Obsesyon ve Kompulsiyon Türleri

Psikiyatrist Dr.Gönül ERDAL Kendi kişisel web sitesinde Obsesyon ve Kompulsiyon türleri hakkında çeşitli açıklayıcı bilgileri ziyaretçileriyle paylaşıyor. Sitede yer alan ayrıntılar şöyle...

Bulaşma ve temizlik obsesyonları

Bulaşma obsesyonu olan kişiler genellikle mikropların, kirin, idrarın üzerlerine bulaşmasından korkarlarSaatlerce kendilerini veya vücutlarının bir kısmını bir kısmını yıkayarak, kendilerini “ bulaşmadan” korumaya çalışırlarHattakendilerine bir şey bulaştıracağını düşündükleri şeylerden kaçarlar. Çevrelerindeki herşeyin bulaşık veya kirli olduğunu düşünürler. Temizlenmediği kaygısıyla saatlerce ve tekrar tekrar ev temizliği yaparlar.

Şüphe Obsesyonları
Şüphe obsesyonu olan kişiler bir şeyi yapıp yapmadıklarından emin olamazlar ve nedenle yaptıkları şeyleri tekrar tekrar kontrol ederler. Böyle bir kişi söndürmüş dahi olsa söndürdüğünden emin olamaz ve defalarca sobayı kontrol etmek zorunda kalır. Kapıyı açık unuttuğuna dair şüphesi olan bir kişi sık sık kapıyı kontrol eder.

Düzen Obsesyonları
Bu tür obsesyonu olan kişiler her şeyi tamamen doğru bir şekilde düzenlemeye çalışırlar. Birilerinin eşyalarına dokunmasına veya karıştırmasına direnç gösterirler.Düzen uğruna saatlerini harcayabilirler.
Saldırganlık veya zarar verme obsesyonları

Çocuğuna zarar verme veya cinsel hayaller( tekrarlayan pornografik imgeler) bu tür obsesyonlardandır. Bu kişiler yapmayacaklarını bilseler bile çocuklarına zarar vermekten korkarlar ve bu korkularını engelleyemezler. Bu korkuyu hafifletebilmek için bazı şeyleri “doğru sayıda” yapmak zorunda hissederler( örneğin mutfak lambasını 3 kez açıp kapamak gibi). Böylece, kendilerini veya aile üyelerini hayali bir tehlike veya zarardan koruduklarına inanırlar.

Dini Obsesyonlar
Aklına istemediği halde,tanrıya küfür düşünceleri gelen kişi 10’ar 10’ar geriye doğru sayarak sıkıntısını hafifletmeye çalışabilir. Çoğunlukla bu tür obsesyonlar kişinin zihnine ibadet yaparken takılır. Kimileri bu yüzden sık sık duaları tekrarlar, tövbe ve ibadet ederler.

Sayma Obsesyonları
Bu kişiler düşündükleri ya da gördükleri sayıları saymaktan kendilerini alamazlar.Otomobil plakalarını, evlerin numaralarını, apartmanların kaç kat olduğunu sayarlar. Belli sayılar uğursuzdur. Uğursuz sayı akla gelince hemen uğurlusu ile uzaklaştırılmaya çalışılır.

Diğer Özellikler
Pek çok kişi obsesyon ve kompulsiyonlarını ortaya çıkaran durum veya nesnelerden uzak durmaya çalışır. (örneğin, insanlarla tokalaşmaktan kaçınır). Kişide sürekli tereddüt ve kararsızlık dikkati çeker. Bir şeyi kuralına göre yaptım mı yapmadım mı, yapsam mı yapmasam mı kararsızları içinde ileri derecede bunalır ve kuşkularını yakınlarına tekrar tekrar sorarak onları yıldılırlar.

Kaynak: Psikiyatrist Dr.Gönül ERDAL
Yazı: Obsesif Kompulsif Bozuklukların Özellikleri