2014 Nobel Tıp Ödülü Psikologlara Gitti!

İsveç Karolinska Enstitüsü’nden yapılan açıklamada “Nerede olduğumuzu nasıl biliriz? Bir yerden başka bir yere giderken yolumuzu nasıl buluruz? Bir sonraki seferde aynı yolu izleyerek gitmek istediğimiz noktaya varmamızı sağlayan bilgiyi nasıl depolarız? Bu yılki Nobel Ödülünü Kazananlar uzayda kendi yönümüzü bulmamızı mümkün kılan insan beynindeki bir ‘dahili GPS’in hücresel temellerini gösteren ve konumlandırma sistemini keşfedenler oldu” denildi.

Açıklamanın devamında 1971 yılında, John O’Keefe’nin bu konumlandırma sisteminin ilk bileşenini keşfettiği ve hipokampüs denilen beyin bölgesinde, sıçan odanın belli bir yerinde iken devamlı aktive olan bir sinir hücresi tipi bulduğu, sıçan başka bir yerde iken başka sinir hücrelerinin aktive olduğunu ve O’Kefee’nin bu “konum hücreleri”nin odanın bir haritasını oluşturduğu sonucuna vardığı ifade edildi.

Ayrıca 30 yılı aşkın bir süre sonra 2005 yılında, May-Britt Moser ve Edvard Moser beynin konumlandırma sisteminin bir başka önemli bileşenini keşfettikleri ve  hassas konumlandırma ve yol bulmaya izin veren ve bir koordinat sistemi oluşturan “ızgara (grid) hücreleri” dedikleri sinir hücresinin başka bir türünü tespit ettikleri ifade edildi. Sonraki araştırmalarında ise konum ve ızgara hücrelerinin konum belirleme ve gezinmeyi nasıl mümkün kıldığını gösterdikleri belirtildi.

John O’Keefe, May-Britt Moser ve Edvard Moser’ın keşfi yüzyıllar boyunca filozofları ve bilim adamlarını meşgul etmiş bir problemi çözdü: beyin bizi çevreleyen uzayın haritasını nasıl oluşturur ve karmaşık bir çevrede yolumuzu nasıl buluruz?

Yapılan keşfin Alzheimer hastalarının konumlarını ve çevrelerini neden tanımlayamadığına ışık tutacağı düşünülüyor.