ŞİZOFRENİDE PSİKO-SOSYAL TEDAVİLER

ŞİZOFRENİDE PSİKO-SOSYAL TEDAVİ NE ANLAMA GELİR?

Şizofrenide ilaç tedavisi dışında kalan diğer tedavi yöntemlerini tanımlamak için “psiko-sosyal tedaviler” terimi kullanılır. Psiko-sosyal tedaviler, düzenli ilaç kullanmakta olan ve rahatsızlığın alevlenme döneminde bulunmayanlar için geçerlidir.

PSİKO-SOSYAL TEDAVİLERE NEDEN GEREK DUYULUR?

Şizofrenisi olan kişi düşünce dizgisinde ortaya çıkan gerçek dışı, benliğe yabancı değişikliklerin etkisinde yağun bir bulantı yaşar. Yaşadığı bulantı nedeniyle kişilerarası ilişki kurmayı sağlayan basit işlevleri bile yerine getiremeyebilir. Benlik bütünlüğünü koruyamadığı için başklarına karşı kendisini savunmasız hisseder. İnsanlara güveninin kaybolmasıyla birlikte kendi dünyasına çekilmeye, ilişkilerini asgariye indirmeye başlar.

Şizofrenisi olan kişilerin yakınlarından öncelikle gözlenen tepki rahatsızlığın yadsıması ve değişiklerin kapris, tembellik, bencillik, olarak değerlendirilmesidir.

Gerçeği algılamadaki farklılıklar, çevreye ilgide azalma, sorumluluk almakta ve yerine getirmekte güçlük gibi şizofreni rahatsızlığının doğasına ilişkin sorunlar nedeni ile kişi belirgin uyum sorunları yaşamaya başlar.

İşte bu noktada hem rahatsızlığı olan kişinin iç dünyasındaki karışıklığı düzeltecek ham de toplum içindeki yalnızlığı ortadan kaldıracak, giderek yitirmekte olduğu yetenek ve becerilerini ona yeniden kazandıracak, bozulmuş iletişimi yeniden kurabilmesine olanak verecek tedavi yaklaşımlarının devreye girmesi gerekli olmaktadır.

ŞİZOFRENİDE KULLANILAN PSİKO-SOSYAL TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?

1-     Destekleyici Tedaviler:  

Günümüzde şizofreni için uygulanabilirliği en kolay, yaygın bireysel psikoterapi yöntemi olarak kabul edilmektedir.

Destekleyici psikoterapi etkin dinleme; günlük yaşamı etkileyen sorunların çözümü üzerine konuşma; hastalık belirtileri, nüks ve riskler konusunda bilgilendirme tedaviye uyum sağlama ve sosyal ilişkileri desteklemeye yönelik olarak uygulanır.

2-     Bilişsel Davranışçı Tedaviler:

Bu tedavi yöntemi rahatsızlığın nedenine yönelik değildir.

Şizofrenisi olan kişinin düşünce bozukluklarını ve bunlarla başa çıkması duygularını uygun bir şekilde dışa vura bilmeyi öğrenmesi sağlanır. (günlük faailetleri kayıt edilmesi, program hazırlama, ev ödevlerinin gerçekleştirilmesi..)

3-     Grup tedavileri:

Toplumsal beceri kazandırma amacıyla rol provası, model olma, yeni davranış modellerine öncülük yapma, beceri geliştirme gibi yöntemler uygulanır.

4-     Aile Tedavileri:

·        Rahatsızlık konusunda bilgi sağlama,

·        Ailenin kaygılarının anlaşılması ve dile getirilmesine olanak sağlama,

·        Ortaya çıkan sorunları çözme,

·        Seçenekler oluşturma,

·        Rahatsızlığa karşı dayanma gücünü artırma,

·        Aile içi duygu dışa vurumunun uygun biçimde yapımını sağlama.

5-     Ortan tedavisi :

Bu yöntemle şizofrenisi olan kişinin yaşadığı yerlerin bir tedavi ortamı olarak kullanılması amaç edinilir. Kişinin tedavi görmekte olduğu yataklı tedavi kurumları, gündüz hastaneleri, psikososyal tedavi merkezleri, çalıştığı iş yeri, yaşadığı sokak birer tedavi ortamı olarak kabul edilir.

ŞİZOFRENİDE PSİKOSOSYAL REHABİLİTASYON İLE AMAÇLANAN NEDİR?

1-     İşlevsel yeti yitiminin azalmasına, giderilmesine yönelik eğitim vermek ve deneyimleri arttırmak

TopToplumsal ilişkilerle ilgili elverişsizlikleri ortadan kaldırmaya yönelik çevresel destek sistemlerini artırıcı olanaklar geliştirmektir. Rehabilitasyon programları ve servisleri, mesleki rehabilitasyon servisleri, tedavi evleri ve psikososyal rehabilitasyon merkezlerini içermektedir