Doğumda Mevsimsel Etkileşim

Vanderbilt Üniversitesi’nden Prof. Douglas McMahon’un yönetimindeki ekipçe gerçekleştirilen çalışma, memelilerdeki biyolojik saat üzerine mevsimlerin etkisine yönelik ilk kanıtları ortaya koyuyor.

Bebek fareler üzerinde yürütülen deneylerin sonuçları, kış aylarındaki doğumların şizofreni, bipolar depresyon ve mevsimsel duygu durumu bozukluğu gibi bir takım sinirsel rahatsızlıklara karşı yatkınlığı artırdığına işaret ediyor.

McMahon, biyolojik saatin gün uzunluğunu ölçerek davranışlarımızı mevsime göre değiştirdiğini söylüyor ve çalışmayı ışık sinyalinin biyolojik saatin gelişimi üzerine ne şekilde etki edeceğine yönelik olarak kurduklarını belirtiyor.

Deney sırasında fare yavruları, doğumlarından itibaren sütten kesildikleri ana kadar yapay kış veya yaz mevsimi döngüsü içinde büyütülmüşler. Sütten kesilmelerini takip eden 28 gün boyunca da aynı döngü veya tersinin devam etmesi sağlanmış. Olgunluğa erişen farelerse tamamen karanlık bir ortama yerleştirilerek sergiledikleri davranışları gözlenmiş.

Kışın doğan yavrular, sütten kesilmelerini takiben hangi mevsimsel döngüye maruz bırakılmış olursa olsunlar günlük aktivitelerinde gözle görülür bir azalma kaydedilmiş. Araştırmacılar fare beynindeki ana biyolojik saatleri, aktif olduklarında saat hücrelerinin yeşil renkte parlamalarını sağlayan bir geni kullanarak incelediklerinde, kışın doğan farelerin  bu beyin bölgelerindeki işlevin yazın doğanlara göre yavaşlama eğiliminde olduğunu görmüşler. Üstelik kış yavruları mevsim geçişlerine de, mevsimsel duygu durumu bozukluğu yaşayan insanlardakine benzer şekilde aşırı tepki vermişler.