Farika Teymur Artır / ZAMAN
Günlük hayatımızda karşılaştığımız stresler, aşırı yorgunluk, hayat değişiklikleri, deprem, savaş, hastalıklar gibi endişe kaynakları sağlığımızı çeşitli şekillerde tehdit ediyor. Bu tehditlerden kurtulmak ve streslere karşı daha iyi başa çıkmak ise bedenimizi ve onu korumanın yollarını daha iyi bilmekle mümkündür.
Vücudumuzun düzenli bir şekilde çalışması için yediğimiz besinlerden elde ettiğimiz minerallerin yararlarını, eksikliklerinde ortaya çıkabilecek problemleri bilmek ve buna göre bilinçli bir şekilde yaşama isteği, doğru ve düzenli beslenmeye verilen önemi gün geçtikçe artırıyor. Vücudumuzda az miktarda bulunmasına rağmen etkisi son derecede yüksek olan minerallerden biri de magnezyumdur.
Magnezyum, ruh ve beden sağlığını nasıl korur?
Kalsiyum, potasyum, demir, fosfor, sodyum gibi mineraller aynı vitaminler gibi mikrobesinler (parçalanmış besinler) grubuna dahildir. Mineraller, insan organizması için gerek yapısal, gerekse (bedenin çalışması ile ilgili) işlevsel açıdan son derece önemlidir. Normal metabolizma ve yaşamsal fonksiyonların sürdürülebilmesi için gerekli inorganik maddeler olan mineraller, hormonlarda, hemoglobin ve hücre çekirdeğinin yapısında, iskelet ve dişte yer alırlar. Ayrıca pıhtılaşma, kas liflerinin uyarılması gibi biyolojik reaksiyonlarda da görev yaparlar. Sinirlerin düzenli faaliyet göstermelerine yardım eder. Sakinleşmeye de yardımcı olduğu için "Anti-stres minerali" olarak bilinir. Magnezyum, proteinlerin özümlenmesini sağlar; kasların gerilip gevşemesinde, kemik yapısının korunmasında, dişlerin güçlenmesinde, hormon salgılanmasında önemli rolü vardır. Antialerjik, ağrı kesici ve sinirleri güçlendirici etki yapar.
Yoğun iş temposu ve stres,magnezyuma ihtiyacı artırır mı?
Magnezyuma özellikle çok spor yapanlar, yoğun bir iş temposunda çalışanlar, hızla zayıflamak için rejim yapanlar, düzenli ilaç kullananlar ve aşırı yorulanlar daha fazla ihtiyaç duyar. Çünkü bütün bu faaliyetler vücutta magnezyum ve ayrıca B vitaminlerinin yetersiz alımına neden olmaktadır. Ayrıca alkol kullanımı, yaptığı diğer tahribatlar yanında magnezyum eksikliğine de yol açar. Yine fosfor desteği alındığında, idrar söktürücü, doğum kontrol hapı kullanımında daha fazla magnezyuma ihtiyaç duyulabilir.
Özellikle kullanılması gereken durumlar nelerdir?
Kalp krizini önlemede ve geçirmiş olanların tedavisinde, bronşların kasılmasını, böbrek taşı oluşumunu önlemede, hamilelikte tansiyonun düşürülmesinde, kabızlık tedavisinde ve mensturasyon (adet dönemi) öncesi şikâyetleri gidermede doktor tarafından magnezyum desteği önerilmektedir. Magnezyum desteği yapılan kadınlarda kemik yoğunluğunun anlamlı olarak arttığı gözlenmiştir. Magnezyum alan hamile kadınlarda sırt ve karın altındaki ağrılarda önemli derecede azalma olduğu görülmektedir. Magnezyum, düşüklerin ve prematüre doğumların, erken doğum riskinin önlenmesinde de önerilmektedir. Ayrıca hamilelikte görülen bacak kramplarında da etkili olduğu bilinmektedir. Bununla beraber yan etkilerinin de olması ihtimaline karşı doktor tarafından önerilmedikçe magnezyumun bilinçsizce mineral desteği (ilaç) olarak alınması risklidir. Dengeli bir beslenme için de gıdalardan alınmalıdır.
Magnezyum eksikliği ne gibi rahatsızlıklara yol açar?
Eksikliğinde, bedensel yorgunluk, halsizlik, iştahsızlık, sinirsel gerginlik, huzursuzluk, uyku bozuklukları, zihinsel yorgunluk gibi genel belirtiler görülebilir. Öğrenme kapasitesinin azalması, dalgınlık, hafıza zayıflığı ile beyin fonksiyonlarının etkilenmesi, kas seğirmeleri ve titremeleri, kalp çarpıntısı ve bazı damar kaynaklı şikâyetler, tansiyon yükselmesi, kas zayıflığı, kramplar, aşırı hassasiyet, sinirsel bağırsak hastalıkları, kalp damarlarının kasılması, kalpte ritim bozuklukları gibi şikâyetler ortaya çıkabilir. Magnezyum yetersizliği iştah kaybına, depresyona, şaşkınlığa ve göz kararmasına neden olabilir. Yine magnezyum eksikliğinde mensturasyon problemleri, böbrek taşı ve doku kireçlenmelerine eğilimin artması da görülebilir. Menopozdan sonra görülen kemik erimesi için de önemli bir risk faktörü olan magnezyum eksikliğinin uzun sürmesi sonucunda eklem sertliği, titremeler yaşanabilir. Ayrıca magnezyum eksikliği bebeklerde havale nedeni olabilmektedir.
Magnezyum hangi gıdalarda var?
Değişen beslenme alışkanlıkları magnezyumun daha az alınmasında etkili olmaktadır. Magnezyumca zengin besinler; kuru baklagiller, fındık, fıstık, badem, muz, kakao, patates, bitkisel yağlar, bal kabağı, susam ve maden sularıdır. Sürekli yumuşak içme suyu içilmesi de magnezyum eksikliğinde etkili olmaktadır.