Utanç duygusu, kendimizde algıladığımız bir olumsuzluğun başkaları tarafından fark edilmesi ile oluşuyor. Utançla birlikte ortaya yetersizlik, çaresizlik ve yakalanmışlık hissi çıkıyor. Kişi çevresinden soyutlanıyor, cesareti kırılıyor, reddedilmişlik hissine kapılıp sosyal statüsünü, arkadaş çevresini veya sevgilisini kaybetmek gibi kaygılar yaşıyor.
RUHSAL SORUN DELİLİK GİBİ ALGILANIYOR
Utanmanın bir de hastalıklardan kaynaklanan yönü var. Utandıran hastalıklar listesinin başında ruhsal sorunlar geliyor. Ruhsal hastalıkların tarihte delilik ve kötülük simgesi olarak görüldüğü biliniyor. Günümüzde, panik atak sırasında yaşanan terleme ve titremenin bile 'cin çarpması' olarak nitelendirilmesi bundan kaynaklanıyor.
Psikiyatri Uzmanı Kültegin Ögel, "Ruhsal bir soruna sahip olmak toplumda 'delilik' ile eş tutulabiliyor" diyor. Deliliğin pek çok kişi için acınacak, korkulacak, bazen de gülünecek bir durum olduğunu belirten Ögel, "Ruhsal sorunu olan bazı kişiler, bu damgalamadan sakındıkları için hastalıklarını saklıyor. Her türlü ruhsal sorun gizlenebiliyor. Bu ihtiyacı duymak, birey için neyin önemli olduğuyla ilgili.Mesela panik atak yaşıyor olmak bazı kişiler için önemli değilken, garip takıntılara sahip olmak saklanacak bir sorun haline gelebiliyor" diye konuşuyor.
İŞE YENİ GİRENLER DAHA ÇOK UTANIYOR
Ruhsal sorunlar her iki cins için de endişe ve utanç kaynağı olabiliyor. Bir psikiyatri uzmanına başvurmanın normal karşılandığı ortamlarda böyle bir sorun yaşanmadığını belirten Ögel, "Bu problemle en çok damgalanma riski yaşanan ortamlarda karşılaşılıyor. Özellikle işe yeni girmiş kişiler, hastalıklarının duyulması endişesini çok fazla taşıyor. Ancak zaman geçtikçe, sorun paylaşılır hale geliyor" diyor. Damgalanma riski azaldıkça endişe ve utanç da azalıyor. Ruhsal sorunların çözümünde ilaç tedavisi ve psikoterapi birlikte kullanılıyor. İlaçların tümü bağımlılık yapmıyor ve ihtiyaç halinde kullanıldığında hastanın tamamen düzelmesi sağlanabiliyor.
EN ÇOK UTANDIRAN HASTALIKLAR
Horlama
Ağız kokusu
İdrar kaçırma
Hemoroid
Aşırı terleme
Takıntılar, panik atak, anksiyete
Cinsel yolla bulaşan birtakım hastalık