Engelliler için 'ev'de iş dönemi

GSM operatörlerinden gelen çağrılara çok kibar bir dille cevap veriyor, müşterinin sıkıntısını çözmek için adeta can atıyor. O ilk kez iş sahibi olmanın heyecanıyla gelen çağrılara cevap verirken, annesi elindeki çay ve kurabiye tepsisiyle odaya giriyor, kızına ikramda bulunuyor.

Pervin, Türkiye'deki milyonlarca engelliden biri. Omurilik felci geçirdiği için iki ayağını da kullanamıyor. Bu sebeple tekerlekli sandalyeye mahkûm. Yıllardır iş başvurusunda bulunduğu yerlerden 'tekerlekli sandalye' bahane edilerek geri çevrilmiş. Ancak umudunu hiç kaybetmemiş. Ulaştırma Bakanlığı'nın 'Ulaşımda, İletişimde Hayatın İçerisinde Ben de Varım' projesi dikkatini çekmiş. Bu projeyi yürüten GSM operatörlerinin ilanlarını takip eden Ayli, Turkcell'in Diyarbakır'daki çağrı merkezi Global Bilgi'ye giderek engelliler için hayata geçirilecek projeye dâhil olmak istemiş. Evde çağrı kabul etmek anlamına gelen proje kapsamında Diyarbakır'da işe alınan iki kişiden biri olmayı başarmış.

'Ulaşımda İletişimde Hayatın İçerisinde Ben de Varım Projesi' 3 Aralık Dünya Engelliler Günü'nde hayata geçirildi. Ulaştırma Bakanlığı'nın projesine 'Engelli Home Agent Projesi' ile destek veren Turkcell; İstanbul, Diyarbakır ve Erzurum'da 7 engelliyi istihdam etti. 4'ü görme engelli, 3'ü omurilik felçli olan personel, çağrı merkezindeki işin aynısını evinde yapıyor. Şirket, engellinin durumuna göre eve bilgisayar altyapısını kuruyor. Görme engelliler için Microsoft'un geliştirdiği ve işlemleri kulağa okuyan sistemi, çok az görenler için mouse'un geldiği alanın büyüdüğü sistemi kuruyor. Evden çalışan engellilere ortalama üç gün, çağrı merkezinde tam mesai yapanlara ise 19 gün eğitim veriliyor. Eğitimler devam ediyor. İşin yoğunluğuna göre yeni personel istihdam ediliyor. Okul, evlilik ya da askerlik nedeniyle işten ayrılanların yerine yenileri işe alınıyor.

Ayli, iş sayesinde hayatında çok şeyin değişeceğine inanıyor. "Ekonomik anlamda aileme bağlı olmadan, verdikleri harçlıkla değil, gelirime göre yaşayacağım. 47 yaşıma geldim, bu benim ilk işim. Bölgemizde engelli sayısı çok fazla. Ailelerinin eğitim düzeyleri düşük olmasından dolayı ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Engelli çocuklar ön plana çıkarılmıyor. Kendimi çok şanslı hissediyorum. Diğer şirketler de bu kurumu örnek alsınlar." diyor.

Diyarbakır'ın Kayapınar ilçesinde ikamet eden Ercan Kaçar, bir hafta önce işe başlamış. Yüzde 40 görme engelli olan Kaçar, Turkcell'in çağrı merkezindeki işlemleri evinden yapıyor. Yeni başladığı için diğer alanlara göre biraz daha rahat olan anket işlemlerini yürütüyor. Evde çalışmanın inanılmaz rahat olduğunu ifade eden Kaçar, engellilerin engelleri aşması durumunda kendilerine muhakkak bir elin uzatılacağına inanıyor.

Turkcell'in çağrı merkezi Global Bilgi Diyarbakır Müdürü Deniz Ateş, istihdam ve yatırım çalışmalarının önümüzdeki yıl da devam edeceğinin müjdesini veriyor. İstihdam sağlamayı vicdani bir sorumluluk olarak gördüklerini anlatan Ateş, bunun için Diyarbakır'a bir yıl önce yatırım tutarı 12,3 milyon dolar olan çağrı merkezini kurduklarını söylüyor. Çağrı merkezinde istihdam sayısını her ay artırdıklarını anlatan Ateş, "50 kişiyle başladık. 2008 yılını 300 kişiyle kapattık. Bugün 600 kişi istihdam ediyoruz. Bu sayıyı bine çıkarmak için çalışıyoruz. İş yoğunluğuna göre sayımız her geçen gün artıyor." diyor.

Çalıştıracak nitelikli engelli bulamıyoruz

Engelli istihdamı konusunda ortak bir projeye imza attıklarını kaydeden Ateş, şunları söylüyor: "Nitelikli işgücünü bulduğumuz takdirde değerlendirmeye çalışıyoruz. En büyük sorunumuz nitelikli engelli bulmak. Çaba sarf ediyoruz ama aradığımız nitelikte engelli çalışan bulmak gerçekten kolay olmuyor."

Yasalarda belirtilen yüzde 3'ün dışında daha fazla engelliyi istihdam edeceklerinin altını çizen Ateş, onların sosyal ve ekonomik hayata katılmalarını sağlamaya önem verdiklerini belirtiyor. "Bilgisayar kullanmasını bilen, kendini iyi yetiştirmiş, en az lise mezunu engelli arkadaşlarımız bizlere müracaat edebilir. Biz değerlendirme yapıyoruz. İstihdam konusunda elimizden geleni yapıyoruz." diyen Ateş, engellilerin çalışma ortamında rahat gezmelerini sağlamak için her türlü düzeni sağladıklarını vurguluyor. Bunun için Türkiye'de çok az kurumda, Doğu'da da sadece çağrı merkezlerinde bulunan engelli merdiveni kurmuşlar.

***

Çalışanlar ne diyor?

Turkcell'in Diyarbakır'daki çağrı merkezinde 16 engelli istihdam ediliyor. Engelliler evden alınıp iş bitiminde tekrar eve bırakılıyor. Haftanın 5 günü çalışan engelliler ayda ortalama 750 TL para kazanıyor. Bina, engelliler düşünülerek inşa edilmiş. Bir engelli hiçbir yardım almadan bina içerisinde gezebiliyor, merdivenleri çıkabiliyor.

İsmail Toprak: Evliyim, 2 çocuk babasıyım. Diyarbakır'a yapılan en güzel yatırımların başında geliyor. Diyarbakır şartlarında çok güzel bir iş. Personele verilen değer, karşılıklı saygı beni buraya bağlıyor. İstihdam oluşturmaya yönelik diğer kurumlar da cesaretli olmalı.

Gülten Ulaş: En iyi performans gösteren personel arasında yer alıyorum. 18 aydır çalışıyorum. Elimden geleni yapıyorum. İşime sahip çıkıyorum. İşi olmayan engelli arkadaşlarımızın da istihdamını istiyorum.

Ercan Soybural: 1,5 yıldır çalışıyorum. Kanser tedavisi görüyorum. Hastalığım nedeniyle üniversite okuyamadım. Burada çalışma ortamı çok güzel. Doktor var. Sosyal alanları var. Diyarbakır böyle güzel yatırımları hak ediyor. Sayısının artırılması lazım.

Erhan Ayhan: 9 aydır çalışıyorum. İşimden çok memnunum. Sağ bacağım yüzde 45 engelli. Burada her kurumda olması gereken ortam var engelliler için. Bölgede ciddi bir işsizlik var. Engeli olmayanların bile zor iş bulduğu Diyarbakır'da böylesine güzel bir ortamda çalışmayı ayrıcalık olarak görüyorum.

İsmail Avcı / ZAMAN