Kişisel Gelişim Kitapları Şişirilmiş Bir Balon

Son yıllarda en çok satanlar listesin de birçok kişisel gelişim kitabı yer alıyor. Pozitif düşünceye övgüler yağdıran bu kitaplar da mutluluğu yakalamanın, zengin olmanın, iyi bir eş bulmanın, iyi bir kariyere sahip olmanın yolları anlatılıp duruyor.

General Social Survey’den ekonomistlerin yaptığı bir araştırmaya göre başta İtalyanlar olmak üzere, Avrupalılar daha mutlu. Sektörün zengin ettiği yazar ve yaşam koçları da çok mutlular.

Öte yandan ekonomik krizin, hatta bazı cinayet ve intiharların sorumluları arasında da sürekli pompalanan pozitif düşünce kültürü gösteriliyor. Uzmanlar, insanlara boş yere umut vermenin kimi zaman ciddi hayal kırıklıklarına yol açabildiğine dikkat çekiyorlar.

Uzmanlara göre pozitif düşünce ile kapitalizm arasında bir işbirliği ilişkisi var: Tüketim kültürü bireyleri daha çok şeyi hak ettiğine inandırıyor. Hep imkânlarımızın üzerinde daha fazlasını istememizi körüklüyor. Ama bu düşünce biçimi, ABD’yi krize sürükledi.

Newsweek Türkiye Dergisi’nin İnternet sitesinde konuyla ilgili şu bilgilere yer verildi:

Pozitif düşünce mafyası

Yılın 270 gününü uçakta geçiren Ryan Bingham Amerika'nın dört bir yanındaki şirketlere hizmet veren bir işten çıkarma uzmanı. Yaptığı işi "kendi elemanlarını kovma cesareti gösteremeyen ödleklere yardım etmek" olarak tanımlıyor. Bu iş için kendisinin tercih edilmesinin nedeni ise şu: O, işin inceliklerini gerçekten iyi biliyor. Mesela bir işten çıkarma görüşmesinde asla "kovulma" ya da "işten çıkarılma" gibi olumsuz çağrışımlar yapan ifadeler kullanmıyor. Ayrıca insanlara, işten çıkarılmanın çok da kötü bir şey olmadığı, bilakis hayatlarının fırsatı olabileceği konusunda umut telkin edip onları şuna ikna ediyor: "Olumlu açıdan bakarsanız işten çıkarılmak yeniden doğuş olabilir." Up in The Air (Aklı Havada) adlı filmde Ryan Bingham karakterini, bu yıl en iyi erkek oyuncu dalında Oscar'a aday gösterilen George Clooney canlandırıyor.

Hayat ne kadar zor olsa da "gülümse", "mutluluğu" yakalamak elinde, "sen buna değersin", evrene "pozitif" enerji yay, gibi mesajların modern toplumların mottosu haline geldiğini söylersek, abartmış olmayız. Zira son yıllarda en çok satanlar listesinde illa ki üç, beş kişisel gelişim kitabına rastlamak mümkün. Pozitif düşünceye övgüler yağdıran bu kitaplarda mutluluğu yakalamanın, zengin olmanın, iyi bir eş bulmanın, iyi bir kariyere sahip olmanın yolları anlatılıp duruyor. Öte yandan DVD'ler, seminerler, kişisel gelişim koçluğu, motivasyon guruluğu, pozitif enerji taşları gibi ürün ve hizmetler adeta insanları kuşatma altında tutuyor. Psychology Today dergisine göre ABD'de 2008'de mutluluk konulu dört bin kitap yayımlandı. Bu rakam 2000'de yalnız 50'ydi. İşte bu durum, insanlarda mutluluk değil başlı başına sinir de yaratabiliyor. Bu "mutluluk sektöründe" birinci sırada olan ABD'de 10 milyar dolarlara ulaşan bir kişisel gelişim pazarı var. Ama General Social Survey'den ekonomistlerin yaptığı bir araştırmaya göre başta İtalyanlar olmak üzere, Avrupalılar daha mutlu. Sektörün zengin ettiği yazar ve yaşam koçlarının mutluluğu da dikkatlerden kaçmıyor. Öte yandan ekonomik krizin hatta bazı cinayet ve intiharların sorumluları arasında da sürekli pompalanan pozitif düşünce kültürü gösteriliyor. İyi ama, çoğumuz bardağın dolu tarafını görmek için çabalarken bu eğilim nasıl olur da zararlı bir sürece dönüşebilir?

(Yazının tamamı Newsweek Türkiye'de)