İyi Çocukların Kötü Alışkanlıkları Olursa...

İDİL SEDA AK / Kayseri RAM

Bazı davranışlar vardır çocuğunuzun bu davranışı nasıl yaptığı, kimden ve nasıl öğrendiğini anlamazsınız ama bu yapmasından çok rahatsız olursunuz. Hatta ortamda sizin dışınızda insanlar varsa ve çocuğunuzun bu davranışını onlar da gördüyse utanırsınız, sıkılırsınız ama çocuğunuzun davranışı durduramazsınız. Neler mi bu davranışlar? Burun karıştırmak, parmak emmek, tırnak yemek gibi (daha uzun bir listeyi aşağıda bulabilirsiniz). Birçok anne babanın karşılaştığı bu problemlerle siz de karşı karşıyaysanız işte bazı öneriler...

Bu davranışlar neler olabilir?

-Burun karıştırma    -Tırnak yeme    -Parmak emme    -Diş gıcırdatma   -Kafayı ya da vücudu sallama ya da çarpma  -Saç çekme    -Yere düşmüş yiyecekleri yemek   -Tuvallet sonra ellerini yıkamamak       -Yaralarla oynamak  -Nefes tutmak    -Genital bölgelere dokunmak

Neler Yapabilirsiniz?

—Yapacağınız ilk şey bu davranışı görmezden gelmek olmalıdır. Çocuğunuzun davranışına ilgi göstermeniz (negatif bir tepkiyle bile olsa) bu davranışın devam etmesine hatta sıklığının artmasına neden olabilir, çünkü çocuğunuz bu davranışı ilgi çekmek için yapıyor olabilir.

—Kendi davranışlarınızı ve ailenizde/yakın çevrenizde olan kişilerin davranışlarını inceleyin. Çocuğunuz sizi ya da bir akrabanızı örnek alıyor olabilir, siz ona bu davranışı yapmamanız gerektiğini söyledikçe çocuğunuz bu davranışı yapan diğer kişiyi düşünüp kendi aklamaya çalışacaktır.

—Çocuğunuzun iyi davranışı fark ettiğinizi ona gösterin ve onu ödüllendirin. Örneğin, sürekli ellerini yıkamadan tuvaletten çıkan çocuğunuzun ellerini yıkadığını gördüğünüzde onun bu davranışından çok memnun kaldığınızı ona söyleyin ve onu küçük bir şeyle ödüllendirin.

—Çocuğunuzu bu davranışı durdurmak için geçerli bir sebebe ihtiyaç duyacaktır. Eğer bu davranışı durdurmak için gerekli herhangi bir neden görmüyorsa asla vazgeçmeyecektir. Bu nedenle bu davranışı ortadan kaldırmak için çocuğunuzun da ilgisini çeken nedenler bulmaya özen gösterin ve çocuğunuzun bu nedenleri görmesi için fırsatlar yaratın. Örneğin, küçük kızınızın tırnak yemek gibi bir alışkanlığı varsa ona ileride genç bir kız olunca kötü tırnakları olacağını söyleyip onun ilgisini çekmeye çalışabilirsiniz, özendiği bir şarkıcı ya da bir başka kadının tırnaklarını örnek gösterebilirsiniz.

—Eğer birden fazla düzeltmek istediğiniz davranış varsa sadece iki önemli ve kısa sürede tehlikeli sonuçlar doğru bileceğini düşündüğünüz davranışlara odaklanın ve bunlar üzerinde çalışın. Tüm davranışları aynı anda yok etmeye çalışmak sadece boş yere çabalamanıza ve olumlu bir sonuç elde edememenize neden olacaktır.

—Bu davranışların bir sebebi de stres olabilir. Çocuğunuzun endişeleri olabilir, kendini aile ya da okul ortamında rahat hissetmiyor olabilir. Bunları göz önüne alın ve çocuğunuzla rahat bir iletişim kurabileceğiniz ortamlar oluşturup bu durum nedenini anlamaya çalışın. Çocuğunuzla konuşurken mutlaka onunla göz kontağı kurun ve onu dinlediğinizi ona hissettirin.

—Çocuğunuza seçim şansı tanıyın. Çocuğunuz bazen kendi varlığını hissetmek için güce ihtiyaç duyacaktır. Bu gücü ortaya çıkarabilmeniz için ona kendisi için karar alabilme, seçimlerini yapabilme alanı oluşturun. Örneğin, çocuğunuza kahvaltıda yemek istediği şeyi sorabilirsiniz. Kendi gücünün farkına varan çocuk kendi sorunları ile daha kolay başa çıkabilecektir.

—Çocuğunuza alışkanlığını ortadan kaldırmak için yardımcı olabilecek fırsatlar yaratın. Örneğin, çocuğunuzun burnunu karıştırdığını gördünüz, hemen onu bir tuvalete yönlendirin ya da ortamda tuvalet yoksa mutlaka elini ve burnunu temizleyebilmesini sağlayın, okula giderken mutlaka çantasına kâğıt mendiller koyun ve bu mendilleri ihtiyaç durumunda kullanması için onu yönlendirin. Okulda öğretmeni ile konuşup ondan yardım alabilirsiniz, okulda çocuğunuzun bu davranışından sonra öğretmeni onu tuvalete yönlendirirse böyle evde ve okulda belli bir tutarlılık yakalamış olursunuz ve çocuğunuzun bu davranıştan daha kısa süre de vazgeçmesine yardımcı olursunuz.

—Davranışa olan tepkileriniz mutlaka tutarlı ve mantıklı olun, böylece çocuğunuz tepkileriniz arasında boşluklar bulamayacak ve bu boşlukları size karşı kullanamayacaktır.

—Konu hakkında daha detaylı ve doğru bilgiye ulaşmak için lütfen bir uzmana başvurun.