Ahmet Yılmaz / Timeturk

Irak’ın işgaline katılan ABD askerleri arasında görülen binlerce vakanın büyük kısmını psikolojik rahatsızlıklar oluşturuyor. Savaştan dönen askerler ya intihar ediyor, ya depresyon ve stres yaşıyor ya da aile içi şiddete başvurarak eşlerine çeşitli işkenceler yapıyor. Üst düzey komutanların hafife alıp görmezden gelmeye çalışmasına karşın bu rahatsızlıklar neticesinde askerler işi eşlerini öldürmeye kadar vardırıyor.

Tuğgeneral Stephan Townsend, savaş cephelerinden dönenler arasında intihar eyleminin belirgin oranda artış gösterdiğini bildirmek ve kendilerine bu şekilde davranmanın uygunsuz olduğunu askeri-sert bir lehçeyle anlatmak için 101. Fort Campbell’deki 101. Hava İndirme Tümeni’nden binlerce askeri topladı.

Associated Press Ajansı Tuğgeneral Townsend’in askerlerine söylediği şu sözleri aktardı: “Olanlar hem askerler hem aileleri hem birlikleri hem orduları hem de ülkeleri için kötü bir şey. Bu durumun sonlandırılması gerekir. Fort Campbell’de intiharlar şimdi durdurulmalı.”

AP, Townsend’in ses tonunun, bu karmaşık trajik duruma askeri bir cevap havasında olduğuna işaret etti.

Amerikan yetkililer, sadece Fort Campbell üssünden 21 askerin 2009 yılında intihar ettiğini tahmin ediyor. Aynı sene Ordu, 160 intihar vakası yaşandığını açıkladı. Bu rakam ise, benzeri vakaların kaydedilmeye başlandığı 1980 yılından beri görülen en yüksek oran oldu.

Depresyon ve diğer psikolojik rahatsızlıklar

Savaş meydanlarından dönen askerlerde ayrıca depresyon, stres ve daha başka psikolojik rahatsızlıklar görülüyor.

Askeri üste hastane komutanı Tuğgeneral Richard Thomas, savaştan dönenler arasında binlerce vaka ile karşılaştığını açıkladı. Bu vakaların arasında yaralılar olduğu gibi psikolojik sorunlular da yer alıyordu.

Tuğgeneral Thomas edindiği tecrübelere dayanarak, savaştan dönen askerlerin birçoğunun geri döner dönmez kendilerine doktorla yüz yüze görüşme fırsatı verildiği taktirde yaşadıkları psikolojik sorunları anlatmaya hazır olduğuna dikkat çekti.

AP’ye göre askeri üsteki davranışsal sağlık merkezinde tedavi görenlerin sayısı 2008 yılından 2009 yılına yüzde altmış oranında artarak 25.4 binden yaklaşık 40 bine çıktı.

Bu artış karşısında hastalara yetmesi için merkezdeki danışmanların sayısı da 2009’da 60’a çıkarıldı. 2008 yılında sayıları 38 idi.

Eşlerine vahşet uyguluyorlar

Amerika’da yeni çıkan bir kitap, Amerikalı binlerce kadının geçen beş yılda Irak saldırısına ve işgaline katılan asker eşleri veya nişanlıları tarafından çeşitli işkencelere maruz kaldığını ortaya koydu. Bazıları öldürüldü, bazıları dövüldü. Aralarında saldırıya uğrayıp korkutulanlar da yer aldı.

“Soyutlanmış Asker” ismiyle çıkan kitap, Irak’tan dönen askerler tarafından birden çok eş cinayeti işlendiğini ortaya koydu. Ayrıca sayıları üzeri örtülemeyecek şekilde artan bu öldürme eylemleri karşısında basın ve toplumda görülen “bilmezden gelme” eğilimine dikkat çekti.

Amerikan basın kaynakları, kitabın yazarı Helen Benedict’in şu sözlerine yer verdi: “Onlarca Amerikalı eş ya asılarak ya silahla ya kafaları kesilerek ya da kaburgaları kırılarak öldürüldü. Ya da eşleri “teröre karşı savaş”ı evlerine taşıdığında öldürüldü. Bu bayanlar, savaşa katıldıktan sonra kendilerini öldüren binlerce askeri kapsayan savaş mağdurları arasında sayılmaktadır.”

Amerika Savunma Bakanlığı Pentagon’da akıl hastalıkları dalında uzman birimlerce hazırlanan bir araştırma, üst düzey komutanlıkta, Amerikan işgal kuvvetlerinde görev alan askerlerin Irak’tan döndükten birkaç ay sonra, yaşadıkları psikolojik sorunları –görev sonrası yapılan tıbbi değerlendirme ile tespit edilmesine karşın- hafife alma eğilimi olduğunu ortaya koydu.

Öte yandan kadın hakları savunucusu Cetsi Bannerman konuya ilişkin şunları söyledi: “Amerika’da savaştan dönen askerlerden kaynaklanan aile içi şiddet oranı tarihte görülmeyen rakamlara ulaştı. Çünkü şoktan sonra ilk görülen rahatsızlık, kontrol altına alınamayan şiddettir.”