Çeviren: Hilal YANIK / Aktüel Psikoloji
Elli yıl süren boylamsal çalışmalar sonucu, kişilik özelliklerinin kilo almayı nasıl etkilediği ortaya çıkarıldı.
Genelde, fazla nevrotiklik ve az dürüstlük kişilik özelliklerine sahip insanlar, hayatları boyu kilo alıp verme döngüsü içinde yaşarlar.
Araştırmacılar, dürtüselliğin aşırı kilolu olmayı belirleyen en güçlü tahmin unsuru olduğunu ortaya çıkardı. Araştırmadaki katılımcılardan dürtüsellik skorunda üst sıralardakilerin %10’u, alt sıralardaki %10’undan 9.98 kg (22 Ibs.) daha fazla ağırlığa sahipler.
Araştırma ekibinden National Institute on Aging (Ulusal Olgunlaşma Enstitüsü)’de doktor Angelina R. Sutin’e göre “Bu kişilik özelliklerine sahip insanlar zorluklar karşısında ya da engeller karşısında kolayca teslim olmaya meyillidir. Sağlıklı kiloda kalmayı sürdürmek için, sağlıklı bir diyet programı ve devamlı uygulanması gereken fiziksel aktiviteler yapılmalıdır ki her ikisi de sorumluluk ve kararlılık gerektirir.”
National Institute on Aging (Ulusal Olgunlaşma Enstitüsü) araştırmacıları 1,988 katılımcıdan oluşan uzun süreli bu çalışmada, kişiliğin kilo ve vücut kütle endeksiyle olan bağlantısını belirlemek için de çalışmalar yaptı.
Araştırmanın sonuçları Journal of Personality and Social Psychology (Kişilik ve Sosyal Psikoloji Dergisi)’de yayınlandı.
Uzmanlar bu çalışmanın, kişilikle zamanla kilo alımında iniş çıkışlar arasındaki ilişkiyi inceleyen ilk çalışma olduğunu söylüyor.
Katılımcılar, Baltimore Longitudinal Study of Aging (LSOA)’den seçildi. Bu çalışma Ulusal Olgunlaşma Enstitüsünün yürüttüğü normal olgunlaşma alanında süregelen multi disipliner bir çalışmadır.
Katılımcılar sağlıklı ve iyi eğitime sahip kişilerden oluşmaktadır; ortalama eğitim yılları 16.53 yıl. Katılımcıların % 71’i beyaz ırktan, % 22’si siyah ırktan, % 7’si başka ırklardan olmakla beraber toplam katılımcıların % 50’si kadınlardan oluşmaktadır.
Tüm katılımcılar “Big Five” kişilik özellikleri olarak bilinen – açık sözlülük, dürüstlük, dışadönüklük, uygunluk ve nevrotiklik – olmakla beraber bunların 30 alt kategorilerinden oluşan kişilik özellikleriyle değerlendirildi.
Katılımcıların ağırlıkları zaman zaman ölçüldü. Toplamda 14, 531 değerlendirmeden oluşan 50 yıllık bir çalışmadan sonuçlar elde edildi.
Her birey için, yaş ilerledikçe kilo alımının yavaş yavaş artmaya meyilli olduğu ortaya çıktı. Ancak araştırmacılar daha fazla kilo alımının fevri davranan insanlarda; risk almaktan zevk alan, karşı davranışlar sergileyen – özellikle kuşkucu, rekabetçi ve agresif kişilerde daha fazla olduğunu ortaya çıkardı.
Sutin’e göre “Önceki çalışmalar fevri davranan kişilerin aşırı yemeye ve alkol tüketmeye daha meyilli olduklarını gösterdi. Bu tür davranışlar zamanla aşırı kilo alımına da sebep olabilir.”
Bu çalışmanın bir diğer sonucunda, dürüst katılımcıların daha zayıf olduğu ve de kişiliğin yetişkinlik dönemlerindeki kilo alımıyla bir bağlantısı olmadığı belirlendi.
Sutin’e göre “Kişilik özelliklerinden kilo alımına giden yol karmaşık ve büyük olasılıkla fizyolojik mekanizmalarla birlikte davranış mekanizmalarını da içeriyor.”
“Kişilikle obezite arasındaki ilişkiyi daha açık bir şekilde belirleyerek, daha uygun tedavilerin gelişeceğini ümit ediyoruz. Mesela, bir grup ortamında hayat tarzına ve alıştırmalara yapılan müdahaleler içedönük kişilerden ziyade dışadönükler için daha etkili olabilir.”
Kaynak: APA (Amerikan Psikologlar Derneği)