Travma sonrası stres bozukluğu

Psikiyatrist Uzm. Dr. Burak Toprak, travma sonrası stres bozukluğu hakkında tüm merak edilenleri bizler için paylaştı.

BELİRTİLER BAZEN TRAVMATİK OLAY BİTTİKTEN SONRA AYLARCA GÖRÜLEBİLİR

Travma sonrası kişide uykusuzluk, sıkıntı hissi, huzursuzluk, yerinde duramama, iştahsızlık, kabuslar, çabuk irkilme, çabuk sinirlenme, rahatsız edici olayın sık sık hatırlanması, sürekli olarak olayın yeniden olacağı ve durumla ilgili sürekli tetikte bekleme hali, gelecekle ilgili plan yapamama, yabancılaşma hissi, olayı hatırlatan durumlardan rahatsız olma ve kaçınma görülür.

Birçok insanda örseleyici travmatik bir olay sonrasında benzer belirtiler görülür ancak çoğunlukla 1-2 hafta içinde kendiliğinden geçer. Belirtiler bazen travmatik olay bittikten sonra aylarca görülebilir. Travma sonrası eğer belirtiler 2 haftada geçmezse kişi ya depresyona ya da travma sonrası stres bozukluğu hastalığına girmiştir.

HANGİ OLAYLAR PSİKOLOJİK TRAVMAYA NEDEN OLUR?

- Savaş, işkence, taciz, tecavüz
- Sel, deprem, yangın vb doğal afetler
- İş, trafik kazaları
- Ani ölümler, ciddi hastalıklar

TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU BELİRTİLERİ

Olayı yeniden yaşama (hatırlama)

Travmatik olayla ilgili anılar zihinde tekrar tekrar canlanır. Kişi sanki o anı yeniden yaşıyormuş gibi hisseder ve ciddi bir panik duygusu, çaresizlik ve endişe yaşar.

Kişinin zihnine gelen bu olumsuz olay sonrası titreme, terleme, sıkıntı basması, kalp çarpıntısı, boğulacak gibi olma vb belirtiler görülür. Bazen kişi bu olayı gerçekten yaşıyormuş şeklinde tepkiler verebilir.

Kaçınma

Kişi travmatik olayı hatırlatan yerler, kişiler ve her türlü durumdan kaçınır. Olayı anımsamak istemez ve zorlayıcı düşünceleri yok etmek ister. Ancak olayı düşünmek istemese de zihninden bir türlü çıkaramaz.

Kişinin kaçınma davranışı insanlardan ve toplumdan uzaklaşmasına neden olur neredeyse tüm günü odasında geçirmek ister.

Aşırı uyarılma

Travma sonrası kişi sürekli tetikte bekler her an yeniden olayı yaşayacağına dair korku kaygılı bir bekleyişe neden olur. En ufak ses ya da çıtırtı irkilmesine neden olur. Kapının, telefonun çalması, aniden odaya giren kişiler, rüzgar sesi kişinin aşırı irkilmesine neden olur ve kalp çarpıntısı, sıkıntı hissi, terleme, boğuluyormuş gibi olma vb kaygı belirtileri ortaya çıkabilir.

TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU TEDAVİSİ

Kişinin ayrıntılı psikiyatrik değerlendirmesi sonrası ilaç ve psikoterapinin başlaması önem arz eder. Bu tür şikayetleri olan kişilerin çok zaman kaybetmeden bir uzman desteği alması ilerleyen zamanlarda daha ciddi sorunların ortaya çıkmasını engelleyebilir.

Travma sonrası kişiler meydana gelen şikayetlerin tedavi ile düzelmeyeceğini düşünürler ve tedavi olma arayışından vazgeçebilirler ya da yaşamış olduğu olayları yeniden anlatmak istemediği ve olaylardan kaçındığı için tedaviye başvurmak istemeyebilirler. Ancak yaşamış oldukları travmanın izlerinin yok edilmesi ilaç tedavisi ve psikoterapi ile mümkündür.

Kaynak