Alışveriş Hastalığı (Kompulsif Satın Alma) Nedir?

Her bayram olduğu gibi bu bayramda da büyük küçük herkes bayramlıklarını almak için alışverişlere gidiyor. Hemen hemen hepimiz bayramda ne giyeceğimizi ya da hangi mağazadan ne alacağımızı belirlemeye başladı bile. Ancak bu noktada atlanmaması gereken önemli bir konu; bu alışverişleri gerçekten bayram geleneği olarak mı yoksa alışveriş hastalığımız olduğu için mi yaptığımız...

Psikolog Gülşah YAHŞİ, özellikle bayramlarda ve özel günlerde nükseden alışveriş hastalık hakkında bilgi verdi. 

Kurban bayramında diğer bayram ve özel günlerde olduğu gibi bayram öncesi alışveriş yapmanın kültürümüzün, geleneklerimizin bir parçası olduğunun altını çizen Yahşi, ‘Burada amaç, bayram gibi içinde sıcaklık ve coşku barındıran bir günde; o günün kutsallığına ve bu duyguyu paylaştığımız insanlara duyulan saygı ve sevgiyi göstererek manevi duyguları okşamaktır. Aksi halde amaçtan sapmış oluruz. Bayram öncesi yapılan alışverişin dozunu iyi tutturmalıyız, ihtiyaç dışı birçok şeye sahip olma arzumuz kurban bayramıyla örtüşen bir yapıda değildir. Kurban bayramı öncesi ihtiyaçlar iyi belirlenmeli, eksiklikler tamamlanmaya çalışılmalıdır. Ancak tüm bunları yaparken, bunun bayram gününe özgü bir saygı ve sevgiden kaynaklanan ‘temiz, düzenli görünme’ amacı taşıması gerektiğini unutmamak gerekir. Bayram geleneğinin dışında davranışlar gösterdiğinizi hissediyorsanız, örneğin ihtiyacınız olmadığı halde birçok şeyi satın almak istiyorsanız, indirimlere kanıp kredi kartlarına borçlanıyorsanız ve bu davranış karşısında kontrolünüzü yitirdiğinizi hissediyorsanız alışveriş hastalığınız (kompülsif satın alma) olabilir. Bu noktada bir uzmandan yardım istemekten çekinmeyin.’ açıklamasında bulundu.  

Alışveriş Hastalığı (Kompulsif Satın Alma) Nedir?

Alışveriş hastalığı olan kişi, alışveriş öncesinde inanılmaz bir istek ve mutluluk yaşarken; alışverişin ardından suçluluk ve üzüntüye bürünür. Sonra, yaşadığı bu gerilimi azaltmak için yine çözümü alışverişte bulur. Bu döngü normalden sapmış bir şekilde devam eder. Burada kontrol edilemez bir ihtiyaç dışı satın alma söz konusudur.

Bu hastalık daha çok kimlerde görülür?

Daha çok yüksek sosyoekonomik düzeydeki ailelerde; yani çocuklarının isteklerini, tüm ihtiyaçlarını maddiyatla karşılayabileceğine inanan ailelerin çocuklarında bu hastalık daha fazla görülür. Anne babalar çocuklarına doyurucu bir iletişim sağlayamadıklarından aradaki bu boşluğu parayla satın aldıkları şeylerle doldurmaya çalışırlar. Hastalığın ortalama başlangıcı 17-30 yaş arasındadır ve kadınlarda daha sık görülür.