Hangi Gıdalar Stresi Arttırıyor?

Bu besinleri tanımak, stresi hayatınızdan uzaklaştırmak bakımından önemli

Okur sorusu: Stresli anlarımda daha fazla kahve ve çikolata tüketiyorum. Hafta sonları da alkol tüketimimin arttığını fark ettim. Bu durumu yönetemiyorum, kendime hem kızıyorum hem de engel olamıyorum. Bu   yiyecekler stresimi azaltmıyor hatta artırıyor diye endişeleniyorum. Stresli anlar için hangi seçimler daha doğru olabilir?

Stresle başa çıkmak için doğru seçimler önemli. Seçimleriniz, hem yiyecekler konusunda hem de hayata bakış konusunda aynı önemi taşıyor. Stres olmayan bir hayat şu anki koşullarda pek mümkün değil. Stres yaratan faktörü uzaklaştırabiliyorsanız ne mutlu size ama bu durum hayatın her döneminde farklı şekillerde karşımıza çıkabiliyor. Sınav ve iş stresi, ekonomik güçlükler, aşk hayatı, ağır sorumluluklar, sağlık sorunları daha çok küçük yaşlardan itibaren karşımıza çıkıyor, bir ömür boyu da sürüyor.
Stres canavarının sizi yönetmesine izin verirseniz yemek seçimlerinizi de o yönetir. Ancak sakın stres mazeretinin arkasına sığınıp, “Aman ne yapayım, stres bana yemek yediriyor” demeyin. Bu  durumla yüzleşin. Okurumuz bununla yüzleşmiş ve çare arıyor, içinde bulunduğu yanlışı düzeltme çabasına girmesi, zaten doğru yolda olduğunun en önemli göstergesi.

Şeker ve tuz stresin dostları

Stresten çoğu zaman kaçınılamaz. Ancak beslenmeniz başta olmak üzere stresin hayatınızdaki etkisini azaltmanın yolları tabii ki var. Çoğumuz bazı yiyeceklerin beynimize verimlilik, duygu-durum ve zihinsel enerji açısından sert etkileri olduğunu fark ederiz. Örneğin çok fazla çikolata, şeker ve kafeinin etkileri önce iyi hissettirse de saatler sonra sizi üzebilir. Çok miktarda tuzlu cips için de aynı şey geçerli. İlk başta harika bir stres- savar gibidir ama daha sonra  vücudu ve beyni susuz bırakarak yorgunluk hissettirir, baş ağrısı bile yapabilir.

‘Destekleyici gıdalar’ alın

Bir araştırmanın sonucunda  insanların stresini daha da kötü hale getiren ya da stresle başa çıkmaya yardımcı olan yiyecekler belirlendi. Katılımcıların yüzde 90’ı beslenmelerinde kendi yaptıkları değişikliklerin ruh sağlıklarını düzelttiğini bildirdi. Katılımcılar; şeker (yüzde 80), kafein (yüzde 79), alkol (yüzde 55) ve çikolata (yüzde 53) gibi ‘stresör yiyecekler’i azaltmanın veya bunlardan kaçınmanın ruh sağlıklarına olumlu etkisi olduğunu belirtti. Aynı şekilde su (yüzde 80), sebze (yüzde 78), meyve (yüzde 72) ve yağlı balık (yüzde 52) gibi ‘destekleyici yiyecek’lerin de kendilerine iyi geldiğini ifade etti.

Anket ayrıca sağlıklı beslenmede özellikle yardımcı olan bazı beslenme stratejilerini de ortaya çıkardı. Kortisol gibi stres hormonlarının vücudu vitaminlerden  mahrum bıraktığını biliyoruz.  Anksiyete nedeniyle sinir sistemimiz fazla çalıştığında B vitaminine özel olarak ihtiyacımız oluyor.  B vitaminleri ayrıca vücut için yiyeceği enerjiye dönüştürmekte de kullanılıyor. Vitaminler, kasların gerilmesi ve kan basıncının yükselmesi gibi stres tepkileri için de gerekli. Stresli zamanlarda alınan kaloriler, besleyici yiyeceklerden gelmezse vücut için durum daha da zorlaşıyor.

B vitamini kaynaklarını unutmayın

Birkaç gün fazla cips yiyip gazlı içeceklerden içmenin sonucu olan hafif B vitamini eksikliği bile sinir sistemini alt üst ediyor ve stresi  şiddetlendiriyor. Böyle zamanlarda muz, balık, fırın patates, avokado, tavuk ve koyu yeşil yapraklı sebzeler yiyin çünkü hepsi B vitamini yüklü.

Aşırı stres daha da büyük besinsel hasar yaratıyor. Vücudumuzdaki ‘savaş ya da kaç’ tepkisi çok şiddetli. Stres hormonları vücuttaki A, B, C vitaminleri ve magnezyum gibi önemli besinleri tüketirken bin 400 kimyasal değişim meydana geliyor. Strese tepki olarak salgılanan hormonlar, sakinleştirici hormon seratonin seviyelerini düşürerek karbonhidrat aşermelerine yol açabiliyor. Karbonhidrat tüketimini artırmak seratonin seviyelerini yükselterek strese toleransı artırabilir ancak özellikle şekerli yiyecekler yemekle fazla kilolara davetiye çıkardığınızı unutmayın.

Dilara Koçak / Milliyet