KÜBRA SÖNMEZIŞIK / Yeni Şafak Pazar
Tatil sadece biraz uzaklara gitmek midir, yoksa dinlenmek için ayırdığınız vakitlerin kıymetini bilmek mi? Beyninizi ve ruhunuzu yormadan tüm yılın stresini atabileceğiniz aynı zamanda da zinde kalabileceğiniz bir tatilde ne yemeli, ne okumalı, nereye gidilmeli? İşte size bir kaç ünlüden bir kaç küçük ipucu...
Yaz mevsimi sadece kışlık kıyafetlerin dolaba kaldırılması, koyu renklerin açılması, güneşin cömertçe kendini göstermesi değilmiş. Yazlık yaşam diye bir şey varmış önce. Mekan, sinema, kitap, şiir, yemek ve tabiki doğa. İşte bu az once bahsettiklerimi içeren yazlık yaşamın rehberi mutlaka yapılıyor ama ben size Mutlu Tömbekeci ve ablası Müjde Tömbekeci ile çıkardığı küçük oteller kitabıyla gidilecek ve kalınacak mekanların tariflerini, gezgin yazar Buket Uzuner'in seyahat izlenim ve önerilerini, Oktay Usta'dan yaz yemeklerini, şair Ali Ayçil'den en güzel yaz şiirini, Sinema Yazarı Alin Taşçıyan'dan günümüze gelen en iyi yaz filmlerini, Yazar Ahmet Ümitten en iyi yaz kitabını derleyip bir rehber hazırladım. Umarım beğenirsiniz.
OTEL
Mutlu Tömbekici
Mutlu Tömbekici ablası Müjde Tömbekici'yle birlikte çıkardığı 'Küçük Oteller' kitabı 'bu yaz nereye gitsem?' sorusuna çok güzel cevaplar veriyor. Önce bu kitaba ilham olan yerlerden başlayalım. Mutlu'nun orta halli bir aile için tavsiye ettiği en uygun mekan Ayvalık'ta 'Günebakan Taliani Oteli' Tömbekeci bu otel için 'Çok güzel bir manzarası ve kahvaltısı var' diyor. Daha lüks bir yer olsun diyenler için de önerisi ise Çeşme'deki '7800'. Mutlu'nun yeni evli çiftler için Dalyan ve Karadeniz gezisini tavsiye ediyor. Bu yaz kafamı dinleyeyim diyenler için Mutlu şiddetle 'Kümbet Mountain Resort' tavsiye ediyor. Hatta diyor ki; 'Kafa dinlemek, doğanın içinde olmak, kadın erkek ayrı yüzme havuzunda ve hamamında spor yapıp yıkanmak için hakikaten çok güzel bir yer. Kalabalık aileler için ahşap evler de var.' Mutlu'nun gezgin tatilciler için önerisi ise; 'Türkiye'nin her yeri. Özellikle Kapadokya ve Güneydoğu. Kalacak çok güzel yerler var artık'
SİNEMA
Alin Taşçiyan
Sinema yazarı Alin Taşçıyan'ın en iyi yaz filmi yorumu ise şöyle; 'Mevsimi çok kısa yaşadıklarından olsa gerek yazı sinemada en iyi anlatan filmler Rusya ve İngiltere'den çıkar. “Mekanik Bir Piyano İçin Bitmemiş Parça” ve “Güneş Yanığı” geliyor akla. Amerika'dan gelip İngiliz sinemasına ait olan Joseph Losey'in “Arabulucu / The Go-Between” de yazı taşrada geçiren soylular, yaz aşkları ve sporları, giysileri, renkleri önemli metaforlar olarak belirir ve mevsimle bütünleşen bir başyapıta dönüşür. Japonya'dan da iki başyapıt geliyor aklıma: 'Yasujiro Ozu, “Erken Yaz” ve “Yaz Sonu” ya da “Erken Sonbahar” diye adlandırılan iki filminde Japon toplumuna yaşanan değişimi, bireyin oluşumunu ve kadının özgürleşmesini mevsime bağlayarak anlatır. Bir başka Japon usta Akira Kurosawa'nın “Ağustos'ta Rapsodi”si doğanın kucağında yaşayan yaşlı kadının torunları ve uzaklardan gelen akrabalarıyla geçirdiği yaz mevsiminde atom bombası atıldığı sıradaki acıları yeniden yaşamasını aktarır.
Taşçıyan'ın film önerisi bunlarla sınırlı kalmıyor: Tennessee Williams uyarlaması, Liz Taylor'ın şahane bir performans verdiği Joseph L. Mankiewicz filmi “Suddenly Last Summer”, Jean Becker'in Isabelle Adjani'nin oynadığı “L'Ete Meurtrier / Ölümcül Yaz”, Spike Lee'nin “Do The Right Thing”, George Lucas'ın “American Graffiti”, Jiri Menzel'in “Kaprisli Yaz”, Clint Eastwood'un evli barklı Meryl Streep'e kalbini kaptırdığı “Bridges of the Madison County”, Valerio Zurlini'nin “L'Estate Violenta / Vahşi Yaz”, Martin Ritt'in “Cehennem Sıcağında”, Metin Erksan'ın “Susuz Yaz” filmleri çok sayıdaki ilginç ve iyi yaz dönemi yapımından birkaç örnek. Tasçıyan'nın önerisi bu yaz herkesin sinemaya gitmesi; Zaman zaman kalabalık bir plajda, hamam suyuna dönmüş denizde bunalabilirsiniz ama salonlar püfür püfür. Hele yazlık sineması olan yerlerde apayrı bir zevk film izlemek. Yıldızların altında gel keyfim gel!
KİTAP
Yazar Ahmet Ümit 'Bugüne kadar okuduğunuz en iyi yaz kitabı hangisi?' sorusuna ilginç bir yanıt veriyor. 'Aslına bakarsanız yaz ya da kış kitabı gibi bir ayrımı pek doğru bulmuyorum. Çünkü edebiyattan zevk almanın yazı, sonbaharı, kışı ya da ilkbaharı yoktur. İlginçtir çoğu insanın yaz kitabı diye okuduğu Agatha Christie romanlarını ben kışın ya da sonbaharda, yani hava kapalıyken, sıcak kahvemi içerken severim.' Israrla sorduğumda ise şu yanıtı veriyor; 'Flaubert'in Madam Bovary'sini bir yaz günü okumuştum, Tolstoy'un Savaş ve Barış'ı da uzun bir tatilde hatim etmiştim. Wirginia Woolf'un “Orlando”su da bir Akdeniz gezisinde bitirmiştim.' diyor. Yazar için yazı en iyi anlatan kitap ise Yusuf Atılgan'ın Aylak Adam'mıymış. Ahmet Umit bu yaz mutlaka okunmalı dediği kitap ise Reşad Ekrem Koç. Nedenini ise şöyle anlatıyor; 'Onun eğlenceli diliyle, İstanbul'un geçmişine uzanmak, eski zaman hikayelerini okumak herkese iyi gelecektir.'
ŞİİR
Şair Ali Ayçil en güzel yaz şiirini Turgut Uyar'ın "Biten Bir Yaz'a" şiiri olarak tanımlıyor ve diyor ki; 'Koca bir umudu öldürerek giden yazların ağır tortusu vardır bu şiirde. Ve her beyitin sonunda tekrarlanan şu güzelim dize etkiler beni: "ben anamı isterim. "
BİTEN BİR YAZ'A
benim kararlılığım bir sonuca idi
sular içirdim olmadı ben anamı isterim
herkes bir kıyısından tuttu çekti büyüttü kenti
köprülerden geçirdim olmadı ben anamı isterim
bir karışçık sularda büyüttüm her şeyi
uğrulardan kaçırdım olmadı ben anamı isterim
kimseler tutmadı elimden koskoca bir yaz bitti
yaylalara göçürdüm olmadı ben anamı isterim
kalbim koskoca bir yaz bitti kalbim
aklımdan neler geçirdim olmadı ben anamı isterim
Turgut Uyar
YEMEK
STV'de Yeşil Elma programını hazırlayıp sunan Oktay Usta'nın yazın yenilecek yemek önerisi; zeytinyağlılar, soğuk çorbalar ve çeşitli salatalar. Et olarak da tercihi beyaz etten yana kullanmamızı tavsiye ediyor. Tatlı olarak sütlü, meyveli tatlılar , parfe çeşitleri, ev yapımı dondurmalar, içecek için ise vişne suyu, vişne, kayısı, şeftali ve çilekten yapılmış ev kompostoları öneriyor. Oktay Usta'dan yaz için size bir kaç yemek tarfi.
PİLİÇ TOPKAPI: 4 tavuk but
PİLAVI İÇİN:
1 su b.pirinç
1 soğan
1 çorba k.kuş üzümü
1 çorba k.dolmalık fıstık
1 tutam dereotu
Tuz, karabiber
Sıvıyağ
Su
SOSU İÇİN:
1 çorba k.salça
2 domates
1 tutam fesleğen
Tuz, karabiber
Sıvıyağ
HAZIRLANIŞI: Pilavı için ilk olarak dolmalık fıstıkları altın gibi kızarana kadar kavurun. Daha sonra üzerine soğanı da ekleyin. Bir süre kavrulunca pirinç ve kuş üzümünü de ekleyerek kısa bir süre daha kavurduktan sonra tuzunu ayarlayıp suyunu verin. Kapağı kapalı kısık ateşte pişirin. Pilav pişince dereotunu da ince doğrayarak üzerine ilave edin.
Sosu için 1 çorba k. salçayı sıvıyağda kavurun. Daha sonra üzerine minik doğranmış domatesi Ve fesleğeni ekleyin. Kıvamını biraz su ile açarak tuzunu ve baharatını ayarlayın.
KAYISILI İRMİK TATLISI
1 litre süt
8 çorba k.irmik
1 su b.toz şeker
1 çorba k.nişasta
1 kase kuru kayısı
1 limon kabuğu rendesi
ÜZERİ İÇİN:
2 su b.kayısı suyu
1 çorba k.nişasta
HAZIRLANIŞI: İrmik tatlısı için sütü tencereye alın. Üzerine toz şeker, irmik, nişasta ve limon kabuğu rendesini ekleyerek çırparak pişirin. Diğer tarafta daha önceden sıcak suda bekletilmiş kuru kayısıları küp doğrayın. En son kaynamaya başlayınca üzerine kayısıları da ilave edin. 1-2 dk. beraber kaynattıktan sonra sıcakken direkt olarak istediğiniz bir kalıba ya da pasta çemberine dökün. Üzeri için kayısı suyunu ve nişastayı minik bir tencereye alarak çırparak pişirin. Pişen sosu ilk sıcaklığı çıkınca irmik tatlısının üzerine dökün.İlk sıcaklığı çıkınca krem şanti ile süsledikten sonra buzdolabına alarak birkaç saat bekletin.
ÜLKE-ŞEHİR
BUKET UZUNER
Gezgin yazar Buket Uzuner ise tatilde, deniz ve güneşten daha çok içinde kitap, konser, müzeler olan seyehatleri sevdiğini söylüyor. Bu yüzden Uzuner Bodrum ve Maimi'yi önermiyor. Yaz için İstanbul ile Van'ı Avrupa'da ise Barcelona ve Helsinki'yi tavsiye ediyor. İstanbul için: 'Başta İKSV festivalleri ve açıkhava konserleriyle neredeyse her gece dünyanın ve Türkiye'nin en iyi müzisyenlerini ağırlıyor. Paranız konserlere yetmiyorsa, müzelerin indirimli günleri var. İstanbul Modern, Pera ve Sabancı Müzeleri'nden başlayarak sayısız galerileride ücretsiz pekçok sergi ve Galata'dan başlayarak sık sık yinelenen meydan konserleri de tatil programına dahil olabilir. Van için: 'Hem yemekleri, hem tarihi gezi yerleri, hem de sıcak insanları kadar Van Gölü'nde yüzme olanakları da mevcut. Gevaş ve Edremit ilçelerinde masmavi göl kenarında yemyeşil köylerde piknik olanakları var; üstelik tepesi dumanlı bembeyaz dağların vakurlu manzarası da unutulmaz bir tatil anısı olacaktır. Barcelona için: Müzelerinden kafelerine, parklarından lokantalarına insana hayatının kalan kısmını hiç sıkılmadan orada geçirebileceğini fısıldıyor Barcelona. Miro'dan, Picasso'ya, Gaudi'den , kısa bir tren yolculuğuyla ulaşacağınız Dali Müze-evlerine kadar herşey elinizin altında. Adım başı bulacağınız kafelerde nefis kahvenizi yudumlarken defterlerinize notlar alıp, okuyabilirsiniz. Barcelona'da tek sorun var: kapkaççılar yabancıların peşinde olması: dikkat! Helsinki için: Kuzeyde beyaz geceler başladı bile. Hiç gece olmayan bu yaz aylarında Finlandiya, kentlerinde de koruduğu yemyeşil parkları, polka ve tangoları kadar ünlü tasarımcı Alvar Alto ile besteci Sibellius evleriyle de kültürlü ve serin bir yaz güzeli.