biri de "sözün sürekli kesilmesi". Bu soruya sağlık çalışanlarının 22'si ara sıra, 14'ü bazen, 2'si oldukça sık; Milli Eğitim çalışanlarının 23'ü ara sıra, 15'i bazen, 3'ü oldukça sık, 2'si her zaman; PTT çalışanlarının 12'si ara sıra, 17'si bazen, 4'ü oldukça sık, 9'u her zaman yanıtını verdi. Ankete katılanlara "Akıl hastasıymışım gibi davranılır" sorusu da soruldu. Bu soruyla ilgili olarak sağlık çalışanlarından 4 kişi ara sıra, 1 kişi her zaman; Milli Eğitim çalışanlarından 1 kişi ara sıra, 2 kişi bazen; PTT çalışanlarından 3 kişi ara sıra, 2 kişi de bazen şıkkını işaretledi.
 
Çözüm için neler yapılmalı?

Araştırma sonucunda yapılan analizde psikolojik taciz davranışlarının sağlık ve eğitimde düşük olduğu; buna karşın PTT'de yüksek olduğu belirlendi. Kamu kurumlarında çalışanlara yönelik psikolojik taciz davranışlarının en aza indirilmesi için, kurumsal adaletin sağlanması, iş yaşamıyla özel yaşamı birbirinden ayırmak, sosyal ilişkileri güçlendirici strateji ve politikaların geliştirilmesi gibi önlemlerin alınması istendi.
 
Neler psikolojik tacize giriyor?

    * Haksız suçlamalar
    * Küçük düşürmeler
    * Genel tacizler
    * Duygusal eziyetler
    * İşyerinde söz kesme
    * Azarlanma
    * Yüzüne bağrılma
    * Sohbeti engelleme
    * Alay etme

Psikolojik tacizi engellemek için neler yapılmalı?

    * Kurumsal adaletin sağlanması
    * Örgütsel bağlılık ve personel güçlendirmenin sağlanması
    * Kurum içi iletişimin açık hale getirilmesi
    * Yönetimde tam katılımın sağlanması
    * Bireysel becerilerin ve yeteneklerin değerlendirilmesi
    * Kariyer fırsatlarının objektif olarak kullandırılması
    * Ödüllendirme sisteminde kriterlerin açık ve net olarak ortaya konulması
    * Sosyal ilişkileri güçlendirici strateji ve politikaların uygulanması
    * Yetki ve sorumlulukların denk kılınması
    * İş yaşamıyla özel yaşamın birbirinden ayrılması
    * Kişisel ayrımcılıkların veya adam kayırmacılığın ortadan kaldırması
    * Hizmet içi eğitim programlarının kurumsallaştırılması