Sarı renk, Akdeniz insanını ‘mutsuz’ ediyor

 Araştırmacılar sarı rengin uyandırdığı duyguları 55 ülkede inceledi; Türkiye’de sadece 4 kişiden biri sarıyı “neşeli” buluyor.

Yeni bir yaklaşım deneyen araştırmacılar fiziksel çevrenin, bireyin renklerle ilgili hislerini değiştirip değiştirmediğini görmek istedi. Akdeniz insanıyla Finlandiya'nın yüksek enlemlerinde yaşayan birinin renklere dair hisleri aynı olabilir miydi?

Independent Türkçe’nin AAAS Science'tan aktardığına göre bilim insanları, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 55 ülkeden 6 bini aşkın kişiyi içeren uluslararası bir anketin renk ve duygu ilişkisine dair verilerini inceledi. Ankette katılımcılardan 12 rengi neşe, kibir, korku ve utanç gibi duygularla hangi ölçüde eşleştirdiklerini puanlamaları istenmişti.

Yalnızca sarıyla ilgili verileri inceleyen ekip, bireylerin bildirdikleri duygularla ülkelerinin ne kadar güneş aldığı ve yağış miktarı gibi etkenlerin örtüştüğünü gördü.

Hakemli psikoloji dergisi Journal of Environmental Psychology'de “Yağmur Olmadan Güneş de Eğlenceli Değil” başlığıyla yayımlanan makaleye göre, bireylerin sarıya yaklaşımını, ülkesinin ekvatora uzaklığı ve yağış miktarı da etkiliyor.

Güneş ışığının çok daha dik geldiği, günlerin uzun sürdüğü ve sıcaklık ortalaması yüksek olan Mısır'da, insanların sarıyı “neşeyle” bağdaştırma oranı yüzde 6'nın üstüne çıkmazken, kuzeydeki serin Finlandiya'da bu oran yüzde 90'a yaklaşıyor. Ekvatordan görece uzak Türkiye'deki bireylerin sarı renkten hoşlanma ihtimaliyse yaklaşık yüzde 25. Bu da Türkiye’de her 4 kişiden üçünün sarıyı olumlu duygularla eşleştirmediği anlamına geliyor.

Çalışmada neşeyle birlikte iyi ve kötü diğer duygulara ilişkin verilere de yer aldı. Türkiye'de bu rengin hissettirdiği olumlu duygulardan en yükseği, yüzde 32'yle “eğlenceli” oldu. Öte yandan katılımcıların yüzde 15'i, bahsi geçen rengi “kibir” duygusuyla eşleştirirken, yüzde 10'un üzerindeki oranlarda da “iğrenme”, “üzüntü” ve “utanç” gibi nitelemeler kullanıldı.

Araştırmacılar, enlemin yanında yağış miktarını da göz önünde bulundurdu. Örneğin, yıllık yağış miktarı 60 milimetreyi geçmeyen Suudi Arabistan'daki oran da yüzde 25'ken, yılda 3 bin milimetrenin üzerinde yağış alan ama ekvatora çok daha yakın bulunan Kolombiya'da, sarıyı “neşeli” bulma oranı yüzde 50'ye çıktı.

Ekip aynı zamanda mevsimlerin renklere yaklaşımı değiştirip değiştirmediğini de araştırdı. Bireyler kış aylarında sarıyı daha çok sevebilir miydi?

Bunun sonucunda araştırmacılar mevsimsel değişimlerle sarıyı “neşeli” bulma arasında anlamlı bir ilişki olmadığını ve renklere yaklaşımın mevsimsel değişikliklerden etkilenmediği sonucuna vardı.