Cinsel Yolla Bulaşıyor, Kanser Yapıyor

Human Papilloma Virüs yani HPV ile serviks kanseri arasındaki ilişkinin sigara ile akciğer kanseri arasındaki ilişkiden daha güçlü olduğunu belirten Başkent Üniversitesi’nden Jinekolog Onkolog Doç. Dr. Polat Dursun, HPV enfeksiyonu geçiren kadınların rahim ağzı kanserine yakalanma riskinin yaklaşık 200 kat arttığını söyledi. HPV’nin hem kadın hem de erkekte genital bölge kanserlerine yol açabildiğini söyleyen Dursun, “HPV baş- boyun kanserlerinin de gelişmesinde etkilidir” dedi. 

Virüsün, erkeklerde penis ve skrotum kanserlerinden de sorumlu olabileceğini söyleyen ve Esra Öz ile Sağlık Gündemi’ne konuşan Doç. Dursun, HPV ile ilgili sık sorulan soruları yanıtladı: 

HPV nedir?

HPV, en sık cinsel yolla bulaşan bir virüstür. 100’den fazla tipi vardır. Vücudun değişik yerlerinde siğil (kondilom), hücre çoğalması ve kansere neden olabilir. HPV vücuda alındıktan sonraki 2-3 ay içinde siğil oluşumuna yol açar. Siğiller en sık genital bölgede görülür ama vücudun her yerinde çıkabilir.
HPV’nin % 80-90’ı vücudun savunma hücreleri tarafından elimine edilir, kanser oluşma süreci 10-15 yıldır. Ağız kanserlerinin % 99’unda HPV pozitiftir.
 

Nasıl bulaşır?

Cilde temas yolu ile bulaşır, virüsün ana bulaşma yolu cinsel ilişkidir. Enfekte bir kişinin penis, skrotum (erkek yumurtalık torbası), vajina veya dış genital bölgesi ile temas sonucu bulaşır. Oral yolla enfekte bir genital bölgeye temas edilmesi halinde de bulaşma olur. Prezervatif kullanmak bulaşmayı her zaman önlemez çünkü virüs prezervatifle kaplı olmayan bir genital alandan da bulaşabilir.

Korunmak için ne yapılmalı?

Çok eşlilik HPV bulaşması için en önemli risk faktörüdür. Çok eşlilikten kaçınmak korunmada önemli bir etkendir. Çok eşli olunmasa bile eşlerden birinin daha önce HPV ile karşılaşması da HPV bulaşmasına yol açabilir. % 100 önlemese de prezervatif kullanmak bulaşmayı belirgin olarak azaltır. HPV korunmasında bir diğer yöntem de aşıdır. Aşılardan biri sadece kanser yapan tiplere (tip, 16 ve 18 ), diğeri ise hem kanser yapan tiplere hem de en çok siğil yaptığı bilinen tiplere (tip 6 ve 11) karşı antijen içermektedir.
HPV aşışı profilaktik yani korunma amaçlı kullanılıyor, tedavi edici özelliği bulunmuyor.

HPV aşışı profilaktik yani korunma amaçlı kullanılıyor, tedavi edici özelliği bulunmuyor.
Bazı ülkelerde erkek çocukların da aşılanması önerilir fakat bu tartışmalı bir konudur.
Aşı korunmada ne kadar etkili?

HPV aşışı, profilaktik olduğu için virüs ile karşılaşılmadan ve cinsel aktivite başlamadan önce yapılması önerilmektedir. 11-28 yaş arası cinsel aktivitesi başlamamış kız çocuklarına 3 doz (0, 2 ve 6. aylarda) yapılması uygundur. 

HPV baş ve boyun kanserine nasıl yol açar?

Virüsün baş boyun bölgesine oro-genital temasla yani oral seks ile bulaştığı düşünülmektedir. Ağız kanserlerinin % 25'inin, boğaz kanserlerinin ise % 35'inin HPV ile bağlantılı olabileceği belirtilmektedir.
Baş ve boyun kanserleri, genellikle geç aşamada belirti verir.

Baş ve boyun kanserleri, genellikle geç aşamada belirti verir.
Bu kanserlerin erken tanısı için ne yapılmalı?

Ses telleri üzerinde gelişen kanserler ses kısıklığına neden olmaları nedeniyle erken tespit edilebilir. Aksine, ses telleri üstünde veya altında yerleşen kanserler sıklıkla geç evrede saptanır. Bu nedenle; 
• Uzun süre devam eden boğaz hassasiyeti, 
• Kalıcı kulak ağrısı,
• Geçmeyen öksürük,
• Nefes almada güçlük veya ağrı,
• Yutma güçlüğü veya ağrı,
• Kilo kaybı,
• 2 haftadan daha uzun süren ses kısıklığı veya değişiklikleri,
• Boyunda kitle veya şişlik durumlarında; baş-boyun kanserleri açısından değerlendirilmek üzere bir uzmana muayene olmak gerekir.