Türkiye'nin ilaç ve hastalık haritası

İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası (İEİS), yaptığı araştırmayla Türkiye'nin ilaç ve hastalık haritasını çıkardı. İlaç kullanım davranışlarını belirleyen araştırmaya göre, Türkiye'de sürekli ilaç kullananları tansiyon hastaları, yüzde 27'lik kesimle şeker ve yüzde 16,5 oranla kalp hastaları oluşturuyor. Araştırmanın en dikkat çekici sonuçlarından ikisi şöyle:

Kalp rahatsızlıkları nedeniyle sürekli ilaç kullanan erkeklerin oranı ise kadınların oranının yaklaşık 2 katı. Psikolojik rahatsızlıklar nedeniyle sürekli ilaç kullanan kadınların oranı erkeklerin oranının yaklaşık 3 katı.
İEİS, TÜİK tarafından açıklanan ve Türkiye'nin tamamını temsil eden 26 ilde 2 bin 403 kişi üzerinde araştırma yaptı. Yaş, cinsiyet, eğitim durumu, yerleşim yeri (kır-kent) ve sosyoekonomik statüye göre yüz yüze yapılan görüşmelerde 'İlaç Kullanımında Demografik Özellikler' konusu masaya yatırıldı. Araştırmanın ilaç kullanımı ve bilinci, kronik hastalıklar, kalıtımsal hastalıklar, tedavi yöntemleri başlıklarında ilginç sonuçlar ortaya çıktı.

Türkiye'de en çok yüzde 45,6 ile tansiyon ilacı kullanılıyor. Bunu yüzde 27,8 ile şeker hastaları izliyor. Kalp hastası olduğu için ilaç kullananlar yüzde 16,5 iken, kolesterol ilacı kullananların oranı yüzde 9,7. Mide rahatsızlığı için sürekli ilaç kullananların oranı ise yüzde 6,8 seviyesinde bulunuyor.

Kronik bir hastalığı nedeniyle sürekli ilaç kullandığını belirten kişilerin oranı yüzde 9,9'da kalırken, sürekli ilaç kullandığını belirten kadınların oranı, erkeklerin oranının 2 katı. Romatizma rahatsızlığı nedeniyle sürekli ilaç kullanan erkeklerin oranı kadınların oranının 3 katı. Kansızlık nedeniyle sürekli ilaç kullananların tamamı kadınlardan oluşuyor.

DOKTOR BIRAK DEDİĞİNDE İLACI BIRAKIYORUZ

Yaşlar itibarıyla sürekli ilaç kullanımına bakıldığında 55–66 yaş arasındakiler yoğunlukta. Orta yaş tabir edilen 45–54 yaş aralığında bulunanlardaki sürekli ilaç kullanımı yüzde 17,3. 30–34 yaş arasındakilerde sürekli ilaç kullanma yüzde 4,9 ile en az.

Araştırmaya katılanların büyük kısmı kullandıkları ilaçları, doktor ya da eczacı ne zaman belirtirse, o zaman bırakıyor. Şikâyetin geçtiğine inandığında ilaç kullanımını bıraktığını belirten kişilerin oranı ise yüzde 27,3. Türkiye'de 10 kişiden yaklaşık 4'ü doktor tarafından önerilmediği sürece ilaç kullanmadığını belirtti. Yarıya yakın bir kesim de memnun kaldığı ilaçları yakınlarına tavsiye ediyor.

KADINLAR DAHA ÇOK PROSPEKTÜS OKUYOR

Türkiye'de her 10 kişinden yaklaşık 8'i evde bulunan ilaçların son kullanma tarihinin geçip geçmediğini genelde ya da her zaman kontrol ettiğini belirtiyor. Bu eğilim, kadınlar arasında daha yaygın. Aldığı ilacın prospektüsünü genelde ya da her zaman okuduğunu belirtenlerin oranı yüzde 78. Araştırmanın sonucuna göre evde ilaçları buzdolabında saklıyoruz.

HASTALIK HARİTASI

Türkiye genelinde en fazla görülen ilk 5 kronik hastalık sırasıyla şöyle: tansiyon 28,4, şeker yüzde 15,0, kalp yüzde 9,8, romatizma yüzde 6,8 astım yüzde 5,5. Ülke genelinde ailelerde en fazla görülen ilk 5 kalıtımsal hastalık sırasıyla şöyle: Şeker yüzde 41,7. Tansiyon yüzde 37,9b Kalp yüzde 25,7. Kanser yüzde 15,1. Romatizma yüzde 10,2.

Aile bireylerini kaybetmelerine neden olan bir kalıtımsal hastalık sorulduğunda alınan cevaplara göre; ülke genelinde (Güneydoğu Anadolu hariç) ilk iki kalıtımsal hastalık olarak sırayla kanser ve kalp krizinin olduğu gözlemlendi. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde ise ilk iki sırayı kanser ve şeker alıyor. Türkiye genelinde en sık görülen rahatsızlık ise migren. Türkiye genelinde baş ağrısı- migreni soğuk algınlığı, mide rahatsızlıkları, tansiyon ve bel ağrısı izliyor.

Hastalığa yakalanıldığında hemen bir sağlık kuruluşuna gittiklerini belirtenlerin oranı yüzde 49,8. Birkaç gün bekleyip geçmezse sağlık kuruluşuna gittiklerini belirtenlerin oranı ise yüzde 39,4. Kendileriyle ilgili bir sağlık sorunu sebebiyle yılda en az bir kez bir sağlık kurumuna ya da doktora gittiklerini belirten kişilerin oranı da yüzde 76,5. Sağlık sorunu yaşamadan sağlık taraması yaptırdıklarını belirtenlerin oranı ise yüzde 19,9. Ayrıca tedavide geleneksel yöntem olarak şifalı otlar, bitki çayları ve kırıkçı, çıkıkçı da halen tercih ediliyor.