YGS'de Şifre İddiasında Meteksan Şüphesi

Burak Kılıç'ın / Zaman

Üniversite sınavıyla ilgili şifre iddialarının gerçek olmadığı anlaşıldı ancak tartışmalar bitmedi. ÖSYM Başkanı'nın 'Basına dağıtılan kitapçık bir işgüzarın işi.' demesinden sonra gözler, tedarikçi firma Meteksan'a çevrildi.

Savcılık, şimdi gündem değiştirmek için kitapçıkla oynandığı iddialarını araştırıyor.Üniversiteye girişte ilk basamak sınavı YGS'de ortaya atılan şifre iddiaları asılsız çıktı. Ancak sınavın güvenliği için yapılan 'kişiye özel kitapçık' uygulaması, basına verilen tartışmalı kopya ile kriz haline getirildi. Tek tedarikçi firma Meteksan'ın müdürü Bilal Altın, engelliler için hazırlanan master kitapçığın küçük değişikliklerle basına verildiğini açıklayarak yaşanan tartışmanın kendi hatalarından kaynaklandığını kabul etmişti. Basına dağıtılan ve Meteksan yetkililerince düzenlenen kitapçığın içindeki algoritma iddialarının aslı da buraya dayanıyor. On gündür süren tartışmada sorulmayan sorulardan biri de algoritmayı çözen kişiyle alakalı. Sorulardaki algoritmayı hiçbir matematikçi veya uzman değil, Artvin'den bir avukatın çözmesi dikkat çekici bulunuyor. Öte yandan Ankara Özel Yetkili Cumhuriyet Başsavcılığı, YGS'deki skandalın 'seçim öncesi tezgahı' olduğuna dair gelen bir ihbar üzerine harekete geçti. Savcılar, kitapçıkta değişiklik yapıldığı iddialarını soruşturuyor.

ÖSYM, internette yayınladığı kitapçıklarla YGS'de 'şifre' iddialarını net bir dille yalanladı. İddia sahipleri ise ÖSYM'nin açıklaması ve bütün kitapçıkların internette yayınlanması üzerine yeni şifreler geliştirdi. İkna olmuyorlardı. Daha önce 37 soruyu şifreyle çözdüğünü söyleyenler, 7 soruya kadar düştü! Soru kitapçıklarını basan METEKSAN'ın Genel Müdürü Bilal Altın, basın kitapçığının özel olarak hazırlandığını bizzat kendisi açıkladı. Bu arada birçok yerde protesto gösterileri yapıldı/yaptırıldı. Öğrenciler, kimliği belirsiz kişilerce provoke edildi. Hükümet aleyhine sloganlar atıldı.

Sabah gazetesinin dün birinci sayfasında verdiği haber, 'sınav üzerinden siyasî hesap yapılıyor' iddialarını güçlendirdi. Habere göre, Emniyet'e gelen bir ihbarda "Bir şebeke, sınavı siyasî amaçlarla bulandırmak için ÖSYM içindeki uzantılarını kullanarak soru kitapçıklarıyla oynadı." ifadeleri yer alıyordu. İddia çok ciddiydi ve ilgili özel yetkili başsavcılık inceleme başlattı.

Gelişmeler, başa dönerek bütün süreci yeniden düşünmeyi gerektiriyor. Burada bazı sorular akla geliyor: Öncelikle matbaa, neden basına özel bir kitapçık hazırladı? Neden söz konusu kitapçıkta basit bir algoritma kullandı? Hiç kimse sınavda kopya çekildiğini iddia etmiyor. Sadece 'şifre' kelimesiyle kafalar karıştırılıyor. METEKSAN'ın bastığı kitabın 'algoritması' nasıl deşifre edildi? Şifreyi ilk gündeme getiren kişi matematikçi veya sayısalcı değil. Artvin'den bir avukat. Bu kişi bu şifreyi nasıl çözdü? Hükümeti zor durumda bırakmak amacıyla firmadan birileri, şifreyi üçüncü şahıslarla bu kişiye sızdırmış olabilir mi?

Burada, olayın sorumlusu METEKSAN'ın 'özel' durumuna bakmakta fayda var. 1969'da Medikal Tekstil ve Sanayi adıyla sağlık sektöründe iş hayatına giren METEKSAN'ın 1975'te matbaa sektörüne girişiyle ÖSYM'de iş yapması aynı yıla denk geliyor. ÖSYM 1975'ten beri yani 36 yıldır bu firmayla çalışıyor. 1995-2003 yılları arasında YÖK başkanlığı yapan Kemal Gürüz'ün ÖSYM'nin elindeki tek matbaayı kapatması da METEKSAN'ı ÖSYM'nin tek tedarikçisi haline getirdi. Gürüz'ün yakın mesai arkadaşlarının bir kısmı halen matbaada görev yapıyor. ÖSYM'nin yaptığı 40'a yakın sınavın matbaa bedeli milyarlarca doları buluyor. Firmanın sahibi 12 Eylül darbesinin ürünü YÖK'ün de ilk başkanı olan merhum Prof. Dr. İhsan Doğramacı. METEKSAN gibi, sektörde bu işi yapabilecek 20'den fazla firma bulunuyor. Tartışmaları yakından takip eden Kombassan Kâğıt Fabrikası Mali İşler Müdürü Mehmet Akın, "ÖSYM'nin yaptığı ihalelerden sektörün haberi yok.." diyor. Akın, METEKSAN'ın güçlü bir firma olmanın ötesinde devletin derin yapısıyla doğrudan göbek bağı olduğunu ileri sürüyor.

Ben kurdum, Gürüz kapattı

Eski YÖK Başkanı ve Milli Eğitim Bakanı Mehmet Sağlam, ÖSYM'nin sadece METEKSAN'a bağlı çalışmasını önlemek için kurumun tek matbaasını kuran isimdi. Sağlam, "Benim kurduğum matbaayı Kemal Gürüz dağıttı. ÖSYM içindeki çete iddiaları önemli. Komplonun ÖSYM'ye Ali Demir'in atanmasından hemen sonra gelmesi de tesadüf değil. Bu durum seçim öncesi bir komplo. Uzman olmayan bir avukatın şifre bulduğuna kim inanır? Bu avukatın İşçi Partisi bağlantısı ve bir kesim insanlarla irtibatı da araştırılmalı. Olayın ardından ÖSYM'den ayrılanlar incelenmeli. Ayrıca ÖSYM, güvenlik için kendi matbaasını kurmalı." ifadelerini kullandı.

36 yıldan beri ihaleler Meteksan'a veriliyor

1969'da Medikal Tekstil ve Sanayi adıyla sağlık sektöründe iş hayatına giren Meteksan'ın 1975'te matbaa sektörüne girişiyle ÖSYM'de iş yapması aynı yıla denk geliyor. ÖSYM 36 yıldan beri Meteksan'la çalışıyor. Şirketin kasasına giren para milyar dolarlarla ifade ediliyor. "Meteksan dışında ihtiyacı karşılayacak başka firma yok mu?" sorusuna ise sektör temsilcileri, "En az 20 firma var." cevabı veriyor. Ancak daha iyi teklif verse dahi başka bir şirketin ihaleyi kazanmasının mümkün olmadığı belirtiliyor. Ayrıca 1995-2003 yılları arasında YÖK başkanlığı yapan Kemal Gürüz'ün ÖSYM'nin elindeki matbaayı kapatması, Meteksan'ı tek tedarikçisi haline getirmişti.