Peptik Ülserin Nedenleri ve Tedavisi

Günümüzde sağlıklı beslenmeyen pek çok kişi mide ağrısından şikayetçi. Midede hafif yanma ve dolgunluk ile başlayıp; şiddetli ağrı, bulantı ve kusmaya kadar geniş bir yelpazede devam eden belirtiler “Peptik ülser” hastalığı ile karşı karşıya olduğunuzun işareti olabilir. Memorial Ataşehir Hastanesi Gastoenteroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Duygu İbrişim, peptik ülser ve tedavisi hakkında bilgi verdi.

Ülserlerin çoğunda hastalığa etkenler; bazı ilaçlar ve/veya H.pylori adını verdiğimiz bir bakteri infeksiyonudur. Ayrıca ailesel ve bireysel yatkınlık, yanlış beslenme, sigara, yoğun alkol tüketimi ve stresli yaşam da peptik ülser hastalığını kolaylaştırıcı faktörlerdir.

Koruyucu sistemin dengesi bozulduğunda ülser gelişir

Peptik ülser, sindirim sisteminin iç yüzeyini döşeyen dokuda (mukoza) oluşan defektler, yaralardır. Midedeki koruyucu sistemlerle tahrip edici faktörler arasındaki dengenin bozulduğu durumlarda mukoza bütünlüğü zarar görür ve ülserler oluşur. Kahve telvesi görünümünde veya kanlı kusma, sulu-siyah renkte ya da kanlı dışkılama sindirim sistemi kanamasını akla getirmelidir. Hatta ileri evrelerde mide-bağırsak delinmesine (perforasyon) bağlı olarak akut cerrahi karın tablosu oluşabilir.

Ağrı kesicilerin bilinçsiz kullanımı korunma mekanizmasını bozar

Bu ilaçlar ağrı kesici ve anti-romatizmal etkileri nedeni ile sık kullanılırlar. Aspirin de bu grup içindedir. Bazı hastalıkların tedavisinde altın değerinde olan bu ajanlar doktor önerisi dışında rastgele alındığında; gastrit, sindirim sistemi ülserleri, mide-bağırsak kanaması ve delinmesi (perforasyon) gibi ciddi yan etkilere neden olabilir.

Yaşam tarzınız sizi ülser yapabilir

Peptik ülser hastalığında bireysel ve ailesel yatkınlık önemli bir faktördür. Aynı şekilde yaşayan, beslenen ve alışkanlıkları benzer olan bireylerin sindirim sistemi hassasiyetleri birbirinden farklıdır. Düzensiz ve sağlıksız beslenme, kontrolsüz ilaç kullanımı, sigara, yoğun alkol alınması, çay, kahve ve gazlı içeceklerin aşırı tüketilmesi, hareketsiz ve stresli yaşam bu hastalığın tetikleyici faktörleri olabilmektedir.

Yaşam biçimini düzenlemek ilaç tedavisi kadar önemli

Peptik ülserde tanı, klinik, laboratuar ve görüntüleme yöntemleri ile konur. Üst gastrointestinal sistem endoskopisi (gastroskopi) altın standarttır. Gastroskopi ile ülserler direkt görülebilir; biyopsi alınabilir ve mukozadaki mikroskopik değişiklikler ve enfeksiyon varlığı değerlendirilebilir. Ayrıca ülser kanamalarında gastroskopi sırasında endoskopik tedavi yöntemleri uygulanarak kanamanın durdurulması sağlanabilir. Tedavide mide asidini baskılayan ilaçlar ve pozitif bulunursa enfeksiyona yönelik antibiyotik tedavisi verilir.

Doğru ve düzenli beslenme mide sorunlarını en aza indirir

o              Kahvaltıyı ihmal etmeyin. Ekmek ve kahvaltılıklarla yapılan geleneksel Türk kahvaltısı en iyisidir. Diğer hamur işleri, kızartmalar ve tatlılara kahvaltıda yer vermeyin.

o              Yeterli sıvı almaya özen gösterin. Önceliğiniz su olsun. Çay kahve ve diğer içecekleri aşırı tüketmeyin.

o              Öğlen ve akşam öğünlerinizi düzenli yiyin. Özellikle akşam daha hafif, buharda pişirilmiş yemekleri tercih edin. Porsiyonlarınız küçük olsun.

o              Ara öğünlerde küçük kahvaltılık atıştırmalar yapın. Mideniz uzun süre boş kalmasın.  Yüksek şekerli,  tuzlu ve kızartılmış ürünlerden kaçının.

o              Tatlı olarak taze ve kuru meyveler, meyveli yoğurtlar veya sütlü tatlıları tercih edin. Özellikle bayramda tatlıyı günde bir porsiyonla sınırlayın. Sütlü tatlılar hem daha hafif hem de daha besleyicidir. Her ziyarete gittiğiniz yerde bir tabak tatlı yeme hatasına düşmeyin.