Emre Konuk Yeni Meslek Yasası İle İlgili Ne Diyor?

Bakanlığın açıklaması yasaya dayandığından yapacak bir şey yok gibi şu aşamada.

Türkiye’de psikologların faaliyetlerini düzenleyen bir yasa yok ki. Bahsedilen yasa; 1219 sayılı ve 1928 tarihli “Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarz-ı İcrasına Dair Kanun”, ‘doktor’ ve ‘hasta’ ilişkilerini, yani tıbbi müdahale gerektiren ‘hastalarla’ tıp fakültesi mezunu ‘doktorlar’ arasındaki ilişkileri ve doktorların devletle ilişkilerini düzenleyen yasadır.

Peki psikolog ve psikoterapistlerin durumunu düzenleyen özel bir yasa var mı?

Sağlık Bakanlığı’nın yayınladığı yönetmelikler, psikologların ve diğer Psikolojik Danışmanlık ve Psikoterapi hizmeti veren meslek dallarının hangi koşullarda serbest faaliyette bulunabileceğini düzenlemiyor. Çözüm olarak; psikologların iş yerlerini psikiatristlere devretmeleri ve kendi yerlerinde sigortalı olarak çalışmaları öneriliyor. Böyle tuhaf, anlaşılmaz bir durumla karşı karşıyayız şu anda. Tüm meslektaşlarım ve benim için son derece üzücü bir durum bu.

Siz kanunda düzenleme yapılmasını ve başka şekilde tanımlanmayı istiyorsunuz değil mi?

Sağlık Bakanlığı Psikolojik Danışmanlık ve Psikoterapi hizmetini tıbbi müdahale olarak yorumlamaktadır. Dünyanın, sistemlerini oturtmuş hiçbir ülkesinde Psikoterapi ve Psikolojik Danışmanlık hizmeti tıbbi müdahale olarak ele alınmaz ve bu nedenle de Sağlık Bakanlıklarının denetiminde değildir. Sağlık Bakanlığı Psikologlar Meslek Yasası’nın çıkarılmasına ve Oda olmasına karşıdır. İlgili yasa ve yayımlanan yönetmeliğe dayanarak Psikologların ve diğer Danışmanlık ve Terapi hizmeti verenlerin işyerlerini kapatma kararı almıştır. Burada bir yanlış var bu yanlışın bir an önce düzeltilmesi gerektiğini düşünüyoruz biz.

Nasıl düzeltilmeli peki? Önerileriniz neler?

Gerek 1219 sayılı Sağlık Yasası, gerekse buna dayanılarak yayımlanan yönerge ve genelgeler hekimlerle tıbbi müdahale gerektiren hastalar arasındaki ilişkiyi düzenliyor. Psikologların faaliyetlerini düzenleyen bir yasa veya bir yönetmelik yok.

Sağlık Bakanlığı, Türk Psikologlar Derneği ile bir komisyon oluşturarak, psikologların faaliyetlerini düzenlemek için ayrı bir yönetmelik hazırlamalı.

Avrupa Birliği’ne dahil ülkeler, serbest çalışan psikologların asgari eğitim koşullarını düzenleyen ve “Avrupa Diplomasını” amaçlayan bir metin üzerinde çalışıyorlar. Türk Psikologlar Derneği’nin hazırlamış olduğu yasa metni, bu çalışmada ön görülen kriterleri kendisine temel almıştır. Köklü bir çözüm için Psikologlar Meslek Yasası çıkartılmalıdır.

Ruh Sağlığı hizmeti veren tüm meslekleri kapsayan bir çerçeve yasa çıkartılmalıdır.

Derneğinizin bu konuda girişimleri oldu mu?

Derneğimiz 1989 yılında T.B.M.M.’ne bir “Psikologlar Yasa Tasarısı” sundu ancak bu tasarı her dönemde kadük olmuş ve yasalaşması mümkün olmamıştır.

Sizce Sağlık Bakanlığı bu konuya neden müdahale ediyor? Bir mantık olsa gerek bunun altında öyle değil mi?

Elbette mantık var. Sağlık Bakanlığı’nın ve psikiatristlerin, psikologların serbest olarak çalışmasına getirdikleri en önemli itiraz; klinik psikologun kendisine başvuran hastanın şikayetlerinin arkasındaki muhtemel organik problemleri teşhis edemeyeceğidir. Örneğin, kendisine başvuran hastanın baş ağrısıyla uğraşmak için rahatlama teknikleri öğretirken, hastanın beynindeki uru teşhis edemeyecek ve hastasının belki de ölümüne neden olabilecektir.

Bu tartışma geçerli bir tartışmadır ancak bu sorun diğer ülkelerde nasıl aşılıyorsa burada da öyle aşılabilir. Bir psikologa başvuran hasta aynı zamanda bir hekime de başvurur. İhmal etmişse psikolog uyarır. Psikolog koyduğu teşhisle hastasını yanıltmış, bir hekime başvurması için uyarmamış ve hastasının sağlığını tehlikeye atmışsa gerekli etik ve yasal yaptırımlar uygulanır. Yani bir doktor mesleğini kötüye kullandığında ne yapılırsa o yapılır.

Peki, o halde maddeler halinde sizin önerilerinizi alalım ve bizim vasıtamızla Sağlık Bakanımız da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanımız da sesinizi duysun.

• Gerek 1219 sayılı Sağlık Yasası, gerekse buna dayanılarak yayımlanan genelge ve yönergeler hekimlerle tıbbi müdahale gerektiren hastalar arasındaki ilişkiyi düzenlemektedir. Psikologların faaliyetlerini düzenleyen bir yasa veya bir yönetmelik yoktur.

• Sağlık Bakanlığı, Türk Psikologlar Derneği ile bir komisyon oluşturarak, psikologların faaliyetlerini düzenlemek için ayrı bir yönetmelik hazırlamalıdır.

• Avrupa Birliği’ne dahil ülkeler, serbest çalışan psikologların asgari eğitim koşullarını düzenleyen ve “Avrupa Diplomasını” amaçlayan bir metin üzerinde çalışmaktadır. Türk Psikologlar Derneği’nin hazırlamış olduğu yasa metni, bu çalışmada ön görülen kriterleri kendisine temel almıştır. Köklü bir çözüm için Psikologlar Meslek Yasası çıkartılmalıdır.

• Ruh Sağlığı hizmeti veren tüm meslekleri kapsayan bir çerçeve yasa çıkartılmalıdır.

Röportaj: Mehtap Erel