Öfke Belli Bir Noktaya Kadar Gereklidir

Bunların başında da çocuklarda yok edilmeye çalışılan "öfke" duygusu gelmektedir.

Öfke, doğuştan her insanda var olan, tehlikelere karşı o insanı korumak üzere programlanmış bir refleks davranıştır. Bilinenin aksine, öfke, sağlıklı her insanda olmazsa olmaz olan bir duygudur.

Güçlü veya güçsüz fark etmez, öfke anında insan vücudunda salgılanan hormonlar, kendisinden onlarca kere güçlü olan birini yere serebilecek kadar enerji kaynağıdır. İçinde taşıdığı öfke sayesinde insan, kendini sosyal hayat içinde güvende hisseder. Öfke sayesinde insan, onurunu korumaya çalışır. Öfke sayesinde insan, namusuna uzatılan ele karşılık verir... Ve öfke refleksi kırılmış bir insan, Mesnevi'de örneği verilen, pençesi koparılmış doğan kuşu gibi korkak ve çaresiz olur. Kendisine yönelecek tehlikelere karşı, kanatlarını açamaz. Dişlerini ve yumruklarını sıkamaz. Ses tonunu değiştirip, hasmının üzerine yürüyemez. Böylesine önemli işlevi bulunan öfke, ne yazık ki, çocuk terbiyesi sırasında anne-babalar tarafından, çok defa 'Çocuğum agresif davranıyor.' denilerek sindirilmeye çalışılmaktadır.

ÖFKE, ÇOCUKLARI TACİZDEN KORUYAN BİR SİLAHTIR

Yapılan araştırmalar ve pratik tecrübeler gösteriyor ki, tacize uğrayan çocukların tacizcinin elinden kurtulamamasının en önemli nedenlerinden biri, "çocuğun öfke duygusunu kullanamaması"dır.

Ne yazık ki, anne-babalar, bilerek ya da bilmeyerek, çocuklarını eğitirken, onların doğal koruyucu kalkanı olan "öfke"yi bastırmakta, yok etmekte veya kullanılamaz hale getirmektedirler. Öfkenin faydaları düşünülmeden, sadece zararları göz önünde tutularak uygulanılan terbiye yöntemleri, çocukları kötü niyetli kişilerin tuzaklarına düşmeye fırsat vermektedir.

Çocukların, taciz anında yaşadıkları korku ve endişe ile öfke duygusunu kullanmaları, bağırıp çağırmaları, ortalığı birbirine katmaları gerekirken, ne yazık ki, bu çocukların öfke reflekslerini harekete geçiremedikleri, bir kuş gibi çaresizce tacizcinin elinde kaldıkları gözlemlenmektedir. Tacize uğrayan çocukların aile yapıları incelendiğinde, bu çocukların aile içinde psikolojik ve duygusal baskı altında tutuldukları dikkat çekmektedir. Bu tür çocukların ailelerinin, çocuklarının aile içinde öfke refleksinin kullanılmasına müsaade etmedikleri görülmektedir. Halbuki, aile ortamı bir jimnastik salonudur. Çocuk orada kendini geliştirecek, kendini o ortamda hayata hazırlayacaktır.

ÖFKENİN ÖNÜNE GEÇİLMEZ İSE ZARARLI OLMAZ MI?

Çocuk terbiyesi ile meşgul bir anne-babanın aklına bu yazıyı okuduktan sonra, "Çocukların öfkesinin önüne geçmez isek, bu öfke yarın hem çocuğun kendisine hem de çevresine zarar vermez mi?" sorusu takılabilir. Hemen cevap vermek gerekirse "Evet verir" diyebiliriz. Eğer çocuk terbiyesinde, çocuğun öfkesini nasıl kullanacağı yönünde bir metodoloji izlenmez ise, o takdirde, öfke, hem çocuğun kendisine hem de çevresine ciddi zararlar verebilir. Akıl, öfkeyi önlese bile, öfke, aklı bastırabilecek kadar güçlüdür. Bu nedenle, öfkeli bir insana sadece "aklını kullan", "sakin ol" demek bazen bir anlam ifade etmeyebilir.

ÖFKE ZEHİR, VİCDAN PANZEHİR

Öfke terbiyesinde "vicdan" duygusunun kullanılması hayati önem taşımaktadır. Anne-babalar, çocukları 4 yaşına girdiğinden itibaren, çocuklarındaki vicdan mekanizmasını çalıştıracak terbiye metotlarını hayata geçirmelidirler. Anne-babalar, sadece vicdana yönelik terbiye yöntemlerini hayata geçirmekle kalmamalı, zaman zaman çocuklarını vicdan testine sokup, vicdan mekanizmalarının doğru çalışıp çalışmadığını da kontrol etmelidir.

Merhamet, cesur doğanı, korkak bir kargaya çevirdi

Bir doğan vardı. Kuş, bir yaşlı kadının bahçesine geldi. Yaşlı kadın doğan kuşunun aç ve bakımsız olduğunu gördü ve acıyıp onu yanına aldı. Yaşlı kadın, doğan kuşunun önüne bir hamur yemeği koydu. Et yiyerek beslenen doğan, önüne konulan hamur yemeğini yiyemedi.

Yaşlı kadın, "Seni önceki sahibin, bakımsız bırakmış, güzelim gagan uzamış kıvrılmış, yemek yiyemez hale gelmişsin" diyerek, kuşun gagasını tuttu ve kesti. Kuş çaresiz yaşlı kadının elinde çırpındı durdu. Yaşlı kadın, elindeki kuşun çırpınması sırasında kuşun tüylerinin yıpranmış olduğunu gördü. "Vefasız sahibin senin tüylerini hiç düzeltmemiş" diyerek, kuşun kanatlarını tek bir hizaya getirecek şekilde kesti. Niyeti, zavallı gördüğü kuşa yardım etmek olan yaşlı kadının gözleri bir an, doğan kuşunun pençelerine takıldı, "Zavallı kuşum.... Senin tırnaklarını hiç mi kesen olmadı? Ne kadar uzamış böyle!" diyerek, doğan kuşunun av avlamaya yarayan pençelerini kalın bir makasla kopardı.

Kuş, kendisine merhamet eden, ama bir doğan kuşuna nasıl bakacağını bilmeyen yaşlı kadının elinde rezil oldu. Artık, avına süratle götüren güçlü kanatları yolunmuş, et yemekte kullandığı sivri ve kesici gagası parçalanmış, avını yakalayıp göklere çıkardığı meşhur pençeleri kökünden kesilmiş olarak ortada kalakaldı. "Cesur" doğan kuşu, merhametli ama bilgisiz bir yaşlı kadının elinde, "korkak" bir kargaya dönüştü. (Mevlânâ'dan).

Pedagog Adem Güneş