Stres, iki ana terim üzerinden sınıflandırılabilir:
Birincisi tıp teriminde olduğu gibi ameliyat şoku, sarsıntı, sıcak veya soğuk ile temas gibi etkenlerle vücudun iç organları ve metabolizmasında oluşturduğu bozuklukların tümü.
İkincisi ise ruhsal terim olan psikolojik gerilim tanımlamasıdır. Burada bizi ilgilendiren birinci bölüm olup stres ile yakın alakalıdır. Kortizon, böbrek üstü bezleri tarafından salgılanır ve fazla salgılandığında kan şekeri ve tansiyonu artırır. Kortizon salgısı sonucu organizma iki türlü cevap verir: Savaş ya da kaç.
Günlük yaşam tarzı, trafik, iş hayatı içindeki sorunlar kortizon seviyesinin artmasına ve stres çıkmazına girişimizi sağlamaktadır. Kış aylarında ve hatta yazın bile enfeksiyonlara yakalanmamızın nedeni olabilir. Kısaca stres bağışıklığımızı etkileyerek direncimizin düşmesine ve hastalanmamıza neden olabilir. Grip olmamızdan tutun da zatürre olmamıza kadar neden olan faktör stres ve kortizon düzeyinin artması ile oluşan organizmadaki dengesizlik ve bağışıklığımızın baskı altına alınmasıdır.
Yüksek kortizon seviyesine yol açan etkenleri şöyle sıralayabiliriz:
1-Aşırı kafein alınması
2-Uykusuzluk
3-Kötü beslenme
4-Hipofiz ve adrenal bezlerdeki bozukluklar
5-Kronik stres
STRES ENFEKSİYON HASTALIKLARINA NASIL YOL AÇAR?
Bilindiği gibi bağışıklık mekanizması iki türlü çalışır. Birincisi yaralanma darbe vs. gibi nedenlerle oluşan yangıların iyileşmesini sağlayan doğal bağışıklık. Diğeri de bakteri, virüs gibi mikroorganizmalarla savaşan bağışıklık sistemimizdir. Bazı insanların doğuştan bağışıklık sistemleri zayıftır. Ancak bazılarımızda yukarıda saydığımız nedenlerden dolayı bağışıklık sistemlerimizi baskı altına alırız. Böylece bu zararlı mikroorganizmaları lökositlerle başlayan ve dalakta sona eren karmaşık mücadeleler sonucu yok ederiz. Bu savaşı kazanmak için aşağıdaki uygulamaları yapmak faydalı olacaktır.
Genel olarak…
- Kırmızı et, sodalı içecekler, şekerli atıştırmalardan ve işlenmiş gıdalardan uzak durmak. Fazla kilo ve obeziteden kurtulmak,
- Egzersiz, yoga, yürüyüş gibi fiziksel hareketleri uygulamak,
- Organik ve doğal beslenme ile beraber vitamin ve minerallerle (C,D, A, B2, B6, B12, folat, magnezyum gibi) organizmayı desteklemek.
Kortizon ve stresi azaltmak için…
Ceviz sarımsak avokado bitter çikolata yeşil çay gibi yiyeceklere ağırlık vermek, Evcil hayvan beslemek, klasik müzik dinlemek, meditasyon ve ılık banyo yapmak, Adaptojenik otlar ki bunların yararları oldukça faydalıdır. En önemlileri ashwagandha, ginseng, rhodiola, kutsal fesleğendir.
Sonuç olarak stres ve buna bağlı kortizon yüksekliği kronikleştiği zaman tansiyon, tip 2 diyabet, sindirim bozuklukları, hatta kansere yol açabileceğini unutmamak lazımdır.