Uyku Apne Sendromu

 
- Obstrüktif Uyku Apne Nedir?
- Obstrüktif Uyku Apne Ne Kadar Sıklıkla Görülür?
- Uyku Apne için tedavi edilmeye ihtiyacım var mı?
- Uyku Apne olduğumuzu nasıl anlarız?
- Uyku Apne nasıl tedavi edilir?

Obstrüktif Uyku Apne Nedir?

Obstrüktif Uyku Apne, uykuda periyodik olarak nefes durmalarından (apne) kaynaklanan bir hastalıktır. Bu durum hastanın uyku kalitesini bozarak güniçi uykululuk ve halsizliğe neden olur. Ağır olgularda obstrüktif uyku apne (OSA), kalp hastalıkları ve inme riskini artırmaktadır.

Uykuda, kasların gevşemesi ile farengiyal kasların vibrasyonu olur ve bunun sonucu horlama meydana gelir. Eğer bu olay şiddetli şekilde meydana gelirse havayolları birbiri üzerine yapışarak kapanır. Nefesin durması (apne) ile beyin problemi algılar ve uyanmak için erozal meydana gelir. Kişi olayların farkında olmasa bile geceboyu meydana gelen apnelerden dolayı dinlenmemiş olarak uykudan uyanır.

Obstrüktif Uyku Apne Ne Kadar Sıklıkla Görülür?

Obstrüktif uyku apne oldukça sık görülen bir hastalıktır. Orta yaş erkeklerde görülme sıklığı %24 iken orta yaş kadınlarda da %9 civarındadır. Fakat horlamada olduğu gibi her OSA hastasının tedaviye ihtiyacı yoktur. Erkek hastaların %4'ünde, kadın hastalarında %2'sinde OSA hastalığına ait gündüz uykululuk, geceleri nefes durması gibi bulgular görülmektedir.

Uyku Apne için tedavi edilmeye ihtiyacım var mı?

Daha öncede söylediğimiz gibi uyku apne oldukça sık görülen bir hastalıktır. Hastalık eğer
hastanın yaşam kalitesini bozuyorsa ve ya sağlık riski oluşturuyorsa tedavi edilmelidir. Genelde sağlık riski ağır olgularda olmaktadır. OSA için tedavi olmak isteyen hastaların çoğunluğu hayat kalitelerini artırmak isterler. Hastaların hayat kalitesindeki azalma uyku kalitesinde azalma, güniçi halsizlik ve uykululuk halinden oluşmaktadır. OSA ile ilgili başka bir konuda güniçi uykululuğa bağlı olarak araba kullanırken uyuyakalmadır. Birçok medikal ve psikiyatrik hastalıklar ve diğer uyku hastalıkları gündüz uykululuğa neden olduğu için ilk başta bunların ekarte edilmesi gerekir. Aynı zamanda geceleri yeterli süre uyuyamama ve insomnide (uykuya dalma ve uykuya devam edememe sorunu) gündüz uykululuk şikayetine neden olabilir.

Uyku Apne olduğumuzu nasıl anlarız?

En sık görülen semptomlar horlama, tanıklı apne (uykuda nefesinizin durduğunu gören insanların olması), uykuda boğulma hissi ve gündüz uykululuk (yeterli süre uyumaya rağmen) şikayetleridir. Obesite ve hipertansiyon uyku apneli hastalarda sıklıkla görülmekle birlikte her zamanda olmayabilir. Eğer uyku apneyi düşündüren bulgularınız varsa uyku çalışması yapılması gerekmektedir. Polisomnografi ile beyin dalga aktivitesi, göz hareketleri, kas hareketleri ve solunum eforu değerlendirilmektedir. Uyku apne dışındaki hastalıkların tanısında ve tedavinin yönlendirilmesinde kullanılmaktadır.

Uyku Apne nasıl tedavi edilir?

Uyku apnenin tedavisinde birçok yöntemi kullanılmaktadır. Tedavi yöntemi hastalığın ağırlığına göre karar verilir. Açıkcası şikayetleri daha hafif olan hastalarda daha az agresif tedavi yöntemleri seçilir.

Davranışsal ve yaşam stili modifikasyonu: Kilo vermek en önemli faktördür ve fazla kiloların verilmesi ile uyku apne hastalığı tamamen tedavi edilebilir. Diğer yöntemler ise a) düzenli egzersiz, b) sigaranın bırakılması, c) uyku öncesi alkol ve sedatif ilaçlarının alınmaması, ve d) uykuya dalma sorunu olanlarda uyku öncesi yatakta daha çok vakit geçirilmesidir.
Cerrahi: Bu yöntemle boğazın arka kısmı açık tutulmaya çalışılır. Cerrahi horlama için mükemmel bir yöntem olup semptomatik olgularda ise tedavi başarısı düşüktür. Bu yüzden cerrahi, uyku apnenin tedavisinde ilk basamak tedavi olarak düşünülmemelidir. İki çeşit cerrahi yöntemi bulunmaktadır. 1) uvulapalatofaringoplasti (UP3) 2) lazer destekli uvulapalatofaringoplasti (LAUP) UP3 konvansiyonel bir cerrahi yöntem olup hastane yatışı gerektirmektedir. LAUP ise özel uzman polikliniklerinde yapılabilmekle birlikte sıklıkla tedavi tekrarı gerekebilir.

Sürekli Pozitif Havayolu Basıncı (CPAP): portabl bir cihaz olup nazal bir maske aracılığıyla basınçlı hava verilir. Basınçlı hava ile havayolları açık tutularak apneler engellenmiş olur. CPAP oldukça etkili olmakla birlikte bir parça sıkıcı (hantal) olabilir. CPAP kullanma kararı hastalığın semptomlarının şiddeti ile tedavinin faydası arasındaki dengeye göre karar verilir. Fakat CPAP tedavisinin etkinliği göz önüne alındığında, semptomatik hastalarda en sık kullanılan tedavi yöntemidir.
Oral Uygulamalar: Bu ağızkoruma cihazı olup alt çeneye yerleştirilerek boğazın arka kısmındaki alanın açık kalmasını sağlar. Cihaz uyku esnasında kullanılırken uyandıktan sonra çıkarılır. Oral uygulama, CPAP tedavisine göre daha az etkili olmakla birlikte bazı hastalar oral uygulamayı CPAP kullanımından daha kolay bulurlar.

Uzm. Dr. Ayşe Türközü

KAYNAK: uykusorunlari.com