Psikolojideki bazı “bağlanma” çalışmaları,nasıl bir aşık olduğumuzun çocukluğumuzda anne-babamızla nasıl bir ilişki içinde olduğumuzla ilişkilendirilebileğini ortaya koyuyor.İlk çocukluk yaşantılarınız sonrakileri şekillendirebiliyor.Stermberg'e göre bunun oluşması içinde belli öğeler gerekiyor.
Sternberg\'in üçlü aşk kuramı\'na göre üç öğeden oluşuyor:
Yakınlık, Tutku ve Adanmışlık. sternberg, bu kavramların tanımını şöyle açıklıyor:
Mahremiyet: aşk ilişkilerinde yakınlık ve bağlılık hisleri
Tutku: aşktaki fiziksel çekimi, cinsel ihtiyaçları ve romantizm
Adanmışlık: içinde bulunulan aşk ilişkisini sürdürme istenci
Sternberg, aşk çeşitlerini bu üç öğenin çeşitli birleşimleriyle açıklıyor.
Hoşlantı : mahremiyet öğesi barındırıyorsa da tutku ve adanmışlık hisleri içermiyor.
Romantik aşk: mahremiyet ve tutku hisleriyle örülü, ancak bu aşkta adanmışlığa yer verilmiyor.
Arkadaşça sevgi: taraflar birbirlerine karşı mahremiyet ve adanmışlık duyuyor. Ancak tutku söz konusu değil.
Boş aşk: taraflar birbirlerine karşı yalnızca adanmışlık hissi duyuyorlar.
Ahmakça aşk: adanmışlık ve tutku barındırsa da, yakınlık ve bağlılık duyulmuyor.
Çıldırtan aşk: taraflar birbirlerine karşı yalnızca tutku hissediyor.
Tamamlayıcı aşk: bu, en güçlü aşk formu. Taraflar birbirlerine karşı hem yakınlık, hem tutku,hem de adanmışlık hissi duyuyorlar.
Bu üç öğenin ilişkideki önemi, ilişkinin uzun mu yoksa kısa soluklu mu olduğuna bağlı olarak değişiyor. Örneğin, tutku öğesi kısa süreli ilişkilerde daha anlamlıyken, adanmışlık ve mahremiyet hissi uzun süreli ilişkileri daha iyi anlatıyor.Bu durumda tek başına tutku,tek başına adanmışlık yada tek başına mahremiyet ilişkilerin uzun soluklu olmasını sağlamamaktadır.Aşk ilişkisi içindeki kişinin kişilik yapısı,geçmiş yaşantıları(çocukluk),gelecek beklentileri ilişki üzerinde etkilidir.Çocukluk yıllarınızın nasıl geçtiği,ne derece ilgi gördüğünüz,ne derece önemsendiğiniz,kendinizi nasıl ifade ettiğiniz ileriki yıllarınızda nasıl bir kişiyle ilişki yaşayacağınızda etkilidir.Örneğin;babadan sevgi,ilgi göremeyen,kendini ona karşı iyi ifade edemediğini düşünen bir kız çocuğu ileriki yıllarda 'Şefkat' unsurunu ilişkisinde ön planda tutuyor ve mahremiyet baskın bir ilişki yaşamak istiyor.Öte yandan ,her aile bireyi tarafından aşırı ilgiye maruz bırakılmış, sürekli kontrol altında tutulan ve her yaptığı denetlenen çocuklar ise 'Tutku' öğesini ön planda tutuyorlar.
'Aşk' ilişkisi içinde tüm öğeleri bulabilmeniz dileğiyle....
(Sevgili Kardeşim Nilay Şişman'a ithaf edilir.)