Güneş Lekeleri Özellikle Kadınları Seçiyor

Tatilden dönen ya da yazı deniz ve havuzda geçirenlerden sıkça duyuyorsunuzdur: “Yüzümdeki güneş lekeleri ile başa çıkamıyorum, izler makyajla kapanmıyor, bu lekeler geçici mi kalıcı mı?”… Yaz aylarında bronzlaşmanın büyüsüne kapılanlar pek çok tehlike ile karşı karşıya kalıyor. Güneşin zararlı etkileri, deri yaşlanması ve cilt kanseri ile birlikte deride ömür boyu kalabilen ve kendini tekrarlayan güneş lekelerine neden oluyor. Memorial Şişli Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Ahu Birol, güneş lekeleri ve tedavisi hakkında bilgi verdi. 

Kozmetik bir sorun olduğu kadar psikolojik sorunlara da neden olabilir

Yüzde ortaya çıkan kahverengi lekelere “melazma” adı verilmektedir.  Halk arasında “al basması” ya da “gebelik lekesi” olarak da adlandırılır. Kozmetik görünüm bozukluğu ve kişilerde psikolojik sorunlara neden olabilmektedir. Sıklıkla kadınlarda, özellikle koyu tenli kişilerde görülmektedir. Hastalığın oluşumunda en önemli neden genetik faktör ve güneş ışığıdır. Doğum kontrol hapı kullanımı ve gebelikte ortaya çıkan hormonal değişiklikler hastalığın ortaya çıkısını kolaylaştırır.  Hastaların %10 oranını erkekler oluşturmaktadır.  Erkeklerde hormonal faktörlerin etkisi yoktur.

Tedavisi güç olduğu için oluşmadan önüne geçmek en doğrusu

Melazma güneş gören bölgeler ile sınırlıdır. Özellikle alın, burun, çene, üst dudak ve yanakta yerleşim gösterir. Pigmentasyon derinin üst tabakasında (epidermal), alt tabakada (dermal) veya her ikisinde birden görülebilir.  Wood ışığı ile inceleme pigment depolanmasının hangi katmanda olduğunu anlamada yardımcıdır.

Tedavisi oldukça zordur. Tedavi edilmezse kendiliğinden düzelme olasılığı yoktur. Tedavi sonrası nüks sık görülür. Doğum kontrol hapı bırakılsa dahi pigmentasyon kalıcı olmaktadır.  Tedavi uzun süreli uygulanmalıdır.

Güneşe mesafeli davranın

Güneşten korunma tedavinin en önemli aşamasını oluşturur. Yaz ve kış en az 15 faktör güneş koruyucu krem kullanılmalıdır. İçinde titanyum ve çinko dioksit bulunan fiziksel koruyucu ürünler tercih edilmelidir. Tedavide leke acıcı kimyasal ürünler önerilir. Hidrokinon, kojik asit, arbutin, retinoik asit, glikolik asit içeren ürünler günümüzde sık kullanılan leke açıcılardır.

Tedavi için en uygun dönem sonbahar ve kış aylarıdır. Yazın güneşin etkisi ile tedavide önerilen ilaçlar iritasyon yaratmakta, kullanımı sınırlamakta ve iritasyon sonrası leke riskini daha fazla artırabilmektedir. 

Kimyasal peeling melazma tedavisinde kullanılan diğer bir tedavi yöntemidir. Derinin soyulması ile melanin pigmentinde azalma olmaktadır. Glikolik asit ve triklorasetik asit en sık uygulanan peeling ajanlarıdır.

Lazer tedavisi, kriyoterapi ve dermabrazyon pigmentasyon tedavisinde kullanılabilen fakat postinflamatuar pigmentasyon riskinin yüksek olduğu tedavi yöntemleridir.

Farklı yöntemlerin kombine uygulanması tedavi başarısını artırmaktadır.

Güneş ışınlarının zararlı etkilerine karşı önleminizi alın:

• UV ışınlarının en yoğun olduğu 11:00 - 16:00 saatleri arasında gölgede kalmaya özen gösterin.
• Geniş kenarlıklı şapkalar kullanın.
• Güneş gözlüğünüz olmadan sokağa çıkmayın.
• Açık renkli ve koruyucu tarzda kıyafetler tercih edin.
• Güneşe çıkmadan yarım saat önce güneş koruyucunuzu sürün ve cildinizin emmesini bekleyin
• Özellikle çocuklarınızı güneşten korumak için ekstra önlemler alın.