Güçlü Anne Baba İmajı Çocuklarda Özgüveni Arttırır

Akın YILDIRIM / ZAMAN

Ergenlik dönemine kadar çocuklar genellikle ebeveynlerini "güçlü ve ulaşılmaz" bireyler olarak algılar. Bu imaj, ergenlik dönemiyle birlikte kısmen zedelense de yine de ebeveynin çocuk nazarındaki önemi tartışılamaz.

Ebeveynini hayat karşısında "güçlü ve dirayetli" gören çocuk, kendisini güvende hisseder ve problemler karşısında dirençli olur. Ailesinin bu vasıflara sahip olmadığını düşünen çocuk ise yoğun bir kaygı yaşar. Çünkü "sırtını güvenle dayayabileceği" en önemli kişileri yani ebeveynini kendisi için bir dayanak noktası olarak görmemektedir. Tabii ki bu durum, ebeveynin çocuk nazarındaki prestijini de olumsuz yönde etkileyecektir.

Ergenlik döneminde de hâlâ ebeveynini "sığınılacak güvenli bir liman" olarak göremeyen çocuk, bu eksikliği telafi etmek için alternatif "güçlü kimlikler" aramaya başlayabilir. Çocuk, bu süreçte artık ebeveynini bir "otorite" olarak görmez. Bundan dolayı da aile içi tartışmalar, huzursuzluklar baş gösterebilir.

Ebeveyn, çocuğu için neler yapmalıdır?

Ebeveynin, problemlerini tüm yönleriyle çocuğa hissettirmemesi gerekir. Çocuğun bu problemlerden kısmen haberdar olması herhangi bir sorun teşkil etmez. Örneğin ekonomik problemleri olan bir ebeveynin, çocuğuna "Durumumuz çok vahim, ne yapacağımızı bilemiyoruz" demesi çocuğun büyük bir korku yaşamasına sebep olurken, "Bir süre için harcamalarımızda daha dengeli davranmalıyız" diyerek tasarrufu dile getirmesi çocukta olumsuz bir etki bırakmaz. Unutulmamalı ki; "çocuklar iyi gözlemcilerdir, fakat kötü yorumculardır".

Çocuğun temel ihtiyaçları karşılanmalıdır. İmkânsızlıklardan ötürü ihtiyaçların bir kısmı karşılanamayacaksa da bu durum çocuğa uygun bir üslupla izah edilmeli. Fakat çocuğun aşağılık kompleksine girmesine neden olabilecek "Biz filan kişiler gibi zengin değiliz, olamayız da" tarzındaki ifadelerden kaçınılmalı. Bunun yerine, kanaatkârlığın en büyük hazine olduğu vurgulanmalı ve "Şu an için imkânlarımız ancak bunları almamıza el veriyor. Fırsatını bulunca daha iyisini alırız" denilmelidir.

Ebeveynin kendisini "güncellemesi" çok önemlidir. Bu amaçla kitap okuması, kurslara katılması, teknolojiyi takip etmesi yararlı olacaktır.

Ebeveyn, çocuğun yaşadığı problemler karşısında duyarlı olmalı ve onu problemleriyle baş başa bırakmamalıdır.

Ebeveyninin sosyal statüsü ve ekonomik durumu ne kadar düşük olursa olsun eğer çocuğuyla arasında sıcak bir diyalog ve sevgi köprüsü varsa bunun telafi edemeyeceği bir problem yoktur.

Çocuğun erdemli ve nitelikli insanlarla arkadaşlık etmesi çok önemlidir. Anne-baba, bu konuda hassas davranmalı.

'Güçlü ebeveyn' imajını neler bozar?

Ebeveynin, çocuğun ihtiyaçlarını yeterince karşılamaması.

Çocuğun problemlerine duyarsız kalması.

Sorunlar karşısında ebeveynin çaresiz kalması, soğukkanlılığını yitirmesi.

Hızla değişen hayat şartları hakkında çocuğun ebeveynini bilgisiz ve yetersiz görmesi.

Çocuğun, ebeveyninin sosyal statüsünü düşük görmesi (özellikle ergenlik döneminde).