İşte ÖSYM'nin Gizemli Teknoloji Üssü

Milyonlarca adayın sınav değerlendirme işlemlerinin yapıldığı ÖSYM'nin kozmik odasında sistem nasıl çalışıyor. Veriler nasıl derlenip ne tür aşamalardan geçerek değerlendiriliyor. ÖSYM Başkanı Ünal Yarımağan ÖSYM'nin teknoloji üssünü Haber Türk Gazetesinden Pervin Kaplan'a açtı... ÖSYM Başkanı Ünal YARIMAĞAN ile yapılan söyleşinin ayrıntıları şöyle:

Başkan Yarımağan LYS öncesinde ÖSYM'nin 'kozmik odaları'na HABERTÜRK'ü soktu ve sınav kağıtlarını nasıl değerlendireceklerini anlattı. 50 milyon kişinin bilgilerinin saklandığı ‘Bilgi odasını' gezdirdi. Sınav kağıtlarını nasıl okuduklarını gösterdi, kopyayı nasıl belirlediklerini ve kuşkuya düştüklerinde neler yaptıklarını anlattı.

ÖSYM'nin kozmik odaları

36 yıldır Türkiye'de başta üniversiteye giriş olmak üzere yaklaşık 30 sınav yapan ÖSYM iki hafta sonra 875 bin adayın gireceği Lisans Yerleştirme Sınavları'nı (LYS) gerçekleştirecek. Sınav soruları çoktan hazırlandı ve 100 kişilik ekip, 21 gün sürecek soruların basımı tamamlamak için matbaaya girerek, kapılarını üstlerinden kilitledi ve dış dünyayla bağlantılarını kesti.

50 MİLYON KİŞİNİN BİLGİSİ VAR

Yarımağan 1974'te Üniversitelerarası Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÜSYM) adıyla kurulan " adıyla kurulan, 1981'de de 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile Yükseköğretim Kurulu'na (YÖK) bağlanarak "Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM)" adını alan kurumda kuruluşundan bu yana görev yapıyor.

36 yıldır kurumun yaptığı sınavlara başvuranların tüm bilgileri de ÖSYM'nin elinde. Yarımağan, kurumda "bilgisayar odası" olarak geçen ve bilgisayarlarla dolu odanın kurumun "bilgi hafızası" olduğunu söylüyor: "1974'ten bu yana sınava girmek için başvuran herkesin tüm bilgileri bu bilgisayarda saklanıyor. 50 milyon kişinin bilgisi bu bilgisayarların hafızasında. Sınavlara kaç kişi girdi, onların adresleri, kimlik bilgileri, sınav sorularına verdikleri cevaplar, hataları, yaptıkları tercihler, yerleştikleri okullar, her şey burada. Burası bizim bilgi bankamız. Tüm başvurular buraya gelir. Bu odada saklarız. 100 terabayt gücünde bilgisayarlar. Yani terakarakter bellek kapasitesinde. 100 trilyon karakter hafızasına sahipler."

CEVAP KAĞITLARI TABUTA GİRECEK

Yarımağan LYS'nin tamamlanmasının ardından tüm sınav merkezlerinden toplanacak cevap kağıtlarının ÖSYM'ye getirilerek, ayıklanacağını söyleyerek, "Burada önce bir ekibimiz onları kasalara alacak, sonra ağzı kapalı zarfları bizim arkadaşların ‘tabut' adını verdiği ayrı ince çekmecelere alıp, tek tek açacak fotoğraflarını çekecek ve sonra cevapların okunacağı optik okuyucu odasına gönderecekler" diyor.

HER CEVAP KAĞIDI İKİ KERE OKUNACAK

Zarflardan çıkarılıp, optik okuyucu odasına gönderilen adayların cevap kağıtlarını ise 6 tane optik işaret okuyucu makinesi işlemden geçirecek. Yarımağan bu makinelerin nasıl çalıştığını da şöyle anlatıyor:

"Bu makinelerin her biri saatte 10 bin kağıt okuyor. Makine kurşun kalemle doldurulan cevap kağıdındaki tüm verileri bilgisayara aktarıyor. Adayın adı soyadı, kimlik numarası, okulu, cevapları, hatta sildiği o silik haldeki cevaplar bile görülüyor. Ama onlar dikkate alınmıyor. Ama biz hepsini görebiliyoruz. Cevapları burada değerlendiriliyor. Ancak hataya yer verilmemesi için iki kez okuma yapılıyor ve sonuçlar karşılaştırılıyor. Eğer iki sonuç birbirini tutmazsa ya da en ufak bir tereddüt yaşanırsa üçüncü bir okuma daha yapılıyor.Her şey en ince ayrıntısına kadar kontrol ediliyor."

KOPYAYA ÖZEL YAZILIM

Adaylardan kopya çeken olup olmadığının nasıl belirlendiğine gelince Yarımağan bunun için özel bir yazılım programı olduğunu söylüyor: "Cevapları bu yazılım programı değerlendiriyor. Kaç kişi, kaç sınıfta, nerede, nasıl kopya çekmiş hepsi ortaya çıkıyor. Gözümüzden kaçması diye bir şey söz konusu değil. O yüzden adayların buna kalkışmamasını öneririm. Programımız bunları yakalıyor" diyor.

CEVAP KAĞITLARI 1 YIL SAKLANIYOR

Cevap kağıtlarına gelince; Yarımağan herhangi bir itiraza karşı bu kağıtların da bir yıl süreyle saklandığını belirtiyor: "Cevap kağıtları için de özel odalar yaptırdık. O kadar çok sınav yapınca kağıtları da saklamak elbette sorun oluyor. Raylı sistemli özel dolaplarımız var. Her dolap ayrı ayrı sınavlara ayrılmış durumda. Bir dolapta YGS'ye giren 1.5 milyon öğrencinin cevap kağıtları duruyor.

ARTIK YETİŞMEKTE ZORLANIYORUZ

Yarımağan ÖSYM'nin ciddi bir kadro sıkıntısı yaşadığını ve işleri yetiştirmekte zorlandıklarını belirterek, şöyle konuşuyor:

Burada 60 kişilik bir ekip soruları hazırlıyor ve bir o kadar da üniversite hocalarından destek alırız. Ancak biz sadece üniversite soruları hazırlamıyoruz. Bunun dışında KPSS, TUS giib sınavlar yapıyoruz. Geçen yıl 3.5 kişi/ sınav yaptık. Bu yıl 7.5 milyon/kişi sınav yapacağız. Buradaki kadro ben dahil bahçıvan ve hademeyle birlikte 320 kişi. İşi yükümüz çok fazla ve kaldıramıyoruz bu yükü. Ama kadro da alamıyoruz. Bize KPSS'ye eleman alın diyorlar. Böyle bir şeyi kabul edemeyiz. İki fazla soru çözeni buraya alamayız. Alacağımız kişiyi bizim tanımamız gerekiyor. Burası güvenlikle ilgili bir kurum. Uygun olup olmadığına karar vermemiz gerek. Fazla soru çözenin uygun olduğu anlayışı burası için yanlış.

Pervin Kaplan / Gazete Haberturk