PSİKOTERAPİ TEKNİKLERİ NELERDİR?

DR. SEMRA BARİPOĞLU
PSK. YILDIZ BURKOVİK

Tedavide karşılıklı etkileşim önemli. Bir hekimle, terapistle karşılaşmak bile terapi sürecini başlatabilir.

Terapide yapılan şudur; öncelikle terapist danışanı anlamaya çalışır, şikayetlerini öğrenir, oldukça detaylı bir şekilde yaşamı hakkında bilgi sahibi olmaya çalışır, hatta çocukluğundan başlayarak bilgi edinir, kişinin sosyo kültürel ortamı, inançları, yaptığı iş, eğitim düzeyi, yakın ilişkileri nasıldır? Bu konuları çok ayrıntılı biçimde ele alır. Burada amaç, sorun çözmeye odaklanmaktır ve kişinin kendini tanıması, kliniğe getirdiği sorunlarda kendinden kaynaklanan öğeler neler bunları bilmesi önemlidir. Kendisinin soruna katkısı nedir, bunları açığa çıkarmak, kişiye bunu göstermek terapi sürecinde çok önemlidir. Bunun için terapiye başlarken kişilik testi verilir. Hastanın psikolojik yapısına ilişkin analiz yapılır. Kişiliğine ilişkin daha detaylı bilgi alınmaya çalışılır, psikolojik savunma mekanizmaları nasıl hareket ediyor öğrenilir. Artı, buradaki becerisi ne durumda, kişinin savunma düzenekleri nasıl hareket ediyor? Gereken düzeyde mi, geride mi kalmış (erken yaşlarda görülen savunma düzeneklerinde mi kalmış) buna bakılır. Ve bu sayede kişilik düzeyinde psikolojik sorunları olan kişilere yapılan testlerde ciddi ipucu alınıyor. Kişi, yaşının gerektirdiği düzeyde değilse, bunun mutlaka iş, aile yaşamına yansımaları görülüyor. Dolayısıyla gelen hastalara terapi başlamadan önce, testlerden elde edilen veriler toplanıyor. Kişi hazır olduğunda buna ilişkin geri bildirimler veriliyor.

Bu aşamada karşınıza çıkan sorunlar nelerdir?

Öncelikle danışanların şöyle bir sorunu oluyor; 'ben konuşuyorum, konuşuyorum, terapist bir şey söylemiyor' diyorlar. Bu nokta önemli çünkü terapist herkes gibi pat diye konuşmaz, ağzından çıkacak her cümle önemlidir. Dolayısıyla terapist, hedefine ulaşacağı zaman konuşur. Bazen testlere başvurmadan da anlarız kişinin durumunu, hatta tek görüşmede bile kafamızda fikir oluşur ama söylemeyiz çünkü kişi hazır değildir buna. Kişinin değişime hazır olduğu zamanı bekleriz, ruh durumu da önemli, depresyonun toparlanması gerekiyor ve kendisi ile ilgili olumsuz şeylere hazır olması lazım öncelikle. Panik atak, panik bozukluk için başka bazı tedavi teknikleri de var. Örneğin bizim uyguladığımız nerofeedbeck yöntemi, beden duyumlarını kontrol etmeye, tanımaya yönelik bir uygulama. Terapi ortamında kişinin başına bir elektrot bağlanarak beyin elektriksel aktivitesi izleniyor ve kendisine de izletilerek gevşeme teknikleri öğretiliyor. Bu yöntem, panik atak yaşayanlarda çok etkili oluyor. Beden duyumlarını tanıma ve kontrol etmeye çalışmak önemli. Bunu iyice öğrenmiş olan kişi panik atak gelirse hemen fark edip müdahale gediyor.