TRT - Çocuklar televizyon kahramanlarının yerinde olmak istiyor
Doç. Dr. Metin Işık, Dr. Ayhan Erdem, Araştırma Görevlileri Özlem Güllüoğlu ve Ebru Akbaba tarafından yapılan araştırma "Televizyon ve Çocuk" adı ile kitaplaştırıldı.
Çocukların televizyon izleme alışkanlıkları ve davranışları ile ilgili yapılan araştırma, 6-12 yaş grubundaki 500'ü kız, 500'ü erkek olmak üzere toplam bin ilköğretim öğrencisi ile yüz yüze görüşülerek gerçekleştirildi.
Araştırmada elde edilen verilere göre, günümüzde her evde ortalama 2 televizyon bulunuyor. Çocukların televizyon izleme sıklıkları, evde bulunan televizyon cihazının sayısıyla artıyor. Çocuklar, günde en az 3 saat televizyon izliyor. Televizyonun en çok izlendiği zaman dilimlerini ise 09.00-12.00 ile 18.00-21.00 saatleri oluşturuyor.
Erkek çocuklar, kızlardan daha fazla süreyi televizyon ekranı karşısında geçiriyor. Televizyonda izlenecek kanal ve program tercihini akşam saatlerinde baba, gündüz saatlerinde ise çocuklar belirliyor. Aileler, çocuklarını televizyon izleme konusunda genelde sınırlandırmıyor. Çocuklar tarafından model alınan öğretmenler de, televizyon programı izleme önerisinde bulunmuyor.
Araştırma sonuçlarına göre, çocuklar anne-babaları veya öğretmenlerinden çok televizyon kahramanlarını örnek alıyor. Çocukların yüzde 58.4'ü Süpermen, Örümcek Adam ve Selena gibi televizyon kahramanlarının yerinde olmak istiyor.
İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölüm Başkanı ve Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Metin Işık, yaptığı açıklamada, kitle iletişim araçları içerisinde sözlü ve yazılı mesajları aynı anda sunabilmesi, hem göze hem kulağa hitap edebilmesi nedeniyle televizyonun özel bir yeri olduğuna dikkati çekti.
Çocukların gerçek ve kurmaca arasındaki farkı yetişkinler kadar ayırt edemediklerini vurgulayan Işık, bu nedenle televizyonun içeriksel ve biçimsel anlamda çocuk üzerinde olumsuz etkilere neden olabildiğini kaydetti.
Televizyonun olumsuz etkileri üzerinde çok konuşulduğunu, ancak bu olumsuz etkinin ortaya çıkmasında izleyicinin de rolünün olduğunun genellikle göz ardı edildiğini belirten Işık, şunları söyledi:
"Televizyonun olumsuz etkilerinden yalnız televizyonu sorumlu tutmak çok doğru bir yaklaşım değildir. Çocuğu televizyon izlemeye iten etkenler nelerdir? Televizyonda çocuğa eğlenceli gelen nedir? Acaba, çocuk kendisini yormadan eğlenmek, somut dünyadan, kurmacalarla dolu soyut bir dünyaya geçerek rahatlamak mı istemektedir? Çocuklar en çok hangi televizyon kanalını izlemektedir? Bu sorulara yanıt bulabilmek için bu tür bir araştırma yaptık. Araştırma sonucumuz ilginç veriler ortaya koydu. Bu sonuçların televizyon programlarının hazırlanmasında göz önünde bulundurulması gerekir. Öte yandan, ailelerin ve öğretmenlerin çocuklarını, televizyonun zararlı etkilerinden korumak için bu sonuçları dikkate almaları faydalı olacaktır."