Türkiye’de ilk yerli kanser ilacı Boğaziçi Üniversitesi'nde üretilecek

Türkiye’de sıfırdan geliştirilen bir molekülün insanlar üzerinde denenmesi açısından da ilk olma özelliği taşıyan ilaç hakkında konuşan Prof. Dr. Sanyal, “Yine kemoterapi süreci ama ilacın yan etkisi az olacağı için hastalar için daha kolay bir süreç olacak” dedi.

Kanser tedavisi alanında dünyada ses getirecek ilacın çalışmalarını yürüten ekibin başında olan Boğaziçi Üniversitesi Kimya Bölümü Başkanı Prof. Dr. Rana Nomak Sanyal, ilacı geliştirme sürecini anlattı.

Türkiye’de sıfırdan geliştirilen bir molekülün insanlar üzerinde denenmesi açısından da ilk olma özelliği taşıyan ilaç hakkında konuşan Prof. Dr. Sanyal, “Yine kemoterapi süreci ama ilacın yan etkisi az olacağı için hastalar için daha kolay bir süreç olacak” dedi.

TÜRKİYE'DE TARİHİ BİR BAŞARIYA İMZA ATTI

İHA'nın haberine göre; Prof. Dr. Rana Nomak Sanyal ve ekibi, Türkiye’de tarihi bir başarıya imza attı. Prof. Dr. Sanyal’ın 2009 yılından itibaren Boğaziçi Üniversitesi bünyesinde bulunan Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri Merkezi’nde kanser üzerine yaptıkları çalışmaları 2017 yılında sonuç verdi ve yeni bir molekül geliştirdi.

Kanserin tedavi edilmesinde önemli bir rol oynayacak olan çalışma, Türkiye’de sıfırdan geliştirilen bir molekülün insanlar üzerinde denenmesi açısından da ilk olma özelliği taşıyor. Ekibi ile birlikte yaptıkları çalışmaların detaylarını anlatan Sanyal, “Bu artık Türkiye’de yapılabilir fikri oluştuğu için bence en önemlisi burada” ifadelerini kullanarak çalışmanın önemini vurguladı.

HEDEF KANSER İLACI

Sanyal, “Yaptığımız çalışmaların ilk aşaması, bir kemoterapi ilacını almak ve kimyasal olarak modifiye etmek. Bu adımdan sonraki 'in vitro' çalışmalar yani hücre deneyleri sonrasında hayvan deneylerinin hepsi yine Boğaziçi Üniversitesi’nde bu sefer bir merkezde yapıldı. Merkezin ismi Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri Merkezi. Aşamaların tamamı Boğaziçi Üniversitesi’nde tamamlandı. Şimdi artık insana geçmeye hazırız diyeceğimiz aşamada ilerliyoruz. Çalışmamızın hedefi kanser ilacı. Biz var olan piyasadaki klinikte kullanılan kanser ilaçlarını alıyoruz. Kimyasal olarak modifiye ediyoruz ve hedefliyoruz. Bunların tümörün içinde birikmesini sağlıyoruz. Böylece vücudun geri kalanına yan etki göstermesini engelliyoruz. Tümörün içerisinde de daha fazla etki göstermesini sağlıyoruz böylece. Vücuda yan etki göstermeyince hastalar için daha kolay bir süreç olacak. Yani yine kemoterapi süreci ama ilacın yan etkisi az olacağı için hastalar için daha kolay bir süreç olacak” ifadelerini kullandı.

“İNSANDA DENENMEYE BAŞLANMASI İÇİN EN AZ 6 AYLIK BİR SÜREÇ VAR"

İlacın şu anda üretim aşamasında olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Sanyal, “Henüz ilacı hastalara vermeye hazır değiliz. Hastalara vermek için iznimizi aldık. Üretim için de aynı şekilde onay almaya ihtiyacımız var, orada ilerliyoruz. Bu izinler Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu tarafından veriliyor. İnsanda izni almış olmamız çok büyük bir başarı ama insanda denenmeye başlaması için en az 6 aylık bir süreç var daha. Türkiye’de klinik araştırma çok sayıda yapılıyor aslında. Faz 2, Faz 3 daha çok da Faz 3 çok sayıda yapılıyor. Faz 1 az sayıda yapılıyor. Kanserde Faz 1 Türkiye’de ilk olacak. Türkiye’de geliştirilmiş sıfırdan yeni molekül kategorisine girecek bir molekülün yani fikri hakları Türkiye’ye ait dünyada başka bir yerde olmayan yeni ilaç diyeceğimiz bir şeyin tamamı Türkiye’de geliştirilmiş bir ilaç için klinik çalışmaların Türkiye’de onaylanmış olması bir ilk. Yoksa Türkiye’de klinik çalışma çok sayıda yapılıyor aslında” dedi.

“PİYASAYA ÇIKMAYI BAŞARDIĞINDA GLOBAL BİR ÜRÜN OLACAK"

Prof. Dr. Sanyal’ın ve ekibinin çalışması, Türkiye’nin yanı sıra dünyada da yeni bir ilaç olacak. İlacın dünyadaki yerine de vurgu yapan Prof. Dr. Sanyal, “Uzun yıllar sonra olacak ama piyasaya çıkmayı başardığında global bir ürün olacak. İlaç tüm ülkelerdeki hastalara gidiyor olacak ama ileriki aşamalar çok daha uzun yıllar gerektiriyor. Özellikle bunu vurgulamak istiyorum. Hemen yarın dünyaya açılıyoruz şeklinde değil. Bilimsel olarak çok çeşitli kongrelerde bu datalar zaten sunuldu. Yurt dışında da yurt içinde de bilimsel camia aslında biliyor. Bu datalara özellikle yurt dışında hastaların ulaşmasına daha biraz zaman var” diye konuştu.

Sanyal, “Neredeyse 10 senedir bu molekül üzerinde çalışıyoruz. Buraya kadar gelmiş olması çok önemli bir başarı. Buraya kadar gelen adımları benimle beraber pek çok arkadaşımın öğrenmiş olması daha büyük bir başarı. Bunlar şimdi Türkiye’nin her yerine dağılan, dağılmış ve dağılacak olan birer pırlanta. Herbiri şu anda gittikleri yerlerde ışık saçıyorlar. O gittikleri yerlerde yine benzer araştırmalar yapıyorlar. Benim yetiştirdiğim ya da benim gibi başka arkadaşlarımın yetiştirdiği pek çok öğrencimiz, gencimizde 'Türkiye’de yapılabilir' fikri oluştu. Bence en önemlisi bu" ifadelerini kullandı.

“KADINLARIN ÖZELLİKLE BİLİMDE NE KADAR FARK OLUŞTURACAĞININ BİR GÖSTERGESİ HEPSİ"

Bir kadın olarak kadınların bilimde de fark oluşturacağını vurgulayan Prof. Dr. Sanyal, “En son Kadın Girişimci ödülü çok kıymetliydi ve çok duygusal bir ödüldü bizim için. Kadın olarak özellikle bununla ödüllendirilmek o grubun içerisinden seçilmek de çok güzeldi. Herbiri çok kıymetli kadınlarla beraberdik. Bizzat bu laboratuvarda her gün çalışan arkadaşlar. Çoğunluğu kadınlardan oluşuyor. Profesyonel hayatta da kadınların özellikle bilimde ne kadar fark oluşturacağının bir göstergesi hepsi. Hepsi pırıl pırıl genç kadınlar. Ben en çok onlardan umutluyum” şeklinde konuştu.