Eylem AKTAY eylem.aktay@sabah.com.tr
Aylarca yoğun iş stresi altında çalıştıktan sonra gelecek tatili hayal etmek her çalışanın iple çektiği bir dönemdir. Hatta bu süreç bu yılki gibi bayram tatiliyle birleşirse tadından yenmez bir hal alır. Ancak tatil bittiğinde uzun bir süre rutinin dışına çıkan çalışanlar için artık 'gerçek hayata' dönme vakti geldi çattı. İş stresinden uzak geçirilen tatil dönüşünde 'iş maskesini' yeniden takıp işe adapte olmak da başlangıçta zor gelir. Uzmanlar bu duruma yeniden alışmanın zaman aldığı kanaatinde. Üstelik adaptasyon süreci ne kadar uzarsa kişinin motivasyonunun o kadar azaldığını söylüyorlar. 'Tatil dönüşü adaptasyon depresyonu' ya da 'yaz depresyonu' denilen bu durum tatilde biriktirilen tüm enerjinin bir anda yok olup gitmesine neden olabiliyor. Yapılan araştırmalara göre tatilden dönen kişilerin yaklaşık yüzde 50'si de kendisini iyi hissetmediğini ifade ediyor.
Sağlık sorunları baş gösteriyor
İş hayatına yeniden adapte olmak çoğu kişide sıkıntı yaratırken, uykusuzluk, baş ağrısı, sindirim sistemi bozuklukları gibi birtakım sağlık sorunlarının da ortaya çıkmasına neden oluyor. Özellikle kaygı ve depresyona eğilimi olan kişiler adapte olmakta daha fazla zorluk çekiyor. Bu durumun tek istisnası ise 'işkolik' olarak nitelendirilen çalışanlar. Zira uzmanlara göre bu kişiler hayatlarında fazla yer tutan başarı hırsları sayesinde çalışmaya hiç sorunsuz başlayabiliyor. Üstelik kendilerini iyi hissettikleri ortama döndükleri için sanki hiç ara vermemiş gibi işlerine ilk günden devam edebiliyorlar.
İstifalarda artış var
Tatilden döndükten sonra istifa eden çalışanların sayısında bir artış olduğunu söyleyen Medical Park Hastanesi Klinik Psikologlarından Zeren Okçuoğlu Kadıoğlu, "Çalışanlar için iş stresinden ve sorumluluğundan uzak geçen tatil sonrasında eski rutine dönüş, çoğu zaman yer çekimi kuvveti gibi hissediliyor ve bununla baş etmek zor geliyor" diyor. Ancak bunun tersini düşünen psikologlar da yok değil. Örneğin Avcılar Medicana Hastanesi'nden Psikolog Betül Bilgen'e göre tatilde ruhlarını dinlendiren kişilerin tatil dönüşünde verimlilikleri ve iş bitirme hızları artıyor.
"Düzenli spor yapmak işinizi kolaylaştırır"
Tatil bittiğinde işe adaptasyon zaman alsa da bu zamanı kısaltmanın yolları var. Hem çalışanların hem de işverenlerin uygulayacakları küçük planlarla bu süreç daha kolay atlatılabiliyor. İşe gitmeden önce hazırlık yapmak, ilk haftanın zorlu geçeceğini baştan kabullenmek işinizi kolaylaştırabilir. " İlk hafta rolantide çalışmanız hem size hem de iş performansınıza olumlu katkı sağlayacaktır" diyen Acıbadem Fulya Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Aylin Aksoy Çoban'a göre tatilde başlanılan enerji ve keyif depolamaya sonrasında da devam edilmeli. Bunun en iyi yolu da düzenli spor yapmak. Mevsimsel depresyon aslında sadece insanlara değil doğadaki tüm canlılara özgü bir durum. Bu dönemin tüm canlıların kendilerini yeni mevsime hazırlarken geçirdikleri bir durgunluk dönemi olduğuna dikkat çeken Amerikan Hastanesi Psikiyatri Bölümü'nden Dr. İsmet Bora da tatil döneminde insanların yeni kararlar aldığını, bunları uygulamak için kendilerine zaman tanımaları gerektiğini söylüyor.