Çocuklarda alt ıslatmayı önlemenin yolları

Çocukluk çağında sık görülen altına kaçırma durumu, 5 yaşından sonra Enürezis (idrar kaçırma) ve 4 yaşından sonra Enkoprezis (dışkı kaçırma) olması durumunda çocuğu ve ebeveynlerini sıkıntıya sokan fizyolojik ve/veya psikolojik bir durum olduğunu anlatan Psikolog Merve Kırna, "Çocuklarda mesane kontrolü sağlanana kadar ortalama 2 - 3 yaşlarına kadar geceleri alt ıslatma problemi yaşamaları normal bir durumdur. Tuvalete gitme gereksinimi yeterli düzeyde kas kontrolü gerektirdiğinden, çocuklarda 4 yaşına kadar tuvalete gitme kazanımı devam etmektedir. Çocuğun bağırsak ve mesane kontrolü öncelikle gece dışkı kontrolü ile başlar; sonrasında gündüz dışkı kontrolü, gündüz idrar kontrolü ve son olarak gece idrar kontrolü ile sonlanır." Diye konuştu.

"DSM-V alt ıslatma bozukluğunu 3'e ayırmaktadır" diyen Psikolog Merve Kırna, açıklamasını şöyle sürdürdü;

"İstemsiz alta kaçırmanın sadece gece, uyku sırasında olması durumuna enürezis noktürnal denir. İstemsiz alta kaçırmanın sadece gündüz uyanıklık durumunda gerçekleşmesi durumuna enürezis diürnal denir. İstemsiz alta kaçırmanın hem gece uyku sırasında hem de gündüz uyanıklık sırasında olmasına da enürezis noktürnal ve diürnal denir.

Enürezis ve Enkoprezisi Önlemenin Yolları

Primer enürezis ve enkoprezis tedavisinde çocuğa psikolojik destek sağlamak önemli bir yer tutmaktadır. Öncelikle çocuğunuz hazır olduğu zaman tuvalet eğitimi vermeye başlamalısınız. 1,5-2 yaş arası çocuklar tuvalet eğitimini almaya hazır olmaktadırlar. Yapılamaması gereken ilk şey çocuğun altını bezlemenizdir, bu durum önlem olmaktan çok yaşanan durumu pekiştirmeye neden olmaktadır. Tuvalet eğitimi verirken sizin nasıl tuvalete gittiğinizi anlatmanız ve çocuğa da nasıl yapabileceğini göstererek, lazımlık kullanım konusunda bilgilendirin.

Tuvalet kazalarını cezalandırmayın, sesinizi yükseltmeyin ya da bağırmayın. Cezalar öğretici olmaz. "Tuvalete gitmeye ihtiyacın var mı?", "Tuvaletin var mı?" demek yerine belirli aralıklarla "İç çamaşırını kontrol et bakalım kuru mu" demek daha hatırlatıcı olmaktadır. Böylelikle hem çocuğunuzun sorumluluk bilincinin gelişmesine hem de yaşadığı sıkıntılı konu üstünde daha fazla kontrolü olduğu duygusu hisseder. Sonuç olarak çocuk kendi sorumluluğunu alıp, kendisine bakabildiğini hissettiği için büyümüş hissetmesine yardımcı olur. Eğer "kuru" cevabını alırsanız "İç çamaşırının kuru olması ne kadar güzel" şeklinde çocuğunuzun davranışını pekiştirmek için ödüllendirici, destekleyici bir cümle söyleyiniz. Kuru kalmanın önemini ne kadar sık tekrarlarsanız çocuğunuz altını ıslatmamanın yararlarını farkedebilmesi o kadar hızlı olur. Ayrıca altını ıslatmadığı zamanlarda "Altının ıslak olmaması çok güzel, şimdi seninle birlikte istediğin bir oyunu birlikte oynayabiliriz", "Sevdiğin bir masalı okuyabiliriz" ya da "Sevdiğin bir çizgi filmi izleyebiliriz" gibi küçük ödüllerden yararlanabilirsiniz.

Sorduğunuzda altının ıslak olması durumunda sakin ve yumuşak tepkiler ile birlikte tuvalete gitme egzersizlerini gün içinde sık sık tekrarlayarak çocuğunuzun tuvalete gitme kazanımını sağlamasını hızlandırabilirsiniz. Gün içinde yaptığınız tuvalete gitme egzersizleri sırasında çocuğunuzun çişini ya da kakasını yapması gerekmez, önemli olan doğru tuvalet hareketlerinin kazanımının sağlanmasıdır."

Psikolog Merve Kırna, gün içinde çocuğun alması gereken sıvı alımını yapmaya özen gösterilmesi gerektiğini ifade ederek, "Yatmadan 2 saat önce sıvı alımını kesmeye çalışın ve mutlaka yatmadan önce tuvalete götürün. Bunun haricinde gün içerisinde tuvaleti geldiğinde 1 dakika tuvaletini tutmasını isteyin ve tuttuğu zaman küçük bir ödül verin. Süreyi giderek 2 dakika, 3 dakika şeklinde uzatın. Bu idrar kesesinin kapasitesini arttırmasına yardımcı olmaktadır. Altını ıslattığı durumlarda yatağın çarşaflarının değişimi ya da kıyafet değişimi sırasında çocuğunuzun aktif katılımını sağlayın.

4 yaşında kaka kaçırma devem ediyorsa enkoprezis, 5 yaşından sonra idrar kaçırma devam ediyorsa enürezis olarak tanımlanır. Enürezis ve/veya enkoprezis tedavisine geçmeden önce çocuğun detaylı öyküsünü almak çok önemlidir. Fizyolojik bir sıkıntı olup olmadığının araştırılması ve tıbbi incelemelerin yapılması için mutlaka bir uzmana danışılmalı. Ayrıca alta kaçırmanın altında yatan psikolojik nedenlerin detaylı incelenmesi için bir uzmandan psikolojik destek alınması gerekmektedir." Şeklinde konuştu.

Kaynak